Mục tiêu của điều trị bệnh mỡ máu

Bệnh mỡ máu là rối loạn lipid (mỡ) máu, là tình trạng tăng cholesterol, triglycrid huyết tương hoặc cả hai, hoặc giảm nồng độ lipoprotein phân tử lượng cao (HDL-cholesterol), tăng nồng độ lipoprotein phân tử lượng thấp (LDL-cholesterol) làm gia tăng quá trình vữa xơ động mạch.

Lipid không tan trong nước. Chúng kết hợp với protein (chất đạm) tạo thành những khối tạp tan  trong nước, có tỉ trọng khác nhau và tác dụng khác nhau.

HDL-cholesterol (tỷ trọng cao) có tác dụng đem cholesterol ra khỏi động mạch trở về gan và sau đó bài tiết ra khỏi cơ thể. HDL-c đưa cholesterol ứ thừa trong các mảng xơ vữa động mạch và làm chậm sự phát triển của những mảng này. Vì thế, HDL-c là có ích. HDL-c càng thấp thì cơ hội bị bệnh tim mạch càng cao.

LDL-cholesterol (có tỷ trọng thấp), khi có quá nhiều LDL-c, cholesterol bị đưa vào các màng của động mạch, kết hợp với chất khác tạo thành mảng xơ vữa, làm hẹp đường kính của mạch. Động mạch hẹp và không nhẵn dễ tạo thành cục máu đông làm tắc mạch. Hẹp hoặc tắc động mạch vành tim dẫn đến thiếu máu cơ tim hoặc nhồi máu cơ tim, hiện tượng này diễn ra ở động mạch não gây tai biến mạch máu não.

Ảnh minh họa

Vì vậy cần phải giảm LDL-c (tỉ trọng thấp), là loại có hại cho cơ thể. Rối loạn lipid máu tiên phát không chữa khỏi, cho nên mục tiêu điều trị là kiểm soát nồng độ LDL-c trong máu hợp lý để đề phòng, hạn chế, ngăn chặn, hoặc giảm thiểu các biến chứng của rối loạn lipid máu.

Kiểm soát nồng độ LDC-cholesterol là mục tiêu của điều trị, tùy thuộc vào các nhóm bệnh nhân mà  chỉ tiêu hạ nồng độ  LDL-cholesterol ở các mức khác nhau:

+ Bệnh nhân rối loại mỡ máu kèm theo bệnh: Động mạch vành (suy mạch vành, thiếu máu cơ tim, nhồi máu cơ tim), phình động mạch chủ bụng, bệnh động mạch cảnh, có nhiều yếu tố nguy cơ bị tim mạch. Mục tiêu điều trị là hạ nồng độ LDL-c <2,6mmol/L (<100mg/dL)

+Bệnh nhân rối loạn mỡ máu kèm theo bệnh : Động mạch vành, đồng thời bị đái tháo đường hoặc huyết áp cao. Mục tiêu là hạ nồng độ LDL-c < 1,8 mmol/L (<70mg/dL)

Mục tiêu và phác đồ điều trị  theo nồng độ LDL-c và nhóm đối tượng:

Mục tiêu điều trị ở bệnh nhân tăng Triglycerid:

Trong đó, khái niệm:

+ Bệnh tương đương: Tức là bệnh có giá trị để phân nhóm bệnh nhân  như mắc bệnh mạch vành, đó là: Bệnh động mạch ngoại biên, phình động mạch chủ bụng, bệnh động mạch cảnh.

+ Khái niệm nguy cơ: Đó là các yếu tố làm tác động đến  rối loạn mỡ máu, đó là: Hút thuốc lá, tăng huyết áp (huyết áp >140/90), nồng độ HDL thấp <1,03mmol/L, gia đình có người mắc bệnh động mạch vành.

BS. Đỗ Hữu Thảnh