Mời các bạn cùng theo dõi nội dung chương trình:
(Lưu ý: Video này được nhúng từ Youtube, khách hàng VIP sẽ bị mất phí data khi xem)
TS Phan Minh Liêm nói về tổng quan bệnh ung thư: Tổng quát về ung thư, Sự nguy hiểm của ung thư, Nguyên nhân bệnh, Làm thế nào giảm căn bệnh ung thư?
Việc phát hiện bệnh ung thư sớm sẽ dễ dàng và có phần trăm khả năng chữa khỏi cao hơn. Trên thế giới có 14,1 triệu ca mắc ung thư mỗi năm; 8,2 triệu người tử vong mỗi năm.
TS Phan Minh Liêm tại chương trình
Tổng quan về ung thư
Hiện vẫn chưa tìm được phương pháp nào chữa căn bệnh này. Mỗi năm Việt Nam có hơn 150.000 ca mắc ung thư. Đây chỉ là con số ước đoán, thực tế có thể cao hơn nhiều. Bệnh ung thư có xu hướng trẻ hóa tại VN.
Ung thư có khả năng phát triển ở bất cứ bộ phận nào trong cơ thể, bắt đầu từ hệ bạch huyết.
Giai đoạn sau, tế bào ung thư di căn xa, phát triển đến các bộ phận khác trong cơ thể.
Tế bào ung thư di chuyển theo cụm. Có những tế bào ung thư sẵn sàng chết để bảo vệ cho các tế bào còn lại di chuyển vào thành mạch máu.
Phân chia ung thư theo giai đoạn từ 0 đến 4.
Giai đoạn 0: các tế bào ung thư xuất hiện nhưng chưa lan ra
Giai đoạn 1,2,3 tế bào ung thư phát triển rất nhanh, bắt đầu lớn lên và lan sang các cơ quan lân cận.
Giai đoạn 4: di căn đến não tim gan, các bộ phận đầu não.
Nguyên nhân gây ung thư
Khả năng ung thư gan sống được qua 5 năm chỉ có khoảng 2%. Do đó rượu bia thuốc lá là điều hạn chế tối đa.
Chế độ ăn lành mạnh là điều quan trọng. Ăn rau là tốt những cũng phải là rau lành mạnh, rau sạch. Do đó, việc chọn lựa rau cũng rất quan trọng.
Việc vận động thường xuyên và lối sống khỏe mạnh là quan trọng. Sở dĩ vậy vì việc hít thở nhanh và trong lành nhờ việc hít thở oxi thì cũng ảnh hưởng tiêu cực tới sự phát triển của tế bào ung thư.
Tác nhân gây ung thư còn có béo phì, ô nhiễm (khói than, củi trong nhà bếp không thông thoáng gây khói độc hại không kém khói thuôc lá; chất khử mùi như nước hoa xịt phòng...). WHO chứng minh chất khử mùi là không tốt cho sức khỏe, không nên dùng. Chỉ nên dùng các chất từ tự nhiên mà thôi.
Vấn đề ô nhiễm cũng ảnh hưởng đến bệnh: Ô nhiễm không khí từ khói xe, không khí bẩn => sử dụng các màng lọc, khẩu trang, hệ thống lọc không khí trong các khu nhà.
Ô nhiễm nước khi vỡ ống nước, tác nhân có độc trong nước trong đất. Ô nhiễm đất: Nhiều nhà sản xuất sử dụng thuốc trừ sâu không tốt cho sức khỏe.
Một nguyên nhân nữa chính là vi khuẩn, vi rút. Vi khuẩn hình que trong bao tử sẽ gây loét dạ dày. Ta nên tầm soát mỗi năm để phát hiện nguy cơ. Vi khuẩn này có khả năng tái nhiễm và lây lan cho những người xung quanh.
Virut gây bệnh có thể kể tới là vi rút siêu vi B và siêu vi C. Hiện đã có vắc xin và thuốc kháng vi rút. Cần tiêm phòng và kiểm tra để phòng ngừa bệnh kịp thời. Ngoài ra còn có vi rút HPV có nhiều chủng, có thể phòng ngừa bằng việc tiêm phòng.
Virut HIV nguy hiểm nhưng hiện có nhiều loại thuốc có thể trừ và diệt được nhờ các thuốc kháng HIV. HIV có thể gây Ung thư vì ở giai đoạn cuối, nó làm hệ miễn dịch suy giảm, gây các loại ung thư xuất phát từ các mô mềm, dễ dẫn đến tử vong.
Một vấn đề nguy hiểm chính là khói thuốc lá. Hút thuốc gồm hút thụ động, hút chủ động và hút bị động.
Những yếu tố kể trên đều là những nguy cơ lớn gây ung thư đối với người Việt Nam.
Biểu hiện của ung thư có thể thể hiện qua:
Da: móng tay phẳng, đen là dấu hiệu ung thư da
Đi đại tiện: Màu phân hồng, đỏ hoặc đen là dấu hiệu của bệnh nguy hiểm của xuất huyết đường ruột, xuất huyết đường tiêu hóa.
Xương quai xanh, xương đòn gánh: sờ thấy phẳng thì ok, nếu lõm hoặc lồi thì cần kiểm tra bên còn lại. Nếu bên kia phẳng thì phải đi khám
Vùng nách và ngực: Nếu rắn, sưng tấy thì có hạch bạch huyết bị viêm sinh cứng
Vùng đùi, lưng, mông: có 1 số chỗ rắn cứng có thể là ung thư cơ vân mềm nguy hiểm. Đây là bệnh chưa thể điều trị.
Phòng ngừa ung thư bằng:
Thể dục: Vận động 30-45 phút/ngày. Vận động quá nhiều cũng không tốt vì quá sức sẽ dẫn đến lão hóa, tiêu cực tới sức khỏe. Đối với từng người thì sẽ hợp với những môn khác nhau
Hút thuốc: người hút thuốc sẽ có nguy cơ ung thư phổi, não, bàng quang... Cần tránh xa khói thuốc và những người hút thuốc
Sống yêu đời: giảm stress bằng yoga, thiền
Tránh tia tử ngoại: tránh ra ngoài 10h-14h, dùng kem chống nắng...
Dinh dưỡng:
Nên ăn: Trái cây giảm nguy cơ ung thư là thanh long, lựu, chanh, dâu đỏ, mãng cầu xiêm, bơ, nho, măng cụt, táo, kiwi... Tất nhiên cần chọn nguồn sạch.
Ngoài ra còn có Nghệ. Đây là cứu tinh của nhân loại để giảm nguy cơ ung thư. Người Ấn độ là minh chứng cho điều đó với chế độ ăn nhiều cà ri chứa nghệ. Trà Xanh tốt hơn nhiều cà phê, vì chứa ECCG kháng ung thư phổi, máu, vú. Tỏi tăng sức đề kháng, giảm ung thư vòm họng, đường tiêu hóa. Bông Cải Xanh nên được ăn mỗi tuần. Cá, Hải sản, Hạnh Nhân, Ớt chuông, Dầu oliu, Sữa/phoomai/bơ ít béo, Sinh tố ít đường (thay bằng mật ong)... cũng thuộc danh sách nên ăn.
Ăn chay là tốt. Nhưng ăn kèm nước tương, tương đen, xì dầu... thì lại tăng nguy cơ ung thư gan vì chứa alpatxin, thậm chí lên 1000 lần. Dầu đậu phộng, dầu đậu nành cũng cần được kiểm định.
Không nên
Đồ nướng. 1gam đồ ăn cháy khét = hút 6 điếu thuốc. Nên bỏ chỗ cháy và nướng bằng bếp điện
Thịt đỏ có thể biến tính thành tác nhân gây ung thư, nên thay bằng hải sản. Thịt xá xíu, đồ hộp, thức ăn màu sắc đẹp, rượu bia cũng cần tránh
Tránh càng xa càng tốt: Thịt heo xông khói: Ăn 10 miếng, nguy cơ ung thư tăng 10%. Xúc xích, khoai tây chiên giòn với dầu chiên đi chiên lại. Rượu bia nước có ga, pizza tốt có kèm đồ xông khói, đồ ăn nhanh.
Câu hỏi từ cán bộ công nhân viên Viettel:
Câu hỏi 1: Khám định kỳ hàng năm có phát hiện được ung thư không? Ăn mì có độc như mọi người nói không?
Về vấn đề khám định kỳ: Nếu siêu âm đúng phương pháp, chụp XQuang cũng vậy. Nhưng việc tầm soát phát hiện ung thư sớm thì thực sự y học hiện đại chưa thể làm được với độ chính xác cao. Việc tốt nhất là khám định kỳ 6-12 tháng/lần, cẩn trọng hơn với những người có nguy cơ cao (gia đình có tiền sử ung thư, đi nắng nhiều, tiếp xúc với môi trường độc hại...) nên làm các xét nghiệm chuyên sâu hơn. Trong đó di truyền là yếu tố rất lớn để gây ung thư.
Về vấn đề mì tôm gây ung thư: Mì khá ngon và bổ sung nhiều chất dinh dưỡng. Nhưng cách chế biến rất quan trọng. Các gói gia vị làm bằng nhựa (plastic) thì không nên dùng vì làm từ dầu lửa có khả năng gây ung thư. Chất độc hại sẽ hòa tan vào các gói gia vị. Hãy chọn các loại mì không chiên.
Việc dùng lò vi sóng để nấu mì: Không nên dùng tô, chén bằng nhựa vì giải phóng chất gây ung thư, hãy thay bằng thủy tinh hoặc đồ sứ trắng. Dùng đũa gỗ hoặc inox (nhựa hay tre đều không tốt)
Hạn chế dùng đồ nhựa, đồ xốp vì cực hại (ở Pháp hiện đã cấm).
Câu hỏi 2: Tôi bị u não dù đã phẫu thuật nhưng không thành công. Tôi đã sang Pháp, được gợi í chạy tia để chốt chặn không phát triển nữa. Tôi muốn hỏi có giải pháp nào khác không?
Trường hợp của anh nên phẫu thuật và xạ trị. Ngoài ra còn có công nghệ nano và một loại thuốc chuyên dùng. Tuy nhiên, việc dùng hai lựa chọn này anh cần tham khảo í kiến của bác sĩ điều trị.
Ngockt: Bố tôi bị ung thư phổi giai đoạn cuối. Tôi nghe cây xạ đen có khả năng chữa ung thư đúng không? Anh có lời khuyên gì cho gia đình?
Bạn có thể đưa bố đi xét nghiệm đột biến gen. Nếu có đột biến thì có thể sử dụng 1 số loại thuốc nhất định có thể giảm kích thước khối u, có thể kiểm soát bệnh trong nhiều năm. Thuốc này ít tác dụng phụ.
Cây xạ đen được khoa học chứng minh có tác dụng kháng ung thư tốt. Nhưng để điều trị ung thư phổi thì chưa đủ cơ sở để kết luận. Cây xạ đen này có thể có nguồn gốc không rõ nên bạn cần cẩn thận
Một số loại sản phẩm như nghệ với Trà xanh cũng tốt cho bệnh nhân ung thư.
MC: Quan điểm bị ung thư thì chữa bằng nhịn ăn hoặc ăn gạo lứt. Có nên nghe theo không?
Chúng ta chưa đủ khoa học để kết luận là nó có hiệu quả hay không do chưa được kết luận bởi những cơ quan độc lập và uy tín. Tốt nhất nên ăn uống khoa học đủ chất để chiến đấu với bệnh.
Câu hỏi 3: Người nhà tôi ung thư đại tràng giai đoạn 4, điều trị hóa chất được 23 lần. Vậy chế độ ăn uống nên thế nào?
Chế độ dinh dưỡng với bệnh nhân này rất quan trọng. Cần kiêng rượu bia, thịt cháy khét.
Cần chú ý, những đồ bổ như yến, sâm nhung... trong 1 số trường hợp lại giúp cho tế bào ung thư nhiều hơn là tế bào khỏe mạnh. Tốt nhất là không dùng nếu bệnh nhân đang điều trị không cần dùng. Nếu dùng không đúng cách sẽ gây phản tác dụng.
Người nhà bạn nên ăn nghệ, cà ri, bông cải xanh và trắng, trà xanh.
Ngày hóa trị thì không nên uống trà, ăn nghệ 48 tiếng trước và sau vì có thể ảnh hưởng đến gan thận.
Nếu thuốc đang đáp ứng tốt thì cứ tiếp tục. Khoảng 3-6 tháng nên đi kiểm tra 1 lần để xem thuốc có tác dụng không.
Câu hỏi 4: Sóng di động có gây ung thư không?
Có hai trường phái, một là hạn chế dùng di động cho trẻ; hai là sóng này không ảnh hưởng.
Thực tế là khi đã tiếp xúc với điện thoại thì ảnh hưởng đến sóng não, gây stress. Chính bản thân tôi cũng không đủ thông tin để khẳng định.
Câu hỏi 5: Bà ngoại và chị mất vì ung thu gan, nến chú ý điều gì để tầm soát sự di truyền của bệnh? Nên rửa rau như thế nào?
Nếu mắc bệnh vì ăn uống (nước tương, gạo mốc, đậu phụ nhiều,...) => điều chỉnh chế độ dinh dưỡng
Nếu uống rượu bia nhiều => hạn chế
Nếu là đột biến di truyền => nên đi xét nghiệm gen để phát hiện gen gây bệnh => theo dõi bằng siêu âm mỗi 4 tháng
Việc rửa rau: Nếu đúng cách thì loại bỏ 90% tác nhân gây bệnh. Cách rửa: Chọn thực phẩm không dập nát, nhiễm khuẩn. Rửa dưới vòi nước lạnh và đang chảy. Không rửa trong chậu, khoảng 30s-3 phút. Ngâm trong baking soda để loại bỏ thuốc bảo vệ thực vật trong 15 phút. Rửa lại tiếp 15 phút dưới vòi nước chảy. Rửa lại bằng thuốc tím (một chút thôi) 15 phút rồi rửa lại dưới vòi nước THẬT SẠCH.
Câu hỏi 6: Bị cắt 1 cổ tử cung vì ung thư cổ tử cung giai đoạn 1 chớm sang giai đoạn 2. Tôi nên làm sao? Nguy cơ tái phát thế nào?
Ở giai đoạn sớm thì nên phẫu thuật và xạ trị để cắt bỏ. Hóa trị ở giai đoạn sớm có thể gây ung thư thứ phát, ảnh hưởng đến gan thận. Sau đó nên theo dõi, nếu bất thường thì xử trí tốt.
Nếu can thiệp sớm thì nguy cơ tái phát thấp. Có những trường hợp ung thư lan sang bộ phận khác nhưng bác sĩ không phát hiện ra thì sự nhận định giai đoạn chỉ tương đối. Nên tầm soát 3 tháng/lần.
Bạn hãy điều trị hết khả năng. vì ung thư nào cũng có khả năng tái phát.
Câu hỏi 7: Chị gái và cháu bị ung thư máu, liệu con gái còn lại có bị không? Có cần làm gì để chẩn đoán sớm ung thư? Có cách nào chữa được bệnh không?
Nguy cơ bị khá cao, nên đi xét nghiệm sớm, không chỉ là máu mà còn cả các đột biến di truyền.
Bệnh ung thư máu có khả năng chữa khỏi là có.
Câu hỏi 8: Ung thư gan nguyên phát phát hiện khối u mới thì điều trị thế nào? Dinh dưỡng ra sao?
Đốt sóng cao tần là rất tốt nhưng có thể vẫn tái phát ở các vùng lân cận. Thậm chí tái phát ngay tại vị trí cũ. Một số biện pháp như: dùng thuốc trúng đích, đốt bằng dao lạnh, đốt bằng sóng cao tần. Người bệnh nên nên theo dõi men gan và siêu âm gan.
Câu hỏi 9: Người bị ung thư gan và tuyến giáp thì làm sao?
Sức đề kháng của người này khá yếu. Ung thư tuyến giáp dễ chữa nhất với khoảng 95%. Nên chữa ung thư gan trước rồi chữa ung thư tuyến giáp.
Nguy cơ mắc ung thư thứ 3 rất cao.
Câu hỏi 10: Vợ tôi phát hiện ung thư phổi giai đoạn 4 vào tháng 8/2015. Vợ tôi hóa trị, 3 đợt cách nhau 3 tuần; u có nhỏ nhưng nốt di căn vẫn còn nên đổi sang phương pháp khác. Thấy u nhỏ hơn nhưng men gan tăng. Xét nghiệm thì bị viêm gan C. sau khi dùng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ thì 12/2016 thì dùng xạ phẫu. 3 tháng sau lên 3 ổ nữa lên não phải xạ phẫu lần nữa. Vậy giai đoạn tới xin khuyến nghị của chuyên gia?
Anh đang điều trị đúng hướng. Nhưng khi dùng thuốc trúng đích như bác sĩ hướng dẫn nên sinh thiết, thậm chí sinh thiết trong khối u. Từ kết quả này sẽ có hướng điều trị kịp thời.
Anh dùng thuốc thì cần phải theo dõi chặt chẽ sự biến đổi của tế bào ung thư. Điều này đặc biệt quan trọng.
>> Xem thêm:
Viettel mời tiến sĩ danh giá từ Mỹ về nói chuyện trực tuyến về phòng chống ung thư với nhân viên chiều nay
TS. Phan Minh Liêm thắp sáng hy vọng cho bệnh nhân ung thư
Thấy hữu ích thì LIKE và SHARE ngay nhé!