Tranh cãi dùng cần sa chữa động kinh cho trẻ

Đối với Lavie Parush, khoảnh khắc hạnh phúc thật ngắn ngủi. Em sinh ra với căn bệnh động kinh và ngất lịm ngay từ khi chào đời. Bố em, Asaf Parush, chỉ có thể miêu tả con trai bằng một từ 'xám xịt'.

'Ngay lập tức, họ đưa con đến phòng cấp cứu', Asaf nhớ về đêm đầu tiên Lavie lên cơn co giật. 'Họ tiêm thuốc và con bất tỉnh suốt một tuần'. Trong 6 tháng, Asaf cùng vợ, Noa, bấu víu vào niềm tin rằng Lavie sẽ khỏe hơn. Thế nhưng cơn động kinh ngày càng trở nặng. Bé co giật hàng chục lần một ngày. Các bác sĩ chẩn đoán Lavie bị bại não, hệ thần kinh hư tổn trầm trọng.

Bệnh viện thử hết loại thuốc này đến loại thuốc khác cho bệnh nhi nhằm chặn các cơn động kinh nhưng đều đem lại kết quả thất vọng, thậm chí gây ra tác dụng phụ. Ví dụ như steroid khiến hệ miễn dịch của Lavie suy giảm và cơ thể em trở nên phù nề. Đúng lúc đó, ngay trước sinh nhật một tuổi của Lavie, Asaf nghe đến việc sử dụng cần sa y tế chữa động kinh.

Theo CNN, khác với các dược phẩm thông thường, cần sa không được kê đơn ở Israel. Thay vào đó, các chuyên gia xin cấp giấy phép để bệnh nhân được dùng cần sa điều trị đau mạn tính, giảm tác dụng phụ của hóa trị, bệnh động kinh cùng nhiều vấn đề khác. Hiện 23.000 người bệnh nước này có giấy phép sử dụng 20-200 g cần sa mỗi tháng với giá cố định 100 USD.

Bộ trưởng Y tế Israel thừa nhận hiệu quả và độ an toàn của cần sa y tế chưa được xác minh nhưng thực sự cải thiện một số vấn đề sức khỏe. Cần sa có sẵn dưới dạng thuốc lá, dầu, viên. Bệnh nhân chọn mua cần sa từ một trong 8 cơ sở sản xuất rồi nhận tại bệnh viện hoặc phòng khám.

Với sự chấp thuận từ Bộ Y tế, gia đình Lavie trộn dầu cần sa vào bữa ăn của em bé 2 tuổi. 'Sau vài tuần chúng tôi không còn thấy cơn động kinh nào nữa', Asaf chia sẻ. Dầu cần sa được chiết xuất từ chủng cần sa Avidekel giàu cannabidiol (CBD) có đặc tính chống viêm và ít tetrahydrocannabinol (THC), thành phần khiến người sử dụng bị 'phê'.

Đại diện cơ sở trồng trọt Tikun Olam cho biết Avidekel dùng được cho trẻ em. Trong số 6.500 bệnh nhân được cơ sở này cung cấp cần sa có 15 bé dưới 3 tuổi. Bộ Y tế không thống kê số trẻ dùng cần sa ở Israel trong khi phát ngôn viên của Tikun Olam là Ma'ayan Weisberg ước tính chỉ dưới 25 bé dưới 3 tuổi được cấp phép.

Asaf Parush cho con ăn đồ ăn chứa dầu cần sa

Liệu cần sa có thực sự an toàn và hiệu quả cho trẻ nhỏ? Đến nay vẫn còn quá ít đề tài nghiên cứu về vấn đề này. Công trình năm 2015 của Tiến sĩ Orrin Devinsky từ Đại học NYU Langone (Mỹ) chỉ ra cần sa giảm 54% cơn động kinh ở 137 bệnh nhân không đáp ứng các hình thức điều trị khác nhưng kết quả không đáng tin cậy do không tuân thủ các tiêu chuẩn nghiên cứu khoa học. Khảo sát năm 2013 trên 19 trẻ tuổi từ 2 đến 16 bị động kinh của Đại học Stanford thì phát hiện 16 em được bố mẹ cho dùng cần sa, nhờ đó giảm triệu chứng.

Một trong những bệnh nhi sử dụng cần sa nổi tiếng nhất là Charlotte Figi. Em bắt đầu dùng loại dầu cần sa tương tự Avidekel từ năm lên 5 để điều trị động kinh. Sau thời gian chữa bệnh, em khỏi hẳn và trở thành minh chứng điển hình được đề cập trong mọi cuộc tranh luận đòi hợp pháp hóa cần sa ở Mỹ.

Tiến sĩ Uri Kramer, trưởng khoa Điều trị Động kinh Trẻ em tại Bệnh viện Ichilov khẳng định cần sa y tế mang lại kết quả đầy hứa hẹn ở trẻ em động kinh không đáp ứng với thuốc. Dựa trên kinh nghiệm bản thân, Kramer kết luận cần sa y tế giảm 20% cơn co giật trên 75% bệnh nhi. 'Như thế là cao hơn bất cứ loại thuốc nào trên thị trường', vị bác sĩ nhấn mạnh.

'Cần sa không chỉ giảm co thắt mà còn thay đổi hành vi', y tá trưởng ở cơ sở trồng trọt Tikun Olam kết luận sau khi theo dõi dữ liệu các bệnh nhân. Những bố mẹ như Asaf Parush đã đạt được điều mình cần.

Tuy nhiên, vẫn chưa đủ bằng chứng để coi cần sa như loại thuốc an toàn và hiệu quả. 50% bác sĩ ở Israel tỏ ra e dè về sản phẩm này. Bác sĩ thần kinh nhi Angus Wilfong từ Bệnh viện Nhi Texas (Mỹ) nhận định sử dụng cần sa phải rất thận trọng bởi 'không nên sử dụng thuốc cho trẻ em khi chưa có nghiên cứu khoa học chứng minh hiệu quả, độ an toàn, dung nạp, liều lượng'. Bộ não mới phát triển của bé rất dễ bị tổn thương do thuốc và chất độc. Một nghiên cứu chứng minh thiếu niên sử dụng cần sa trước tuổi 14 có bộ não nhỏ hơn và IQ thấp hơn.

Dùng cần sa chữa bệnh cho con, Asaf đối mặt với hàng loạt chỉ trích. 'Tôi sẽ nói rằng, trong trường hợp như thế, có điên mới không thử. Với tôi, chẳng vấn đề gì vì không hề xuất hiện tác dụng phụ. Chẳng có gì để mất', người cha giãi bày.

Không được kê liều lượng chính xác, bố mẹ Lavie tự ước chừng cho con. Họ sử dụng CBD hàng ngày và THC khi nào Lavie lên cơn co giật mạnh. THC khiến bé trai 'phê'. 'Mỗi lần làm điều đó, tôi và vợ lại nói chuyện với nhau', Asaf kể. 'Ban đầu chúng tôi khá lo lắng rồi nghĩ đến những gì mình đang thấy. Trước đây, chúng tôi chứng kiến một đứa trẻ vật lộn với bệnh tật, giờ thì không còn nữa'.

Hầu như bố mẹ nào cũng mong muốn nhìn thấy con cái mình lớn lên, kết hôn và xây dựng gia đình. Còn Asaf chỉ ước mơ một điều giản đơn: Tiếng gọi 'cha' của đứa con trai.