Bài viết dưới đây là chia sẻ của chị Phan Hồ Điệp, mẹ thần đồng Đỗ Nhật Nam về cách chị bày các trò để con vừa chơi vui vừa phát triển các khả năng như ngôn ngữ, lắng nghe, tổ chức, khám phá khoa học... những khi Nam phải ở nhà vắng bố mẹ.
Nam chỉ đi học mẫu giáo ở trường một thời gian ngắn, còn lại thì ở nhà. Những ngày ở nhà, nếu là ngày thường thì Nam học theo thời gian biểu mà mẹ đã sắp xếp, còn lại cũng có một số ngày 'đặc biệt'. Gọi là ngày đặc biệt vì hôm đó Nam sẽ được tự chơi và học những gì mình thích. Tất nhiên là có sự gợi ý của mẹ. Mình chia sẻ những trò chơi mà mình hay 'gạ' con để chơi nhé:
1. Thành lập ban nhạc
Ban nhạc của Nam bao gồm Nam và tất cả các bạn đồ chơi mà Nam thích. Ban nhạc sẽ tự tổ chức tập luyện để ra mắt một buổi biểu diễn phục vụ bố mẹ. Mọi thứ, từ trang trí sân khấu đến chuẩn bị nhạc đều do Nam tự đạo diễn. Mình cũng hay gợi ý, ví dụ sân khấu sẽ làm ở đâu, trình bày ra sao, rồi micro, quần áo, đạo cụ.... Nam sẽ tất bật chọn bài rồi tìm cách thể hiện cho hấp dẫn vì 'khán giả bố mẹ cũng khó tính lắm. Buổi 'công chiếu' sẽ nhận được những góp ý nhiệt tình, thẳng thắn.
À, mà Nam cũng còn phải có công cuộc 'truyền thông' nữa, ví như dán quảng cáo, bán vé... Tiền bán vé được tính bằng đơn vị 'ôtô'. Hồi đó Nam thích ôtô đồ chơi, loại bé tí xíu. Nếu thuyết phục để khán giả hài lòng, có thể quy ra một hoặc 2 ôtô đồ chơi. Vì thế, Nam rất hứng thú.
Thần đồng Đỗ Nhật Nam (Ảnh: Facebook)
2. Nghĩ ra các loại nhạc cụ
Mình biết Nam ở nhà cũng có lúc cảm thấy sợ vì xung quanh vắng lặng, vì thế mình khuyến khích Nam tìm hiểu xem các vật quanh mình phát ra tiếng kêu thế nào. Nam có thể dùng tay hoặc dùng đồ vật khác để gõ. Nhưng vấn đề là sau khi nghe xong, Nam phải ghi nhớ vì lúc về, mẹ sẽ hỏi bất chợt và kiểm tra xem có đúng như Nam mô tả không. Việc làm này, theo mình rất tốt trong việc lắng nghe của trẻ.
3. Gắn tên lên đồ vật của mình
Chẳng hiểu sao Nam thích trò này nhất. Đơn giản lắm, mình để tập giấy note ở nhà và dặn Nam tìm xem có những đồ vật nào của mình thì gắn tên lên đó. Thế là Nam sẽ 'truy tìm' đồ vật một cách tích cực. Mình nhớ hồi ấy Nam chưa biết viết tên, toàn ghi ngược nhưng buổi chiều về, mình nhìn thấy cả nhà bay phấp phới những tờ giấy màu vàng, cũng vui lắm. Cái này tưởng chơi nhưng lại rất có lợi, giúp trẻ ý thức được về đồ đạc của mình đồng thời nhớ được xem vật dụng nào để ở đâu.
4. Làm con dấu từ các loại củ, quả
Trò này thì thích thôi rồi. Mình để sẵn những thứ củ, quả đã gọt sẵn như củ cải, khoai tây, lê, táo, cà rốt... và một vài lọ màu. Nam có thể dùng dao nhỏ (loại dao như kiểu dao đồ chơi, có thể cắt được những vật mềm mà không gây nguy hiểm) để cắt thành hình dạng mình thích, sau đó đổ màu ra khay, nhúng vào và in ra giấy trắng. Mình cũng khuyến khích Nam tạo ra một bức tranh. Lúc nào thích, có thể in cả hình bàn tay, bàn chân. Lấm lem một tí nhưng mà vui lắm.
Một số trò chơi bố mẹ có thể bày cho trẻ chơi khi ở nhà một mình (Ảnh minh họa: Internet)
5. Trang trí bảng tin
Nhà mình lúc nào cũng có một tấm bảng, thường hay để 'dự báo thời tiết'. Thi thoảng, mình khuyến khích con trang trí tấm bảng đó. Mình mua sẵn các hình sticker, Nam có thể dán theo một ý tưởng nào đó tự nghĩ ra hoặc vẽ, bôi màu... làm bất cứ điều gì mà mình thích. Mỗi lần về, mình đều khen ngợi và lắng nghe con trình bày về ý tưởng của mình. Thực ra đây cũng là cách để con phát triển ngôn ngữ đấy.
6. Tự làm một cuốn sách
Mình để sẵn giấy đã cắt hình dạng khác nhau (hình vuông, hình chữ nhật, hình trái tim...) và khuyến khích Nam tự làm ra những cuốn sách/truyện. Nam sẽ đóng giấy, tự vẽ minh họa cho bìa cuốn sách. Bên trong, Nam nghĩ ra một câu chuyện gì đó. Vì Nam chưa biết chữ nên dùng hình vẽ để thay thế. Vấn đề là lúc mẹ về, Nam sẽ kể cho mẹ nghe về cuốn sách của mình. Và tất nhiên độc giả mẹ sẽ 'mua' sách rồi.
7. Tự làm những thí nghiệm đơn giản
Mỗi hôm, để tiến hành thí nghiệm, mình thường chuẩn bị sẵn đồ. Ví dụ như tìm hiểu xem thứ gì có thể tan trong nước, mình để sẵn các cốc nước, muối, hạt tiêu (chưa xay), đường, bột... và hướng dẫn Nam cách làm. Nam chỉ cần ghi nhớ để miêu tả lại cho mẹ nghe về quá trình làm của mình. Thực ra, ở độ tuổi đó, những 'kết luận' chưa phải là quan trọng nhất, mà quan trọng là quá trình con được khám phá, tự mình ngẫm nghĩ, tự trải nghiệm. Những thí nghiệm đơn giản này có thể tham khảo trên các sách dành cho lứa tuổi mầm non.
8. Tự làm ra đồ chơi
Đâu phải lúc nào mẹ cũng nghĩ ra trò chơi/làm đồ chơi cho con, có khi con tự nghĩ ra còn hay hơn cả mẹ. Mình thường giữ lại những vật dụng như: cốc nhựa, cây đè lưỡi, que kem, ống hút... và khuyến khích Nam tự làm ra những đồ chơi. Trí tưởng tượng của trẻ con rất phong phú.
Mình nhớ chỉ cần ba cây bút chì, Nam đã thiết kế một chiếc tên lửa vũ trụ bằng cách để hai cái bên ngoài bằng nhau, cái ở giữa quay ngược lại, cho dài vút lên. Sau đó dán chặt lại, trang trí bên ngoài, thế là thành 'tên lửa' rồi. Hoặc cũng có khi, mình để các chai có vòi (các chai dầu tắm, gội sau khi đã dùng hết) đổ đầy nước vào sau đó để một ít bóng bay. Nhiệm vụ của Nam là bơm cho đầy nước vào quả bóng.
Mình thường giao hẹn với Nam là khi chơi xong phải nhớ dọn dẹp. Tuy nhiên, cũng xác định tinh thần là để con ở nhà, nhiều khi bước chân vào nhà mà ngỡ như bước vào 'chợ', mọi thứ ngổn ngang, nước nôi, màu mè văng tung tóe. Nhưng không sao, hai mẹ con vừa dọn, vừa 'nghiệm thu' những thành quả con làm được trong ngày cũng thú vị lắm. Con sẽ thật tự hào vì mình đã 'lớn khôn' sau một ngày tự học tự chơi. Và mẹ cũng thấy mình thật thoải mái.
Trong thực tế, có thể giúp con muôn vàn trò chơi khác nhau. Nhưng điều quan trọng, để duy trì hứng thú và để con thấy việc chơi của mình là ý nghĩa, bố mẹ hãy 'tương tác' với con, ví dụ hỏi con về những trò con đã chơi, cách con đã làm, các sản phẩm mà con có được... Như thế sẽ 'chơi' mãi mà không chán. Mình rất thích câu này: Trẻ con chơi vô tình trong sự cố tình của người lớn. Có nghĩa là trẻ bị 'dẫn dụ' vào việc học hoàn toàn thông qua những trò chơi.
Viết nhân ngày mưa rét, khi các con đang được nghỉ ở nhà mà bố mẹ vẫn phải đi làm. Ấm áp nhé, các thiên thần.
Thấy hữu ích thì LIKE và SHARE ngay nhé!