Độc tố trong kiến ba khoang mạnh gấp 12 – 15 lần nọc rắn hổ mang

Chất độc trong cơ thể kiến có thể làm tổn thương da.

Kiến ba khoang cực độc

Theo thạc sĩ Duy kiến ba khoang (một số nơi còn gọi là: kiến khoang, kiến kim, kiến lác, kiến gạo, kiến cong…) là loài côn trùng có các khoang đen – vàng cam xen kẽ, có thân mình thon, dài như hạt thóc, dài 1 – 1,2cm, ngang 2 – 3mm; kiến có 3 đôi chân, 2 đôi cánh, một đôi cánh dài mỏng trong suốt gấp lại gọn gàng và ẩn bên dưới đôi cánh cứng ngắn, bay và chạy rất nhanh.

Kiến ba khoang thường sống ở các ruộng lúa, cỏ mục, vườn cây, bãi rác thải, công trình đang xây dựng… Chúng xuất hiện nhiều vào mùa mưa, khi độ ẩm cao, thuận lợi cho kiến phát triển. Kiến ba khoang ưa thích ánh sáng đèn ban đêm nên bay vào theo ánh đèn, đậu vào quần áo, khăn mặt, giường chiếu, chăn màn…

Chất độc trong cơ thể kiến có thể làm tổn thương da người (bỏng da, viêm da) nếu chất này được giải phóng ra khi kiến bị tác động hoặc bị chà sát hoặc bị giết.

Trong cơ thể kiến ba khoang có chứa độc tố Pederin (C24H43O9N), độc tính mạnh gấp 12 – 15 lần nọc của rắn hổ mang nhưng do lượng tiếp xúc nhỏ và chỉ ở ngoài da nên không đủ gây chết người như nọc rắn. Chất này chủ yếu gây bỏng da có thể nhầm với tổn thương trong bệnh zona thần kinh.

Nhìn vào bề mặt tổn thương do kiến ba khoang đốt đó là tổn thương thường xuất hiện ở các vùng da hở trên cơ thể như mặt, hai tay. Vết thương thành vệt dài hoặc thành đám. Ban đầu là những nốt ban đỏ rồi sưng lên thành mụn mủ có điểm lỏm màu trắng vàng ở giữa. Nếu không giữ gìn cẩn thận có thể bị loét, làm rỉ dịch.

Người bị kiến ba khoang đốt thường đau rát, ngứa ngáy khó chịu, một số trường hợp có thể bị sốt, nổi hạch, biến chứng nhiễm trùng toàn thân

Sơ cứu kiến ba khoang

Bác sĩ Duy cho biết khi bị kiến ba khoang tấn công, nên lấy nước sạch mát rửa chỗ kiến đốt rồi cho xà phòng rửa vào. Chú ý hết sức nhẹ nhàng nếu không sẽ làm trầy xước hoặc vỡ vết thương. Nhanh chóng bôi hồ nước (có bán ở các hiệu thuốc). Những ngày sau đó, tùy vào mức độ bị kiến đốt bạn có thể sử dụng một số loại thuốc bên cạnh việc bôi hồ nước đều đặn.

Khi nốt ban đỏ bị chuyển sang nốt mụn mủ, phồng rộp lên có thể dùng thêm mỡ Oxyde kẽm, mỡ kháng sinh để bôi lên da.

Trường hợp vết đốt có dấu hiện lở loét, nhiễm khuẩn, bị rỉ mủ thì bôi thêm dung dịch xanh metilen 1 % và để yên tâm bạn nên đến các cơ sở Y tế khám và điều trị kịp thời.

Mỗi ngày bạn nên bôi thuốc thành 2 lần, trước khi bôi rửa sạch vết thương với nước muỗi loãng (có bán ở các hiệu thuốc).

Khi kiến ba khoang tiếp xúc với cơ thể, bác sĩ Duy khuyến cáo tuyệt đối không nghiền nát, chà xát kiến khi thấy nó xuất hiện trên thân mình để tránh độc tố tiết ra. Khi bị dính chất độc, tránh gãi hay chà mạnh vùng da bị tổn thương. Không tiếp xúc các vùng da lành với nơi bị dính độc tố.

Rửa sạch vết thương (nhất là ở vùng mắt) càng nhanh càng tốt khi bị dính chất độc, bôi thuốc, dùng thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ. Bàn tay nếu lỡ đập chết kiến ba khoang cần rửa sạch bằng xà phòng, càng sớm càng tốt, để tránh độc tố kiến dính vào.

Khi da bị tổn thương tấy đỏ, lan rộng phải đi khám, không nên tự ý mua thuốc điều trị, bởi trong các loại thuốc bôi ngoài da có chứa Corticoid, chất giải độc tố… nên cần có bác sĩ chỉ định mới được dùng.

Đề phòng kiến ba khoang bằng cách vệ sinh phòng ở sạch sẽ, thoáng mát. Vào buổi tối nên tắt các bóng điện có ánh sáng xanh, tím (bóng điện huỳnh quang, bóng tuýp…) thay vào đó là bóng điện có ánh sáng đỏ, vàng (đèn dây tóc). Trước khi đi ngủ, nên kiểm tra kĩ giường gối, chăn chiếu. Trước khi mặc quần áo cần giũ sạch xem có kiến ba khoang hay không.