Đừng 'đánh cược' sức khỏe vì những thông tin không chính thống

Dưới đây là một số thông tin sai lệch đang được lan truyền nhanh chóng trên mạng và những chứng cứ phản bác.

Nhịn ăn để thanh lọc cơ thể

Dinh dưỡng là nền tảng của sức khỏe, thể lực, tầm vóc và trí tuệ. Viện Dinh dưỡng Quốc gia đã thường xuyên đưa ra nhu cầu dinh dưỡng khuyến nghị cho người Việt theo từng giai đoạn, từng thời kỳ cho phù hợp. Nhu cầu dinh dưỡng khuyến nghị theo giới, tuổi, tình trạng sinh lý và loại hình lao động. Căn cứ vào nhu cầu dinh dưỡng, mọi người dân có thể lựa chọn và tính toán được số lượng từng loại thực phẩm phù hợp cho bản thân và gia đình để có dinh dưỡng và sức khỏe tốt.

Chẳng hạn nhu cầu năng lượng theo loại hình lao động (kcal/ngày) và tình trạng sinh lý với người phụ nữ 25 tuổi như sau:

Lao động nhẹ là 1.920kcal, nếu đang mang thai 3 tháng giữa thì cộng thêm 360kcal (1.920 + 360);

Lao động vừa là 2.154kcal, nếu mang thai 3 tháng cuối thì cộng thêm 475kcal (2.154 + 475);

Lao động nặng 2.524kcal, nếu đang cho con bú thì cộng thêm 505kcal (2.524 + 505).

Nhu cầu dinh dưỡng khuyến nghị về các chất dinh dưỡng (glucid, protid, lipid), tính cân đối giữa nguồn thực vật và động vật (protid, lipid), các vitamin và khoáng chất.

Năng lượng chuyển hóa cơ bản là năng lượng cơ thể tiêu hao trong điều kiện nghỉ ngơi, không tiêu hóa, không vận cơ, không điều nhiệt. Đó là năng lượng cần thiết để duy trì các chức phận sống của cơ thể như tuần hoàn, hô hấp, bài tiết, thân nhiệt. Chuyển hóa cơ bản bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như giới (nữ thấp hơn nam), tuổi (càng ít tuổi, mức độ chuyển hóa càng cao). Đơn vị đo năng lượng là kilocalo (kcal) là năng lượng để làm nóng 1 gam nước từ 14,50C lên 15,50C. Thực phẩm có chứa glucid, lipid, protid mà khi đốt cháy sẽ sinh ra nhiệt. 1g protid cung cấp 4kcal, 1g glucid cung cấp 4kcal, còn 1g lipid cung cấp 9kcal. Năng lượng chuyển hóa cơ bản (kcal/ngày) của phụ nữ tuổi từ 19-30 là 14,7 W + 496. Nếu người phụ nữ nặng 50kg thì năng lượng chuyển hóa cơ bản là 14,7 x 50 + 496 = 1.251kcal. Nhu cầu năng lượng khuyến nghị (kcal/ngày) = Năng lượng chuyển hóa cơ bản (kcal) x Hệ số nhu cầu năng lượng (NCNLKN = 1.251kcal x 1,75 = 2.189kcal).

Qua nhu cầu dinh dưỡng khuyến nghị về năng lượng, trong đó có năng lượng chuyển hóa cơ bản là năng lượng tối thiểu mà con người cần để duy trì các chức phận sống của cơ thể như: tuần hoàn, hô hấp, bài tiết, thân nhiệt. Vì vậy, chúng ta không thể nhịn ăn mà chỉ uống nước trong 2 tuần để thanh lọc cơ thể và để giảm cân với người thừa cân béo phì. Khi nhịn ăn, để duy trì sự sống năng lượng được lấy ra từ trong cơ thể, làm cho cơ thể bị thiếu dinh dưỡng cấp tính và tình trạng này kéo dài sẽ dẫn đến tử vong. Việc thanh lọc cơ thể, giảm cân chúng ta cần thực hiện một chế độ dinh dưỡng khoa học phù hợp để vẫn đảm bảo được sức khỏe, vẫn lao động, vẫn học tập tốt.

Tô màu bát bột cho trẻ ăn bổ sung đúng cách để tăng cường dinh dưỡng.

Dùng máy hút sữathay việc cho con bú

Người phụ nữ trẻ mới mang thai lần đầu thường thiếu kiến thức về chăm sóc bào thai cũng như cách nuôi dưỡng trẻ sau này. Với lời giới thiệu về tác dụng của máy hút sữa quá hay trên mạng xã hội rồi cộng đồng chia sẻ, người phụ nữ trẻ tin rằng máy hút sữa sẽ giữ được hình dáng, săn chắc và vẻ đẹp của bầu vú - điều đó hoàn toàn không đúng, thậm chí còn có tác dụng ngược lại. Khi nuôi con bằng sữa mẹ, người mẹ cần biết cho con bú đúng cách, cho trẻ bú từng bên một và khi trẻ bú hết sữa vú bên này mới chuyển sang vú bên kia, thực hiện chế độ ăn hợp lý, không kiêng khem, biết cách vệ sinh và chăm sóc bầu vú đúng cách.

Làm gì trước những thông tinsai lệch?

Muốn có một sức khỏe tốt để lao động, học tập và để có một thế hệ tương lai sau này với một thể lực, tầm vóc và trí tuệ tốt thì mỗi người dân cần trang bị kiến thức khoa học về sức khỏe nói chung, khoa học về dinh dưỡng nói riêng như: chăm sóc bà mẹ có thai, nuôi con bằng sữa mẹ, thực hiện tô màu bát bột cho trẻ, phòng chống thiếu vi chất dinh dưỡng, tổ chức bữa ăn hợp lý cho gia đình, thực hiện ăn uống hợp lý và lối sống lành mạnh.

Khi nhận được thông tin liên quan đến sức khỏe đáp ứng nhu cầu của mình, chúng ta cần cân nhắc kỹ càng, suy xét đúng sai trước khi hành động, đừng “đánh cược” sức khỏe của bản thân, của gia đình mình vì những nguồn thông tin không chính thống, thông tin chưa được kiểm chứng. Mọi thông tin về chăm sóc sức khỏe, về dinh dưỡng, về an toàn thực phẩm… người dân cần tham khảo từ những nguồn thông tin chính thống tại Cổng thông tin điện tử Bộ Y tế, trang thông tin điện tử Viện Dinh dưỡng Quốc gia hoặc các cơ sở y tế để có kiến thức và thực hành đúng, đem lại sức khỏe bản thân, gia đình và cộng đồng.

ThS.BS. Nguyễn Văn Tiến (Viện Dinh dưỡng Quốc gia)