Theo quy luật hàng năm vào tháng 12 và tháng 1 âm lịch tiết trời lạnh giá, và theo Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn, 10 ngày cuối tháng 1 là khoảng thời gian rét nhất ở Bắc Bộ, nguy cơ người bị vữa xơ động mạch não có thể gặp nguy hiểm tới tính mạng do biến chứng.
Thực tế, mùa đông năm nay diễn biến bất thường, nóng lạnh đột ngột, ô nhiễm không khí trầm trọng đã ảnh hưởng rất nhiều tới sức khỏe, tính mạng, nhất là người già, người có tiền sử bệnh tim mạch, đột quị. Tết Nguyên đán là dịp đoàn tụ gia đình có nhiều bữa tiệc như tất niên, 3 ngày Tết Nguyên đán, mùa lễ hội...) nên góp phần làm cho tỷ lệ bệnh tim mạch biến chứng tăng nhanh vào mùa đông.
Vữa xơ động mạch não là một trong những bệnh đáng chú ý nhất hiện nay. Ảnh minh họa.
Vữa xơ động mạch não là một trong những bệnh đáng chú ý nhất hiện nay (đặc biệt ở người có tuổi và cao tuổi). Với tình trạng tổn thương nội mạc động mạch vừa và lớn ở não dưới hình thái mảng vữa và tổ chức xơ động mạch não có thể dẫn đến những hậu quả rất nặng nề như thiểu năng tuần hoàn não, tai biến mạch máu não, teo não… thậm chí tử vong.
Trong y học cổ truyền, vữa xơ động mạch não thuộc nhiều chứng bệnh, tùy biểu hiện của bệnh như 'huyễn vựng', 'đầu thống', 'kiện vong', 'trúng phong'… mà trị liệu bằng nhiều vị thuốc, bài thuốc khác nhau trên nguyên tắc 'biện chứng luận trị'.
Thể Can dương thượng cang: Đầu choáng, mắt hoa, đau đầu, buồn phiền bức bối, dễ cáu giận, ù tai, mất ngủ, sắc mặt đỏ, ngực sườn đầy tức, miệng khô, đại tiện táo, chất lưỡi đỏ, rêu lưỡi vàng, mạch huyền sác.
Bài thuốc: Thiên ma câu đằng ẩm gia giảm để bình can tiềm dương.
Vị thuốc: Thiên ma 12g, thạch quyết minh 30g, hoàng cầm 12g, chi tử 9g, ngưu tất 12g, tang ký sinh 15g, đôc trọng 12g, dạ giao đằng 30g, phục thần 20g, ích mẫu thảo 18g, cúc hoa 12g, sinh mẫu lệ 3g, cam thảo 6g.
Thể Âm hư hỏa vượng: Lòng bàn tay bàn chân nóng, bức bối phiền muộn, hay có cơn bốc hỏa, ngủ kém hay mê mộng, dễ hồi hộp, đầu choáng, tai ù, hay quên, vã mồ hôi ban đêm, lưng đau, gối mỏi, môi khô miệng khát, chất lưỡi đỏ ít rêu, mạch nhanh nhỏ.
Bài thuốc: Hoàng liên a giao thang phối hợp với Chu sa an thần hoàn để tư âm giáng hỏa, dưỡng tâm an thần.
Vị thuốc: Hoàng liên 9g, a giao sao phồng 15g, bạch thược 15, hoàng cầm 9g, sinh địa 18g, đương quy 12g, quy bản 15g, toan táo nhân 15g, chu sa 3g (uống cùng thuốc nước), cam thảo 6g.
Vữa xơ động mạch não rất nguy hiểm cho người bị bệnh tim mạch. Ảnh minh họa.
Thể Đàm trọc trở lạc: Thể trạng béo trệ, đầu đau và nặng như đeo đá, hoa mắt chóng mặt, ngực bụng đầy chướng, hay quên, chất lưỡi bè bệu có vết hằn răng, rêu lưỡi trắng dầy dính, mạch hoạt hoặc huyền hoạt.
Bài thuốc: Bán hạ bạch truật thiên ma thang gia giảm để tư âm giáng hỏa, dưỡng tâm an thần.
Vị thuốc: Bạch truật 12g, bán hạ chế 9g, thiên ma 12g, trần bì 12g, bạch linh 24g, hậu phác 9g, xương bồ 15g, uất kim 12g, thiên trúc hoàng 9g, viễn chí 12g, cam thảo 6g, sinh khương 3 lát.
Thể Đàm nhiệt thượng nhiễu: Đầu đau căng chướng, chóng mặt, ợ chua, ợ hơi, mất ngủ, miệng đắng và khô, đại tiện bí kết, chất lưỡi hồng, rêu lưỡi đỏ dính, mạch huyền sác.
Bài thuốc:Bán hạ bạch truật thiên ma thang gia giảm để thanh nhiệt hóa đàm, khai khiếu.
Vị thuốc:Thanh mông thạch 30g, hoàng cầm 12g, đại hoàng 9g, phác tiêu 9g, trầm hương 6g, đởm nam tinh 12g, chi tử 9g, xương bồ 12g, uất kim 12g, cam thảo 6g.
Thể Khí huyết lưỡng hư, phong tà nhập trung: Gây mệt mỏi vô lực, tinh thần uể oải, hoa mắt chóng mặt, khó thở, đầu đau có cảm giác trống rỗng, tư duy trì trệ, trí nhớ suy giảm, tứ chi tê dại, chán ăn, châm tiêu, sợ lạnh, chất lưỡi nhợt, rêu lưỡi trắng mỏng, mạch phù nhược.
Bài thuốc: Đại tần cửu thang gia giảm để bổ khí dưỡng huyết, khứ phong thông lạc.
Vị thuốc:Khương hoạt 9g, phòng phong 9g, bạch chỉ 12g, thục địa 15g, đương quy 15g, xuyên khung 15g, xích thược 15g, đẳng sâm 12g, bạch truật 9g, bạch linh 18g, bạch phụ tử 9g, cam thảo 6g.
Ảnh minh họa.
Thể Khí huyết lưỡng hư, đàm ứ trở lạc: Chóng mặt, đau đầu có cảm giác trống rỗng, mệt mỏi, khó thở, ngủ kém hay mê mộng, trí nhớ suy giảm, toàn thân nặng nề, chất lưỡi xám tối, có điểm ứ huyết, rêu lưỡi dầy dính, mạch hoạt.
Bài thuốc:Bát trân thang phối hợp với Ôn đởm thang và Khai khiếu hoạt huyết thang gia giảm nhằm ích khí bổ huyết, kiện tỳ hóa đàm, khứ ứ thông lạc.
Vị thuốc: Thục địa 15g, đương quy 15g, xuyên khung 15g, xích thược 12g, đẳng sâm 15g, bạch linh 24g, bạch truật 9g, trần bì 12g, trúc nhự 15g, chỉ xác 12g, đởm nam tinh 9g, đào nhân 12g, hồng hoa 12g, toàn yết 9g, địa long 15g, xương bồ 12g, cam thảo 6g.
Thể Can thận âm hư, phong dương thượng liễu: Đau đầu, chóng mặt, tai ù tai điếc, ngủ kém hay mê mộng, lưng đau gối mỏi, tứ chi cương cứng, chất lưỡi đỏ, rêu lưỡi vàng mỏng, mạch tế sác.
Bài thuốc:Trấn can tức phong thang gia giảm, nhằm tư âm tiềm dương, khứ phong thông lạc.
Vị thuốc: Xích thược 15g, bạch thược 15g, thiên môn 15g, huyền sâm 15g, quy bản 20g, nhân trần 12g, đại giả thạch 20g, sinh mẫu lệ 30g, ngưu tất 15g, thiên ma 9g, câu đằng 30g, địa long 12g, toàn yết 9g, thạch quyết minh 20g, cam thảo 6g
Thể Thận tinh khuy hư: Chóng mặt, tinh thần mỏi mệt, cử chỉ chậm chạp, trí nhớ suy giảm, tư duy không chuẩn, tai ù tai điếc, lưng đau gối mỏi, răng rụng nhiều, nóng lòng bàn tay bàn chân và vùng trước ngực, chất lưỡi đỏ ít rêu, mạch tế sác.
Bài thuốc: Hữu quy hoàn gia giảm để bổ ích tinh khí.
Vị thuốc:Thục địa 18g, hoài sơn 15g, sơn thù 18g, thỏ ty tử 15g, kỷ tử 15g, ngưu tất 18g, lộc giác giao 15g, quy bản 15g, viễn chí 12g, hà thủ ô 15g.
Các bài thuốc đã được sử dụng rộng rãi, nhưng trước khi bốc thuốc phòng bệnh về dùng người bệnh cần được bác sĩ, lương y thăm khám kỹ và hướng dẫn sử dụng
Ths. BS Hoàng Khánh Toàn
Thấy hữu ích thì LIKE và SHARE ngay nhé!