Tất cả phụ nữ đều trải qua quá trình mãn kinh với các triệu chứng tiền mãn kinh khác nhau ở các độ tuổi khác nhau. Tiền mãn kinh là khoảng thời gian cơ thể bạn bắt đầu bước vào giai đoạn mãn kinh tự nhiên, đánh dấu sự kết thúc của thời kỳ có thể sinh đẻ. Tiền mãn kinh còn được gọi là quá trình mãn kinh.
Hầu hết mọi phụ nữ đều trải qua một số triệu chứng về thể chất hoặc tinh thần cho đến khi thực sự mãn kinh, thường ở độ tuổi 50. Bạn có thể có các triệu chứng tiền mãn kinh, chẳng hạn như kinh nguyệt không đều, tình trạng khô rát vùng kín, bốc hỏa, đổ mồ hôi… ngay ở tuổi 40. Trong khi đó, có không ít phụ nữ ngoài 50 tuổi mới có các triệu chứng này, nhưng số khác lại trải nghiệm những thay đổi đó rất sớm ngay ở độ tuổi ngoài 30.
Nếu đang bước vào thời kỳ tiền mãn kinh, bạn có thể có một số triệu chứng hoặc tất cả các triệu chứng được đề cập trong bài viết này với những mức độ biểu hiện khác nhau.
16 triệu chứng tiền mãn kinh mà bạn có thể gặp phải
1. Kinh nguyệt không đều
Kinh nguyệt không đều là triệu chứng tiền mãn kinh đầu tiên dễ nhận thấy nhất. Ở giai đoạn này, bạn sẽ gặp phải các vấn đề như: khó có thể xác định được thời kỳ rụng trứng, khoảng thời gian giữa các chu kỳ kinh nguyệt trở nên dài hơn hoặc ngắn hơn, lượng máu kinh thay đổi có thể là rất ít hoặc rất nhiều, thậm chí là bạn mất kinh ở một vài chu kỳ.
Nếu kỳ kinh của bạn kéo dài từ 7 ngày trở lên, có thể bạn đang ở trong giai đoạn tiền mãn kinh sớm. Nếu khoảng thời gian giữa hai kỳ kinh là từ 60 ngày trở lên, có khả năng bạn đang ở giai đoạn tiền mãn kinh muộn.
2. Giảm khả năng sinh sản
Triệu chứng tiền kinh mãn kinh tiếp theo là khả năng thụ thai của bạn giảm. Nguyên do là chu kỳ kinh nguyệt không đều khiến sự rụng trứng trở nên bất thường. Tuy nhiên, miễn là bạn vẫn có kinh, sự thụ thai vẫn có thể xảy ra. Nếu bạn không muốn có con nữa, hãy sử dụng biện pháp tránh thai cho đến khi bạn không có kinh trong 12 tháng.
3. Bốc hỏa và đổ mồ hôi đêm
Bốc hỏa là triệu chứng phổ biến nhất trong số các triệu chứng tiền mãn kinh. Có khoảng 2/3 phụ nữ trải qua giai đoạn tiền mãn kinh gặp phải hiện tượng này.
Theo Hiệp hội mãn kinh Bắc Mỹ (NAMS), 75% phụ nữ Bắc Mỹ bị bốc hỏa trong thời kỳ tiền mãn kinh và gần 1/4 trong số họ phải đến gặp bác sĩ để được trợ giúp.
Bốc hỏa là cảm giác nóng đột ngột, thường là xung quanh mặt và phần trên cơ thể. Khi bị bốc hỏa, mặt, ngực của bạn cũng có thể có màu đỏ và bạn thường đổ nhiều mồ hôi. Một số phụ nữ còn gặp phải tình trạng tim đập nhanh. Khi cơn bốc hỏa qua đi, bạn có thể cảm thấy ớn lạnh.
Triệu chứng đổ mồ hôi đêm cũng diễn ra tương tự, bạn có thể bị đánh thức bởi cơ thể ướt đẫm mồ hôi. Có người bị đổ mồ hôi nhiều đến mức phải thay quần áo và drap trải giường.
Nguyên nhân của hiện tượng bốc hỏa và đổ mồ hôi đêm chưa được lý giải một cách cặn kẽ. Một số giả thuyết cho rằng việc có những thay đổi ở vùng dưới đồi (vùng não điều chỉnh nhiệt độ cơ thể) khiến nó hiểu sai nhiệt độ cơ thể và bắt đầu quá trình hạ nhiệt bằng cách làm giãn mạch máu gần với bề mặt da để tăng lưu lượng máu. Điều này khiến da bạn chuyển sang màu đỏ và đổ mồ hôi.
4. Chóng mặt
Chóng mặt là một triệu chứng tiền mãn kinh gây ra bởi sự suy giảm nồng độ hormone. Ở giai đoạn này, bạn có thể gặp phải các triệu chứng như: chóng mặt, có cảm giác buồn nôn, quay cuồng… Điều này làm ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng công việc, cuộc sống.
Nếu bạn bị chóng mặt dữ dội, hãy đến gặp bác sĩ, bởi đôi khi nguyên nhân khiến bạn chóng mặt là do một bệnh lý nào đó. Nếu chóng mặt do tiền mãn kinh, bạn có thể khắc phục tình trạng này bằng cách ăn uống lành mạnh và tập thể dục đều đặn.
5. Chuyển hóa chậm và tăng cân
Trong giai đoạn tiền mãn kinh, nhiều phụ nữ có triệu chứng tăng cân. Phạm vi tăng cân thường diễn ra ở bụng. Hiệp hội mãn kinh Bắc Mỹ ghi nhận phụ nữ mãn kinh tăng trung bình 0,7kg/năm.
2/3 phụ nữ trong độ tuổi từ 40 – 59 và khoảng 3/4 phụ nữ trên 60 tuổi bị thừa cân. Tăng cân quá mức có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường tuýp 2, bệnh tim, cao huyết áp, các vấn đề về hô hấp, ung thư cổ tử cung, ung thư vú và có thể làm tăng các cơn bốc hỏa.
Nguyên do là trong thời kỳ mãn kinh, nồng độ estrogen giảm khiến việc lưu trữ chất béo chuyển từ hông, đùi sang bụng. Nghiên cứu từ Mayo Clinic công bố vào tháng 3 năm 2013 trên tạp chí Diabetes (Đái tháo đường) chỉ ra rằng khi estrogen giảm, cơ thể có xu hướng lưu trữ nhiều chất béo hơn và làm chậm khả năng đốt cháy chất béo của quá trình trao đổi chất. Thêm một nguyên nhân khác gây tăng cân nữa là khi cơ thể già đi, chúng ta thường tập thể dục ít hơn và ăn nhiều hơn.
6. Vị giác kim loại
Đây là một triệu chứng tiền mãn kinh rất hiếm gặp. Người có triệu chứng tiền mãn kinh này có thể nhận thấy một số thực phẩm có mùi vị của kim loại hoặc có hương vị khác nhau trong thời kỳ tiền mãn kinh hoặc sau khi mãn kinh. Ngoài ra, một số phụ nữ trải qua thời kỳ tiền mãn kinh có thể cảm thấy đau hoặc cảm giác nóng rát ở lưỡi, môi, nướu hoặc có các đốm trong miệng.
Thủ phạm gây ra triệu chứng này chính là sự mất cân bằng hormone có thể ảnh hưởng đến vị giác của bạn, đồng thời khiến bạn nhạy cảm hơn với cơn đau.
7. Trầm cảm, lo âu và thay đổi tâm trạng
Ước tính có khoảng 23% phụ nữ trải qua giai đoạn tiền mãn kinh với các dấu hiệu của trầm cảm, lo âu và thay đổi tâm trạng.
Nguyên nhân là do sự thay đổi nồng độ estrogen có thể tác động đến những thay đổi của não và hệ thần kinh. Điều này có thể ảnh hưởng đến tâm trạng và làm cản trở giấc ngủ ngon. Mặt khác, tình trạng thiếu ngủ có thể gây ra rối loạn tâm trạng.
8. Mất ngủ và gián đoạn giấc ngủ
Giai đoạn tiền mãn kinh có thể khiến bạn bị mất ngủ hoặc phải thức dậy nhiều lần trong đêm.
Theo Tổ chức Giấc ngủ Quốc gia, Hoa Kỳ, có rất nhiều nguyên nhân khiến bạn bị mất ngủ hay gián đoạn giấc ngủ thời kỳ tiền mãn kinh. Những nguyên nhân tiêu biểu bao gồm:
- Estrogen và progesterone là hai hormone thúc đẩy giấc ngủ ngon: Nồng độ hai hormone này suy giảm làm ảnh hưởng đáng kể đến giấc ngủ.
- Những cơn bốc hỏa và tình trạng đổ mồ hôi đêm khiến quần áo ướt đẫm là nguyên nhân làm bạn tỉnh giấc. Mất một lúc lâu bạn mới có thể ngủ lại, đặc biệt nếu bạn phải thay quần áo và drap giường.
- Tình trạng trầm cảm và lo lắng làm ảnh hưởng xấu đến giấc ngủ.
Để hạn chế tình trạng này, bạn nên đi ngủ vào cùng một thời điểm mỗi tối và thức dậy vào cùng một thời điểm mỗi sáng. Ngoài ra, hãy chắc chắn rằng phòng ngủ của bạn thoáng mát, không ồn ào. Thêm một lưu ý nữa là bạn không nên uống quá nhiều nước vào buổi tối.
9. Tóc rụng và móng giòn
Trong thời kỳ mãn kinh, nhiều phụ nữ lâm vào tình trạng bị rụng tóc khiến mái tóc mỏng dần. Ngoài ra, móng tay của họ cũng có thể trở nên giòn, bề mặt móng gồ ghề và dễ gãy.
Ngoài ra, tình trạng làn da trở nên khô, ráp trong thời kỳ tiền mãn kinh khiến da đầu của bạn có thể bị khô, gây rụng tóc. Để khắc phục tình trạng này, bạn hãy thử sử dụng dầu gội và dầu xả dưỡng ẩm.
Nồng độ estrogen và progesterone giảm là nguyên nhân chính khiến tóc bạn bị rụng và móng bị giòn. Estrogen và progesterone là hai hormone chịu trách nhiệm duy trì mái tóc khỏe mạnh. Mặt khác, nồng độ của hai loại hormone này giảm tạo điều kiện cho nội tiết tố nam là androgen hoạt động mạnh hơn. Điều này cũng có thể khiến râu xuất hiện trên cằm và môi trên của bạn.
10. Rối loạn chức năng tình dục, giảm ham muốn
Nhiều phụ nữ thấy rằng trong giai đoạn tiền mãn kinh, âm đạo của họ có sự thay đổi đáng kể. Ở giai đoạn này, họ có cảm giác âm đạo co thắt trong quá trình thâm nhập, có nguy cơ bị rách âm đạo và chảy máu cao hơn khi giao hợp. Những thay đổi này có thể làm cho hoạt động tình dục diễn ra khó khăn hoặc gây đau đớn. Trên thực tế ước tính có từ 17 – 45% phụ nữ trong giai đoạn tiền mãn kinh cho biết họ cảm thấy rất đau khi quan hệ tình dục.
Song song với triệu chứng đau khi quan hệ, một số phụ nữ có thể cảm thấy ham muốn tình dục suy giảm rõ nét. Đây được gọi là rối loạn ham muốn tình dục. Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Archives of Internal Medicine cho thấy 26,7% phụ nữ trong giai đoạn tiền mãn kinh có ham muốn thấp so với 52,4% ở phụ nữ đã mãn kinh.
Sự sụt giảm nội tiết tố estrogen khiến các mô âm đạo có thể mất chất bôi trơn, độ đàn hồi. Điều này làm cho thành âm đạo trở nên mỏng, khô, dễ rách và kém linh hoạt. Đây là hiện tượng được gọi là teo âm hộ. Tình trạng mất trương lực mô cũng có thể là nguyên nhân góp phần vào cứng tiểu không tự chủ. Nồng độ estrogen thấp cũng có thể khiến bạn dễ bị nhiễm trùng đường tiết niệu, âm đạo.
Ngoài ra, cùng với việc giảm nồng độ estrogen, tình trạng căng thẳng, trầm cảm, lo lắng về chuyện mất dáng theo tuổi tác… làm giảm nhu cầu ham muốn tình dục và có thể cản trở việc đạt cực khoái.
11. Mất mật độ xương, gia tăng nguy cơ loãng xương
Một triệu chứng tiền mãn kinh khác là mất dần mật độ xương, gia tăng nguy cơ loãng xương khiến xương giòn, dễ gãy.
Estrogen cũng đảm nhiệm vai trò bảo vệ sức khỏe của xương. Khi bước vào giai đoạn tiền mãn kinh, nồng độ estrogen giảm khiến mật độ xương của bạn bị mất nhanh hơn làm gia tăng nguy cơ loãng xương.
12. Da khô và các vấn đề về da khác
Một trong các triệu chứng tiền mãn kinh dễ nhận thấy nhất là làn da của bạn đang dần bị khô ráp, chảy xệ, dễ bị kích ứng, mỏng dần, dễ bị bầm tím… Ngoài ra, ở giai đoạn tiền mãn kinh, bạn cũng có thể bị mụn trứng cá, phát ban, đặc biệt các vết thương ngoài da lâu lành hơn so với trước kia.
Bạn có thể khắc phục tình trạng này bằng cách thoa kem dưỡng ẩm hàng ngày. Điều này giúp làm dịu làn da của bạn, phần nào tránh được các kích ứng.
Sự suy giảm nồng độ estrogen khiến da mỏng, dễ bị bầm tím, trở nên khô, ráp do mất dần khả năng giữ ẩm. Tình trạng mất collagen khiến khả năng đàn hồi của da bị giảm, các nếp nhăn hình thành. Theo Học viện Da liễu Hoa Kỳ, làn da của phụ nữ mất khoảng 30% collagen trong 5 năm đầu tiên của thời kỳ mãn kinh. Sau đó, sự suy giảm diễn ra dần dần. Trong 20 năm tiếp theo, phụ nữ mất khoảng 2% collagen mỗi năm.
13. Mắt và miệng bị khô
Phụ nữ trong giai đoạn tiền mãn kinh thường bị khô mắt, viêm mắt, mắt dễ bị kích thích. Tình trạng mắt khô khiến nhiều người không thể đeo kính áp tròng thường xuyên do thiếu chất bôi trơn trên mô che nhãn cầu.
Ngoài ra, họ cũng có thể bị khô miệng gây khó chịu. Tình trạng khô miệng có thể nghiêm trọng đến mức làm ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng. Thiếu nước bọt có thể dẫn đến tăng nguy cơ sâu răng, bệnh nha chu, viêm nướu…
Giải pháp để chống lại triệu chứng tiền mãn kinh này là giữ vệ sinh răng miệng thật sạch, ăn nhiều rau xanh, trái cây và uống nhiều nước.
14. Mùi cơ thể
Nồng độ estrogen giảm gây ảnh hưởng đến vùng dưới đồi. Điều này có thể khiến bạn bị bốc hỏa và đổ mồ hôi. Tình trạng đổ mồ hôi quá nhiều có thể là nguyên nhân gây ra mùi cơ thể.
Để hạn chế tình trạng bốc hỏa, bạn hãy duy trì chế độ ăn uống lành mạnh và thực hành các kỹ thuật giảm căng thẳng như thiền, yoga… Ngoài ra, bạn nên mặc quần áo bằng chất liệu thoáng mát, tắm rửa thường xuyên và sử dụng chất khử mùi nhằm ngăn ngừa mùi của cơ thể.
15. Trí nhớ giảm, gặp vấn đề với sự tập trung
Mãn kinh cũng ảnh hưởng đến các kỹ năng ngôn ngữ và các chức năng khác liên quan đến trí nhớ. Đây là lý do giải thích tại sao khi bạn trải qua thời kỳ tiền mãn kinh và nồng độ estrogen giảm, bạn có thể gặp khó khăn trong việc ghi nhớ thông tin mới hoặc truy xuất những gì đã có trong đầu. Một lý do khác cho vấn đề trí nhớ là chứng mất ngủ của thời kỳ tiền mãn kinh khiến bạn mệt mỏi, làm ảnh hưởng đến khả năng tập trung và ghi nhớ.
Sự sụt giảm nồng độ estrogen cùng với tình trạng bốc hỏa, mất ngủ hay giấc ngủ bị gián đoạn, thay đổi tâm trạng, trầm cảm có thể là các nguyên nhân gây ra tình trạng này.
Tin mừng là vấn đề về trí nhớ và sự tập trung chỉ là tạm thời.
16. Thay đổi nồng độ cholesterol làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim
Việc hormone estrogen suy giảm có thể dẫn đến những thay đổi mang tính bất lợi về nồng độ cholesterol trong máu. Điều này có thể làm tăng cholesterol lipoprotein mật độ thấp (LDL) được gọi là cholesterol xấu góp phần gia tăng nguy cơ mắc bệnh tim. Đồng thời, mức cholesterol lipoprotein mật độ cao (HDL) hay còn gọi là cholesterol tốt giảm ở nhiều phụ nữ khi có tuổi, điều này cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim.
Những biến chứng của thời kỳ tiền mãn kinh
Kinh nguyệt không đều là một triệu chứng tiền mãn kinh điển hình. Điều này là bình thường, bạn không cần phải quá bận tâm. Tuy nhiên, hãy đi khám sớm nếu bạn có một trong các dấu hiệu sau:
- Kinh nguyệt rất nhiều khiến bạn phải thay băng vệ sinh hoặc miếng lót mỗi giờ hoặc hai giờ và hai giờ trở lên.
- Kỳ kinh kéo dài hơn bảy ngày.
- Kinh nguyệt xuất hiện giữa các chu kỳ.
- Khoảng thời gian giữa các chu kỳ kinh cách nhau dưới 21 ngày.
Những dấu hiệu kể trên có thể là dấu hiệu cảnh báo bộ phận sinh sản của bạn đang có vấn đề cần được chẩn đoán và điều trị sớm.
Lan Quan/HELLO BACSI
Bạn có thể quan tâm đến chủ đề:
- Phụ nữ tiền mãn kinh quá gầy có nguy cơ ung thư vú
- Mang thai ở độ tuổi mãn kinh có khả thi?
- Giảm khô âm đạo ở tuổi mãn kinh hiệu quả
Thấy hữu ích thì LIKE và SHARE ngay nhé!