Các bệnh ngoài da phổ biến bạn có thể mắc phải

Các bệnh ngoài da không chỉ gây ra cảm giác khó chịu mà còn làm ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ và tiềm ẩn nhiều nguy cơ sức khỏe. Bạn có biết cách chữa trị và phòng ngừa những căn bệnh da liễu mình thường gặp?

Có những căn bệnh ngoài da kéo dài, song cũng có những bệnh về da chỉ là tình trạng tạm thời. Nhiều bệnh gặp nhiều ở trẻ em, nhưng cũng có những bệnh chỉ thường xuất hiện ở người lớn tuổi. Hãy cùng Hello Bacsi tìm hiểu thêm về các bệnh về da phổ biến mà bạn có thể mắc phải theo thời điểm và độ tuổi nhé.

Bệnh ngoài da bùng phát theo thời điểm

Một vài bệnh ngoài da có thể bắt đầu lúc bạn còn nhỏ và tiếp tục đến khi trưởng thành. Trong nhiều trường hợp, bệnh không phải lúc nào cũng xuất hiện nhưng sẽ bùng phát tại một thời điểm nhất định.

Bệnh ngoài da kéo dài

Thời gian bệnh thường kéo dài hay trong nhiều trường hợp, triệu chứng bệnh ngoài da sẽ tồn tại vĩnh viễn hoặc cần đến sự can thiệp chuyên sâu của bác sĩ chuyên khoa.

1. Viêm da tiết bã

Bệnh viêm da tiết bã là bệnh ngoài da sẽ khiến da khô và bong ra. Các mảng da nhờn có vảy sẽ xuất hiện trên da em bé, nhất là trên da đầu và thường tự biến mất.

Đối với người lớn, viêm da tiết bã sẽ quan sát thấy ở nhiều nơi trên cơ thể và xuất hiện hay biến mất vào một thời điểm nào đó trong đời. Vùng da bị ảnh hưởng có thể bị đỏ, sưng và nhờn rít. 

Dầu gội đầu đặc trị thường được sử dụng cho cả trẻ sơ sinh và người lớn bị viêm da tiết bã ở đầu. Bác sĩ cũng có thể chỉ định bôi kem có chứa chất điều hòa miễn dịch để điều trị viêm ở một số vị trí khác trên cơ thể.

2. Da nổi nốt ruồi

Nốt ruồi xuất hiện là kết quả của sự tăng sinh của các tế bào sắc tố melanin. Hầu hết mọi người đều có nốt ruồi và sẽ có thêm những nốt mới xuất hiện vào một thời điểm nào đó. Tình trạng nốt ruồi không có triệu chứng, nhưng bạn nên thường xuyên kiểm tra để phát hiện nếu có bất thường nào về kích thước hoặc màu sắc của nốt ruồi.

Các nốt ruồi bất thường có thể dẫn đến ung thư hắc tố, một loại ung thư da nghiêm trọng đe dọa đến tính mạng.

Nếu nốt ruồi có hình dạng bất đối xứng, bờ không đều, màu sắc hoặc hình dạng thay đổi thì bạn cần đến bác sĩ da liễu để được kiểm tra ngay. Bạn có thể được phẫu thuật hoặc trải qua hóa trị hay xạ trị để hồi phục.

3. Bệnh rosacea

Bệnh rosacea hay chứng đỏ mặt là một bệnh ngoài da phổ biến đặc trưng bởi sự xuất hiện của các mảng đỏ, mụn đỏ hay mụn mủ trên da. Bệnh làm da trở nên đỏ ở các vùng mũi, cằm, má và trán, lâu ngày da sẽ trở nên đỏ nhiều hơn và các mạch máu cũng có thể nhìn thấy rõ hơn.

Bệnh rosacea có thể được điều trị bằng thuốc kháng sinh dạng kem (metronidazole, clindamycin, erythromycin) hoặc uống kháng sinh.

Bạn có thể tìm hiểu thêm: Những thông tin hữu ích về bệnh Rosacae 

4. Bệnh lupus

Bệnh lupus hay lupus ban đỏ hệ thống là một dạng rối loạn phức tạp tấn công hệ miễn dịch, gây viêm và đau. Lupus ảnh hưởng đến nhiều bộ phận của cơ thể với các triệu chứng trên da sẽ như một bệnh da liễu. Bạn có thể thấy sự xuất hiện của các mảng đỏ trên da như da bị cháy nắng trên mũi hay má. 

Các triệu chứng đi kèm bệnh thường là đau đầu, sốt, mệt mỏi, sưng, viêm hay đau nhức cơ. Bệnh lupus ban đỏ hệ thống không thể trị khỏi hoàn toàn nhưng có thể kiểm soát được nếu điều trị đúng. Mục đích là nhằm giảm thiểu triệu chứng và hạn chế các tổn thương nội tạng nặng.

Người bị mắc bệnh lupus cần năng vận động, hạn chế sang chấn tâm lý. Ngoài ra, bạn cũng cần tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời vì tia tử ngoại có thể khởi phát hoặc làm nặng thêm các giai đoạn của bệnh.

5. Bệnh vảy nến

Bệnh vảy nến là một bệnh da liễu xuất hiện khi các tế bào miễn dịch lympho nhận nhầm da là một cơ quan ngoại lai cần đào thải. Vùng da bị dị ứng thường có vảy và rất ngứa, kích thước và mức độ nghiêm trọng của bệnh cũng sẽ khác nhau tùy trường hợp.

Bệnh thường bùng phát do những vết thương nhỏ khi bạn bị stress, nhiễm trùng hay tiếp xúc với khí hậu lạnh và khô. Tình trạng béo phì hoặc mắc phải những bệnh tự miễn khác cũng có thể là nguyên nhân gây ra bệnh vảy nến. Trong nhiều trường hợp, bệnh vảy nến có thể xuất hiện mà không có lý do rõ ràng.

Không có phương pháp nào giúp chữa bệnh vảy nến hoàn toàn, tuy nhiên các biện pháp điều trị có thể giúp kiểm soát triệu chứng bệnh.

6. Bệnh chàm

Căn bệnh ngoài da này gặp nhiều ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, mặc dù bệnh vẫn có thể tiếp tục ở tuổi trưởng thành. Các triệu chứng của bệnh chàm thường là phát ban ở mặt, da đầu, sau khuỷu tay, trên cổ, cổ tay, mắt cá chân… Chỗ phát ban rất ngứa, có thể thay đổi màu sắc và dày lên hơn.

Nguyên nhân gây chàm có thể xuất phát từ gien (trong gia đình) và các yếu tố môi trường. Da cũng sẽ bị đỏ và có cảm giác như bị châm chích khi tiếp xúc với sợi len hoặc sợi nhân tạo, xà phòng, chất tẩy rửa, nước hoa, mỹ phẩm, khói bụi, thuốc lá,…

Không có cách chữa trị bệnh chàm nhưng bệnh thường tự hết hoặc bạn sẽ cần điều trị các triệu chứng bằng thuốc và kem bôi.

7. Bệnh bạch biến

Bệnh da liễu này là tình trạng da xuất hiện các mảng trắng, nhất là ở những khu vực da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Đây là kết quả của sự biến mất một loại tế bào ở da được gọi là manocytes có chức năng sản sinh ra melanin – sắc tố quyết định màu da.

Bệnh bạch biến không phải là bệnh ung thư và không gây truyền nhiễm nhưng có thể di truyền trong gia đình.

Phương pháp điều trị bệnh bạch biến có thể kết hợp nhiều loại mỹ phẩm, các loại kem bôi hay liệu pháp điều trị đặc biệt bằng ánh sáng.

Bệnh ngoài da tạm thời

Các bệnh ngoài da có thể chỉ là tình trạng tạm thời, thường sẽ biến mất khi bạn loại bỏ các tác nhân gây ra bệnh.

1. Da nổi mụn

Mụn có thể xem là một bệnh ngoài da tạm thời phổ biến mà hầu như ai cũng phải trải qua ở một thời điểm nào đó trong đời. Một số dạng mụn thường gặp là:

• Mụn đỏ 
• Mụn đầu trắng
• Mụn đầu đen 
• Mụn mủ
• Mụn bọc

Nguyên nhân gây mụn có thể xuất phát từ bên trong (thường là do rối loạn nội tiết tố) hoặc các yếu tố bên ngoài như khói bụi, trang điểm gây bít tắc lỗ chân lông, dị ứng,…

Các loại mụn thông thường đều có thể được điều trị bằng kem bôi hoặc thuốc uống kết hợp với lối sinh hoạt lành mạnh.

Bạn có thể tìm hiểu thêm: Rối loạn nội tiết: Không đơn giản như bạn vẫn nghĩ

2. Da nổi mề đay

Bệnh da liễu này là một dạng phát ban do dị ứng. Mề đay có thể nổi một phần hoặc toàn thân và rất ngứa. Bệnh có thể nhẹ và tự hết khi ngừng tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng. Tuy nhiên, khi dị ứng lặp lại, tình trạng phát ban toàn thân có thể trở nặng kèm theo các triệu chứng khác như khó thở hay thậm chí là sốc phản vệ.

Cũng như các bệnh dị ứng khác, cách tốt nhất để phòng tránh mề đay là tránh các chất gây dị ứng. Bạn hãy ghi chú lại thời gian, địa điểm, mùa nào trong năm hoặc lần nào tiếp xúc với các hóa chất, thức ăn lạ… gây dị ứng.

3. Mụn cóc trên da

Mụn cóc thường gặp là mụn phát triển trên da gây ra bởi virus HPV khiến các tế bào trên lớp ngoài của da phát triển nhanh chóng. Mụn cóc là bệnh truyền nhiễm nên virus gây mụn cóc có thể truyền sang người khác khi tiếp xúc với hạt mụn cóc hoặc sử dụng chung đồ vật như khăn tắm, quần áo…

Bạn có thể thấy mụn cóc xuất hiện ở tay, chân và các khớp ngón tay, ngón chân có màu trùng với màu da, nhưng đôi khi cũng có màu đen, nâu hoặc xám đen phẳng mịn trên bề mặt da.

Mụn cóc thường tự khỏi hoặc trong nhiều trường hợp có thể được điều trị bằng nitơ lỏng hay kem bôi ngoài da.

4. Bệnh nấm móng

Nấm móng là tình trạng mà móng tay hoặc móng chân xuất hiện những đốm màu trắng hoặc màu vàng, đồng thời móng dễ gãy, dễ bong tróc kèm theo nứt nẻ. Nguyên nhân gây bệnh thường là do một loại nấm tên dermatophytes, dễ lây truyền ở những nơi như hồ bơi, phòng thay đồ công cộng,… 

Bất cứ ai cũng có thể trải qua tình trạng nấm móng nhưng bệnh sẽ dễ tấn công những người mắc bệnh tiểu đường, các vấn đề về tuần hoàn và hệ thống miễn dịch. Những ai thường đổ mồ hôi nhiều hay phải thường xuyết tiếp xúc với nơi ẩm ướt cũng thường có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.

Bạn cần liên hệ với bác sĩ nếu ngón tay hoặc ngón chân nứt nẻ hoặc trở nên đỏ và nhạy cảm. Để phòng tránh bệnh, hãy tránh đi chân trần ở những nơi công cộng như phòng tập thể hình, nhà tắm hay phòng thay đồ.

5. Bệnh lở môi

Bệnh lở môi do nhiễm virus Herpes Simplex loại 1, virus sẽ tồn tại trong cơ thể bạn một thời gian dài. Khi gặp những điều kiện khiến bạn bị giảm sức đề kháng, virus sẽ làm xuất hiện các triệu chứng.

Sau một vài ngày, bạn sẽ thấy một vết phồng rộp nhỏ, cứng và gây đau nhức. Thông thường vết phồng sẽ xuất hiện quanh miệng, nhưng đôi khi có thể nằm trên mũi hoặc hai má. Một vài nốt phồng có thể gộp vào nhau, nhiễm trùng và gây chảy mủ.

Bên cạnh việc sử dụng thuốc, để loại bỏ cảm giác khó chịu do lở môi, bạn nên uống nhiều nước, tránh ăn quá chua hoặc mặn, ăn nhiều các loại thức ăn mềm…

Bệnh ngoài da phổ biến theo độ tuổi

Một số bệnh ngoài da sẽ mang tính đặc trưng theo từng độ tuổi nhất định. Có những bệnh thường sẽ bắt gặp ở trẻ em trong khi rất hiếm xuất hiện ở người lớn và ngược lại.

Bệnh ngoài da ở trẻ em

Các bệnh da liễu mà trẻ em thường mắc phải có thể kể đến như:

1. U máu

U máu, đặc biệt là ở trẻ sơ sinh là sự tăng trưởng của các mạch máu nhưng không liên quan đến ung thư. Tình trạng này có thể phát triển trong một khoảng thời gian, sau đó giảm dần mà không cần đến biện pháp điều trị quá phức tạp.

Mặc dù u máu thường được phát hiện trên da, nhưng cũng có thể được tìm thấy ở các cơ quan khác nhau của cơ thể như ở gan.

U máu thường tự biến mất khi trẻ sang 10 tuổi, nhưng một số trường hợp sẽ cần đến sự can thiệp của bác sĩ để điều trị.

2. Bệnh sởi

Sởi là một bệnh truyền nhiễm do virus gây ra và rất dễ lây qua đường hô hấp. Bệnh sởi phổ biến hơn cả ở trẻ em, mặc dù sởi cũng có thể phát triển ở người trưởng thành. Sởi sẽ gây phát ban toàn thân cùng với các triệu chứng giống như cúm.

Phương pháp phòng tránh bệnh sởi đơn giản và hiệu quả nhất là bạn nên cho trẻ tiêm phòng vắc xin đầy đủ và đúng lịch. Nếu trẻ bị nhiễm bệnh, bạn không nên đưa trẻ tới nơi đông người nhằm hạn chế sự lây lan khó kiểm soát.

Khi trẻ mắc sởi, bạn cần nhanh chóng đưa trẻ tới gặp bác sĩ ngay vì nhiều trường hợp nếu không được chữa trị sớm sẽ dễ gây biến chứng, thậm chí là tử vong.

3. Bệnh chốc lở

Bệnh chốc lở là tình trạng nhiễm khuẩn da gây ra bởi liên cầu khuẩn hay tụ cầu khuẩn. Vi khuẩn có thể xâm nhập lớp da nông hay sâu tùy trường hợp. Có 3 dạng chốc lở thường gặp là:

• Chốc không có bọng nước
• Chốc bọng nước
• Chốc loét

Trẻ sẽ dễ bị chốc lở thông qua tiếp xúc với người cũng đang bị bệnh hay chạm vào đồ vật người bệnh từng dùng. Khi trẻ gãi chỗ da bị côn trùng cắn cũng có thể gây đau và tổn thương da, từ đó vi khuẩn dễ dàng xâm nhập vào và gây bệnh.

Bệnh chốc lở ở trẻ em thường lây lan thông qua móng tay. Do đó, bạn hãy cắt móng cho trẻ thường xuyên để đảm bảo vi khuẩn không tụ dưới móng, hạn chế gây tổn thương nếu trẻ gãi da.

4. Bệnh viêm bì cơ

Viêm bì cơ là một bệnh viêm da hiếm gặp thường xuất hiện ở trẻ em từ 5 đến 15 tuổi và người lớn từ 40 đến 60 tuổi. Các triệu chứng thường gặp của bệnh là phát ban đỏ hoặc tím ở ngực, mặt, móng tay hoặc khuỷu tay, cùng lúc đó là các cơ sẽ trở nên yếu và sưng.

Không có cách chữa bệnh viêm bì cơ, nhưng phương pháp điều trị chủ yếu nhằm vào mục đích kiểm soát các triệu chứng.

Bệnh ngoài da ở người lớn

Người trưởng thành, đặc biệt là những người lớn tuổi có thể mắc một số bệnh da liễu đặc trưng bởi tuổi tác.

1. Bệnh zona thần kinh

Bệnh zona thần kinh hay còn gọi là bệnh giời leo hiếm gặp ở trẻ em nhưng thường thấy ở người cao tuổi, với tỷ lệ mắc bệnh ở nam nữ ngang nhau. Khi mắc bệnh, da sẽ xuất hiện tình trạng bị mẩn đỏ và phồng rộp đau đớn.

Bệnh gây ra bởi cùng một loại virus gây bệnh thủy đậu. Sau khi đã hồi phục từ bệnh thủy đậu, virus vẫn còn tồn tại trong dây thần kinh của bạn trong nhiều năm. Đến lúc hệ miễn dịch của cơ thể yếu đi, virus sẽ tái kích hoạt và gây bệnh zona.

Bạn cần giữ sạch vùng da bị phát ban, dùng băng ẩm, mát chườm lên vùng phát ban để giảm đau. Các loại thuốc giảm đau không kê đơn hoặc thuốc kháng viêm như ibuprofen (Advil, Motrin B…) cũng có thể được sử dụng.

Bạn có thể tìm hiểu thêm: Zona thần kinh là bệnh gì?

2. Bệnh dày sừng tiết bã

Dày sừng tiết bã là sự tăng sinh da không phải do ung thư, bệnh hiếm gặp ở những người dưới 40 tuổi nhưng lại rất phổ biến từ độ tuổi 60 trở đi. Nguy cơ mắc bệnh thường sẽ cao hơn nếu bạn sinh sống ở những nơi có khí hậu nóng.

Dày sừng tiết bã thường xuất hiện dưới dạng vết tăng sinh da có màu nâu, đen hay màu sáng trên mặt, ngực, vai hoặc lưng.

Bệnh dày sừng tiết bã không nguy hiểm nên thường không cần điều trị. Tuy nhiên, nếu bệnh phát triển gây mất thẩm mỹ thì có thể loại bỏ bằng phẫu thuật, áp lạnh hoặc điều trị bằng laser.

Cũng như bất kể bộ phận nào khác trên cơ thể, da cũng có thể mắc nhiều bệnh và cần được quan tâm chữa trị kịp thời để tránh những biến chứng nguy hiểm. Bạn nên nhận biết sớm và áp dụng biện pháp điều trị phù hợp để nhanh chóng lấy lại làn da khỏe mạnh đầy sức sống.

Tuyết Trinh | HELLO BACSI

Bạn có thể quan tâm đến chủ đề:

• Đái tháo đường và các bệnh về da có mối liên hệ như thế nào?
• Hướng dẫn khám chữa bệnh ở Bệnh viện Da liễu TP HCM
• 6 bệnh da liễu và những nguy cơ đáng sợ