Người lớn bị rối loạn tăng động giảm chú ý cần phải làm gì?

Xét nghiệm

Quá trình thăm khám bệnh nhân rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) có thể có các xét nghiệm bệnh học thần kinh. Trong đó, xét nghiệm dựa trên máy tính theo thời gian sẽ đánh giá mức độ chú ý và kỹ năng giải quyết vấn đề. Xét nghiệm bệnh học thần kinh không cần cho chẩn đoán song có thể cho biết mức độ ảnh hưởng của ADHD lên cuộc sống người bệnh. Xét nghiệm này cũng phát hiện các bệnh đồng mắc như khuyết tật trong học tập.

Thuốc điều trị ADHD

Thuốc điều trị ADHD phổ biến nhất là thuốc kích thích. Điều này nghe có vẻ hơi mâu thuẫn, song loại thuốc này có thể làm tăng sự tập trung và kìm chế sự phân tâm bằng cách tinh chỉnh những mạch não ảnh hưởng đến sự chú ý. Nếu chưa đủ để có hiệu quả, bác sỹ có thể kê thuốc chống trầm cảm để ổn định tâm trạng hoặc chất ức chế tái hấp thu norepinephrine có chọn lọc, như atomoxetine, để giúp kiểm soát các hành vi bốc đồng.

Khả năng làm việc của người mắc ADHD

Giữ được công việc có thể là nhiệm vụ khó khăn đối với người mắc ADHD. Họ thường gặp rắc rối trong việc chia nhỏ các đầu việc, tuân thủ hướng dẫn, duy trì tính tổ chức và hoàn thành đúng thời hạn. Họ cũng dễ phạm phải những sai sót do bất cẩn và chậm trễ. Trong một khảo sát của Mỹ, chỉ có một nửa số người mắc ADHD được làm việc toàn thời gian, so với 72% số người lớn không mắc bệnh này. Người mắc ADHD cũng thường có thu nhập thấp hơn.

Khó khăn trong công việc là điều dễ nhận thấy của người mắc ADHD (Ảnh minh họa: Internet)

Sự nghiệp của người mắc ADHD

Hiện vẫn chưa có nhiều nghiên cứu về các nghề nghiệp mà người mắc ADHD có khả năng chiếm ưu thế. Tuy nhiên, một chuyên gia ADHD cho biết bệnh nhân của ông làm rất tốt các nghề như bán hàng, diễn xuất, quân đội, nhiếp ảnh, huấn luyện thể thao và nhiều ngành nghề thương mại. Người mắc ADHD có thể theo đuổi hầu như bất cứ ngành nghề nào mà họ thích.

Trợ giúp trong công việc cho người mắc ADHD

Người mắc ADHD có thể nâng cao hiệu quả công việc nếu có sự hướng dẫn. Người hướng dẫn sẽ giúp họ những kỹ năng tổ chức như ghi chép, theo dõi kế hoạch hàng ngày và chọn ra công việc ưu tiên. Luật khuyết tật của Mỹ xếp ADHD vào một dạng khuyết tật, có nghĩa người chủ cần một số điều chỉnh để hỗ trợ nhu cầu của người lao động.

Người mắc ADHD và hôn nhân

ADHD có thể phá hỏng hôn nhân và những mối quan hệ khác. Căn bệnh này khiến người bệnh khó nhớ những cam kết xã hội, ngày sinh nhật, ngày kỷ niệm, hoàn thành việc nhà hoặc trả tiền đúng hạn. Người mắc ADHD có thể dễ dàng nổi nóng hoặc có hành vi liều lĩnh. Điều này dẫn đến gia tăng tỷ lệ chia tay và ly hôn.

Trợ giúp cuộc sống cho người mắc ADHD

Giống như việc có một người hướng dẫn ở nơi làm việc, một số người mắc ADHD có thể tốt hơn nếu có người hỗ trợ trong cuộc sống hàng ngày. Đây là một dạng trợ giúp cùng với tư vấn tâm lý. Người hỗ trợ sẽ giúp bệnh nhân áp dụng các kỹ năng mới học vào các tình huống thực tế như sắp xếp nhà cửa hoặc lên kế hoạch đi dã ngoại.

Kỹ năng tổ chức của người mắc ADHD

Ứng dụng tổ chức trên smartphone có thể đặc biệt hữu ích cho người mắc ADHD. Sử dụng ứng dụng này để tạo ra một danh sách những việc cần làm mỗi tối và lưu lại trong điện thoại. Có thể chia các công việc thành 4 nhóm: cuộc gọi, email, nhiệm vụ và việc vặt. Một số ứng dụng khác có thể giúp cập nhập lịch trình để không bỏ lỡ những sự kiện quan trọng.

Người ADHD cần sự trợ giúp của người thân và cộng đồng (Ảnh: Internet)

Mẹo ăn uống cho người mắc ADHD

Một số chuyên gia tin rằng thực phẩm có thể cung cấp nguồn năng lượng chất lượng cho bộ não, giúp giảm các triệu chứng ADHD. Các thực phẩm giàu protein như lạc, thịt, đậu và trứng có thể cải thiện độ tập trung. Thay thế các carbohydrate đơn giản bằng loại phức tạp hơn như pasta ngũ cốc nguyên hạt hoặc gạo lức có thể hạn chế thay đổi tâm trạng và bình ổn mức năng lượng.

Đường có làm chứng ADHD nặng hơn?

Nhiều người cho rằng đường khiến cho con người trở nên tăng động, tuy nhiên không có bằng chứng cho thấy đồ ngọt gây ADHD hoặc khiến các triệu chứng nặng hơn. Nghiên cứu ở trẻ em cho thấy việc thay đổi từ đường sang chất thay thế như aspartame cũng không làm giảm các triệu chứng ADHD.

Triển vọng đối với người mắc ADHD

Tình trạng ADHD ở người lớn không phát triển nhanh, song nhiều người đã học được cách kiểm soát thành công căn bệnh này. Điều trị trong thời gian dài có thể giảm nhẹ các vấn đề ở nhà và nơi làm việc, khiến bệnh nhân gần gũi hơn với gia đình và mục tiêu nghề nghiệp. 

Ngọc Hòa (Webmd.com)