Bệnh quai bị hay gọi là bệnh viêm tuyến mang tai dịch tễ hay còn gọi là viêm tuyến mang tai do vi-rút quai bị do vi-rút paramyxovirus gây nên. Đây là một bệnh truyền nhiễm cấp tính. Nó lây trực tiếp bằng đường hô hấp, hay gây thành dịch trong trẻ em, thanh thiếu niên do vi-rút quai bị gây nên. Nếu không được chữa trị kịp thời có thể dẫn đến vô sinh.
Các triệu chứng
Người bị bệnh quai bị thường thấy khó chịu từ 1 – 2 ngày trước khi các triệu chứng xuất hiện. Bệnh nhân bị sốt cao (39 – 400C) trong 3 – 4 ngày, chảy nước bọt, sưng vùng mang tai. Dấu hiệu dễ nhận biết nhất là má sưng to, có thể sưng một bên mặt rồi lan sang bên kia hoặc sưng hai bên cùng một lúc.
Tuy nhiên, có khoảng 25% người bị nhiễm vi-rút quai bị mà không có triệu chứng bệnh lý, đây là những đối tượng có khả năng truyền bệnh mà người xung quanh không biết.
Bệnh thường tự khỏi sau 1 tuần đến 10 ngày. Sau đó, bệnh nhân được miễn dịch suốt đời.
Khi bị nhiễm bệnh, vi-rút nhân lên trong khoang tị hầu và hạch bạch huyết. Vi-rút tăng cao trong huyết thanh khoảng 12-15 ngày sau nhiễm và lan ra các cơ quan khác.
Thời gian lây là từ 6 ngày trước cơn toàn phát sưng tuyến mang tai cho đến 2 tuần sau khi có triệu chứng bệnh lý.
Quai bị có thể dẫn đến vô sinh (ảnh: wikihow)
Nguyên nhân dẫn đến bệnh quai bị:
Quai bị gây nên do một loại vi-rút ARN thuộc Rubulavi-rút trong họ Paramyxoviridae.
Bệnh thường hay gặp ở trẻ nhỏ và lứa tuổi vị thành niên, người lớn cũng có thể mắc nhưng tỷ lệ là thấp hơn.
Quai bị do vi-rút lây truyền qua đường hô hấp và đường ăn uống, qua những giọt nước bọt khi bệnh nhân nói, ho, hắt hơi.
Cách điều trị
Bệnh nhân cần hạn chế tiếp xúc với môi trường bên ngoài, cần nghỉ ngơi tại chỗ, hạn chế vận động.
Giảm đau bằng cách đắp ấm vùng má bị sưng. Chất thải và đồ dùng cá nhân của bệnh nhân cũng như các dụng cụ y tế có liên quan phải được tiệt trùng.
Vệ sinh răng miệng, uống nhiều nước và súc miệng bằng nước muối sinh lý hay nước súc miệng có bán tại các hiệu thuốc nhằm chống khô miệng. Ăn thức ăn mềm, dễ nuốt.
Bệnh nhân nếu bị sốt cần hạ nhiệt cho người bệnh bằng cách chườm khăn ấm. Tuyệt đối không nên sử dụng khăn lạnh để lau người.
Có thể sử dụng thuốc để hạ sốt. Nếu sử dụng giảm đau cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước.
Lưu ý:
Có thể tiến hành tiêm vắc xin quai bị cho những người sống tại ổ dịch, đặc biệt là trẻ em và người vị thành niên.
Bệnh quai bị ở người lớn thường nặng và có nhiều biến chứng hơn ở trẻ em nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời.
Các biến chứng có thể xảy ra như: viêm tinh hoàn và mào tinh hoàn, nhồi máu phổi, viêm buồng trứng, viêm tụy; tổn thương thần kinh; đặc biệt bệnh quai bị ở phụ nữ có thai trong 3 tháng đầu của thai kỳ có thể gây sẩy thai hoặc sinh con dị dạng, trong 3 tháng cuối của thai kỳ có thể sinh non hoặc thai chết lưu.
Một trong những biến chứng nguy hiểm và để lại hậu quả nặng nề của quai bị là gây viêm teo tinh hoàn ở nam giới (chiếm tỉ lệ cao) hoặc suy buồng trứng ở nữ giới (chiếm % nhỏ).
Bệnh quai bị cần được phát hiện và điều trị kịp thời, và có chế độ kiêng hợp lý để không gây biến chứng nguy hiểm.
Thấy hữu ích thì LIKE và SHARE ngay nhé!