Nhận biết và phòng ung thư tinh hoàn

Trong khi đó, nếu được chẩn đoán sớm và điều trị đúng, khả năng khỏi bệnh là khá lớn.

Có xu hướng gia tăng ở thanh niên mới lớn

Ung thư tinh hoàn là loại ung thư chiếm tỷ lệ rất thấp, thường chưa đầy 1% các loại bệnh ung thư ở nam giới, nhưng hiện nay, bệnh ung thư này có dấu hiệu gia tăng, đặc biệt nhiều thanh niên mới lớn cũng đã bị...

Nguy cơ bị ung thư tinh hoàn tăng cao khi người bệnh có tinh hoàn ẩn (tinh hoàn không nằm trong bìu mà nằm trong ổ bụng), tinh hoàn bị teo, tiền sử gia đình có cha, anh em trai bị ung thư tinh hoàn và người mẹ trong lúc mang thai sử dụng các thuốc nội tiết (DES, estrogen).

Tại Bệnh viện Bình Dân, trong 2 năm 2017 và 2018 bệnh viện tiếp nhận và điều trị 151 trường hợp ung thư tinh hoàn, trong đó, năm 2017 là 73 ca, còn năm 2018 lên đến 78 ca. Điều đáng nói, phần lớn các ca ung thư tinh hoàn đều ở người trẻ tuổi, từ 15 - 35 tuổi.

Trường hợp điển hình là chàng trai trẻ N.T.H. (19 tuổi, ở Bảo Lộc, tỉnh Lâm Đồng) phát hiện vùng bìu phải có một khối cứng, to dần lên. Theo như lời của H. thì khi sờ vào vùng bìu, anh thấy một khối cứng, nhưng ấn vào không đau, vú hơi to và đau ở hông. Tuy nhiên, H. chỉ nghĩ là bị một khối u gì đó nên tìm đến bệnh viện để kiểm tra.

Tại bệnh viện, các bác sĩ phát hiện một khối u tinh hoàn phải đã di căn. Các bác sĩ thông báo H. bị một bướu tinh hoàn và khuyên anh nên đi trữ tinh trùng trước khi can thiệp điều trị. Lúc này, H. bàng hoàng và không tin vào mắt mình, anh sững sờ, thậm chí rối trí vì quá sợ hãi khi được thông báo về bệnh, anh đã hỏi lại bác sĩ rất nhiều lần vì không tin rằng mình mắc bệnh ấy.

Theo các bác sĩ, trường hợp của bệnh nhân H. buộc các bác sĩ phải phẫu thuật cắt bỏ tinh hoàn. Sau khi giải phẫu bệnh, bác sĩ phát hiện đây là một u tinh hoàn ác tính, bệnh nhân H. tiếp tục được điều trị với phác đồ hóa trị hỗ trợ tại khoa ung bướu để điều trị triệt căn ung thư.

Ung thư tinh hoàn được điều trị bằng cách phẫu thuật cắt tinh hoàn có chứa bướu.

Nguyên nhân do đâu?

Hiện nay, y học vẫn chưa tìm ra được nguyên nhân chính xác gây ra bệnh ung thư tinh hoàn, tuy nhiên có một vài trường hợp có thể gia tăng nguy cơ như: Những người có tinh hoàn ẩn: Đây là tình trạng tình hoàn không nằm trong bìu mà nằm trong ổ bụng (thông thường ở giai đoạn bào thai hay trong 3 tháng đầu sau khi sinh, tinh hoàn của các bé trai sẽ di chuyển từ ổ bụng xuống bìu).

Ngoài ra, cũng như nhiều bệnh khác, ung thư tinh hoàn cũng có tính di truyền. Một bé trai nếu có bố bị ung thư tinh hoàn thì sau này lớn lên, nguy cơ bị bệnh sẽ cao hơn gấp 4 lần so với các bạn cùng trang lứa.

Một số yếu tố môi trường, đặc biệt là nội tiết tố, nguồn gốc do mất thăng bằng tuyến nội tiết trong thời kỳ bào thai cũng có thể trở thành điều kiện gây bệnh thuận lợi.

Các dấu hiệu của ung thư tinh hoàn

Ung thư tinh hoàn thường không gây đau, nhưng khối u ung thư có thể gây ra tổn thương cho tinh hoàn hoặc cơ quan lân cận. Lúc đầu khối ung thư còn khu trú ở tuyến, hầu như chưa có biểu hiện. Về sau, tinh hoàn tăng dần thể tích và nổi cục. Tuy nhiên, di căn lại có thể xảy ra sớm theo đường bạch mạch, xâm lấn các cụm hạch ở thắt lưng, động mạch chủ, rồi lên các hạch thượng đòn, vào phổi (nhiều nhất) và gan.

Các dấu hiệu mà người bệnh có thể phát hiện: bìu to ra, vướng hoặc hơi nằng nặng. Sau đó, bìu biến dạng, tăng thêm thể tích, bên bệnh nặng hơn bên đối diện nhưng không đau. Sờ thấy tinh hoàn to và cứng,.

Trước đây, sự khám nghiệm phối hợp giữa nhà trường với bệnh viện đã cho phép phát hiện ung thư tinh hoàn ở thanh niên. Trong trường hợp khó chẩn đoán, siêu âm phối hợp với siêu âm Doppler màu giúp xác định chẩn đoán.

Một số ít thì có đau lưng, bụng, háng, ho, nhịp thở chậm, có thể phì đại tuyến vú khi ung thư đã lan tỏa. Tuy nhiên, cũng còn rất nhiều nguyên nhân gây ra triệu chứng như vậy. Vì vậy, khi có triệu chứng thì nên đi khám bác sĩ chuyên khoa để được chẩn đoán chính xác.

Các giai đoạn của bệnh

Có thể phân ra các giai đoạn như sau: Giai đoạn T tương ứng với sự lan tỏa tại chỗ của khối u với 4 mức độ. Giai đoạn N tương ứng với việc lan tỏa đến các hạch sau phúc mạc có 3 mức độ. Giai đoạn M tương ứng với sự di căn tới các cơ quan khác và sau này bổ sung thêm giai đoạn S tương ứng với các đánh dấu (Marqueurs) đặc hiệu.

Nếu khối u là ác tính (ung thư), các tế bào ung thư thường thoát khỏi vị trí của khối u ban đầu (nguyên phát) và theo dòng máu hay bạch huyết để đến bất cứ nơi nào trong cơ thể.

Thường thì chúng sẽ di chuyển sang những mô lân cận, nhưng chúng cũng có thể di chuyển xa tới các cơ quan lớn như phổi, gan, xương, não. Nếu như khi chúng di chuyển đến nơi khác và có thể tồn tại được thì đó gọi là di căn hay ung thư tiến triển.

Có nên quá hoang mang lo lắng?

Ung thư tinh hoàn có khả năng chữa lành khá cao. Thống kê tại Mỹ trong năm 2018 vừa qua có 8.500 trường hợp ung thư tinh hoàn mới mắc, nhưng chỉ có 350 trường hợp tử vong.

Điều này cho thấy ung thư tinh hoàn là ung thư có thể được chữa lành cao so với các loại ung thư khác. Ung thư tinh hoàn nếu được phát hiện và điều trị sớm tỷ lệ sống sau 5 năm lên tới 95%.

Đối với hầu hết các trường hợp phải phẫu thuật thì việc cắt bỏ tinh hoàn không ảnh hưởng đến khả năng làm chồng, vì vậy các quý ông không cần lo lắng về vấn đề này.

Sau khi cắt bỏ tinh hoàn bị ung thư, một số người đã chọn giải pháp cấy tinh hoàn giả vào trong bìu để bộ phận sinh dục ngoài trông được tự nhiên.

Không giống như các loại ung thư khác, các tế bào ung thư tinh hoàn phát triển chậm và phản ứng theo hướng tốt khi được hóa trị và xạ trị. Sau khi phẫu thuật, tùy thuộc vào kết quả giải phẫu bệnh mà có thể phối hợp hóa trị và xạ trị cho bệnh nhân.

Tuy nhiên, những trường hợp ung thư tinh hoàn khó điều trị là do bệnh nhân chủ quan, chần chừ để đến giai đoạn muộn. Bên cạnh đó, có những trường hợp phát hiện ung thư tinh hoàn đã phẫu thuật cắt khối u nhưng chủ quan, lơ là trong việc theo dõi, tái khám khiến cho u tái phát hoặc di căn gây nguy hiểm đến tính mạng.

Lời khuyên của thầy thuốc

Hiện chưa có cách nào để ngăn ngừa ung thư tinh hoàn. Vì vậy nam giới nên thường xuyên tự kiểm tra tinh hoàn để xác định ung thư tinh hoàn ở giai đoạn sớm nhất. Thời điểm tốt để kiểm tra tinh hoàn là sau khi tắm nước ấm hoặc vòi hoa sen.

Nhiệt từ nước giúp thư giãn bìu, dễ dàng hơn để tìm bất cứ điều gì bất thường. Bên cạnh đó, cần đảm bảo các biện pháp bảo hộ khi chơi các môn thể thao nguy hiểm. Duy trì lối sống và sinh hoạt tình dục lành mạnh, khám sức khỏe định kỳ để phát hiện kịp thời và chữa trị đúng cách.

Các phương pháp chẩn đoán và liệu pháp điều trị ung thư tinh hoàn có hiệu quả đến mức độ nào thì việc phòng ngừa, phát hiện sớm bệnh vẫn đóng một vai trò quan trọng.