Buồng trứng là cơ quan chuyên trách sinh sản, chịu trách nhiệm sản xuất hormone sinh sản nữ là estrogen và progesterone. Suy buồng trứng sớm là tình trạng các chức năng buồng trứng ngừng hoạt động bình thường sau tuổi dậy thì và trước tuổi 40.
Khi điều này xảy ra, buồng trứng của bạn không sản xuất một lượng hormone estrogen bình thường hay 'giải phóng' trứng thường xuyên. Tình trạng này sẽ dẫn đến vô sinh. Tuy nhiên, nguyên nhân dẫn đến điều này vẫn còn bị nhiều người hiểu lầm, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến thuốc tránh thai hay đời sống tình dục.
Thuốc tránh thai có thể gây ra suy buồng trứng sớm?
Các biện pháp tránh thai được đề cập ở đây chủ yếu đề cập đến thuốc tránh thai ngắn ngày và thuốc tránh thai khẩn cấp. Thuốc tránh thai ngắn ngày có thành phần chính là estrogen và progestin. Còn thuốc tránh thai khẩn cấp chứa progestin.
Mặc dù các hormone này sẽ ảnh hưởng đến chức năng nội tiết của nữ giới nhưng sau khi dừng thuốc, các chức năng của buồng trứng sẽ được phục hồi trở lại. Các thuốc tránh thai này sẽ không gây tổn thương, gây hại cho buồng trứng.
Tuy nhiên, cần đặc biệt lưu ý khi sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp. Thuốc này chỉ có thể khắc phục tạm thời sau khi các biện pháp tránh thai khác thất bại. Nó không thể sử dụng như một biện pháp tránh thai hàng ngày.
Sử dụng quá nhiều thuốc tránh thai khẩn cấp rất có hại vì bổ sung nhiều progestin trong thời gian dài sẽ dẫn đến giảm nồng độ estrogen, ức chế vùng dưới đồi và tuyến yên, làm gia tăng hormone FSH, LH, dẫn đến suy buồng trứng sớm.
Quan hệ tình dục sớm có thể tác động đến suy buồng trứng sớm?
Quan hệ tình dục sớm thực sự có thể gây nên viêm nhiễm hệ thống sinh sản nữ, tổn thương đến cổ tử cung nhưng không bao gồm suy buồng trứng sớm. Mặc dù đời sống tình dục không ảnh hưởng đến chức năng buồng trứng nhưng các bạn nữ cần đặc biệt lưu tâm về vấn đề quan hệ tình dục sớm.
Đối với hầu hết nữ giới, cơ quan sinh dục trưởng thành vào khoảng 18 tuổi. Nếu quan hệ trước tuổi, cơ quan sinh dục chưa trưởng thành, sức đề kháng yếu, rất dễ gây viêm nhiễm cơ quan sinh sản. Ngoài ra, sử dụng phương pháp tránh thai không chính xác hay mang thai ngoài ý muốn rồi phá thai có thể gây nhiễm trùng tử cung, dính buồng tử cung, thậm chí là vô sinh.
Vậy đâu là nguyên nhân thực sự gây nên suy buồng trứng sớm?
1. Khiếm khuyết nhiễm sắc thể và gen
Khoảng 10% trường hợp suy buồng trứng sớm là do bất thường của nhiễm sắc thể, phần lớn là do kết cấu hay số lượng của nhiễm sắc thể X không bình thường.
Trong số đó, có một bộ phận được gọi là hội chứng nhiễm sắc thể X dễ gãy (Hội chứng Fragile X) nhưng tỷ lệ mắc hội chứng này thấp. Ngoài ra, một số đột biến gen tự phát cũng có thể gây ra suy buồng trứng sớm.
2. Bệnh tự miễn
Một số người có hệ thống miễn dịch bị rối loạn hoạt động nên tấn công ngược trở lại chính các tế bào của cơ thể, sinh ra các loại bệnh gọi chung là bệnh tự miễn, gây ra chức năng cơ quan bất thường.
Bệnh tự miễn gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, có thể gây tiểu đường loại I, xảy ra ở tuyến thượng thận, tuyến giáp. Từ đó có thể dẫn đến suy buồng trứng sớm.
3. Yếu tố truyền nhiễm
Các nghiên cứu liên quan đã chỉ ra rằng một số bệnh nhiễm virus, vi trùng có thể dẫn đến suy giảm chức năng buồng trứng, chẳng hạn như HIV, virus zona, virus cytomegalo, bệnh lao, sốt rét, thủy đậu…
Các bệnh này khá phổ biến, tuy nhiên số lượng biến chứng dẫn đến suy buồng trứng sớm vẫn có giới hạn, bạn không cần phải quá lo lắng.
4. Bệnh do thầy thuốc
Có một thuật ngữ là 'bệnh do thầy thuốc' (iatrogenic disease), chỉ các bệnh có nguyên nhân từ những sai sót y tế, sơ suất trong thao tác phẫu thuật điều trị của các bác sĩ dẫn đến các biến chứng không mong muốn.
Trên thực tế, sự suy giảm chức năng buồng trứng chủ yếu liên quan đến phẫu thuật buồng trứng, hóa trị và xạ trị… Về hóa trị, xạ trị, đây đều là các phương pháp gây tổn hại lên các tế bào, các cơ quan khác nhau trong cơ thể và trong đó có buồng trứng.
Ngoài ra, nếu bạn có một khối u buồng trứng thì nên tiến hành phẫu thuật kịp thời. Uống thuốc điều trị không thể giúp phá hủy khối u. Trì hoãn trong thời gian dài, khối u sẽ to lên. Vào thời điểm này, phẫu thuật khối u sẽ làm tổn thương nhiều hơn đến buồng trứng.
5. Suy buồng trứng sớm vô căn cứ
Đây là tình trạng không tìm ra được nguyên nhân chính xác dẫn tới suy buồng trứng sớm. Thực tế rất nhiều trường hợp như vậy, tỷ lệ bệnh nhân lên đến 50%. Tuy nhiên, sau nhiều năm điều tra và nghiên cứu, các nhà khoa học cho rằng hút thuốc, uống rượu và các yếu tố dinh dưỡng có thể gây tác động xấu. Đặc biệt là hút thuốc, rất có hại đối với buồng trứng.
Nguồn: Sohu, Mayoclinic
Thấy hữu ích thì LIKE và SHARE ngay nhé!