Hội chứng liệt dây thần kinh trong ung thư vòm họng

Các hội chứng thường thấy là:

1. Hội chứng đá bướm:

Liệt dây thần kinh số VI, V1, IV, III và sau đó là liệt dây thần kinh số II.

Gồm các triệu chứng: Teo hoặc phù gai thị gây mù hoặc giảm thị lực nhanh, rung giật nhãn cầu khi liếc mắt hoặc bất động nhãn cầu, sụp mi, liệt đồng tử, mất cảm giác vùng V1 (nhánh mặt) hoặc liệt cơ nhai.

Các triệu chứng liệt dây thần kinh sọ não trong bệnh ung thư vòm họng là do u xâm lấn chèn ép (Ảnh minh họa: Internet)

2. Hội chứng khe bướm:

Liệt dây thần kinh số III, V1, VI.

Gồm các triệu chứng: Sụp mi, lác ngoài, lác trong, đồng tử giãn, nhìn đôi, không đưa nhãn cầu xuống và ra ngoài được, mất chức năng nhìn phối hợp của hai mắt hoặc bất động hoàn toàn nhãn cầu (u ở đỉnh hố mắt), kèm theo mất cảm giác nửa trên mặt.

3. Hội chứng mỏm đá:

Liệt các dây thần kinh V, VI gây lác trong, khít hàm, tê liệt nửa mặt.

4. Hội chứng lỗ rách sau (hội chứng Vernet):

Liệt dây thần kinh số  IX, X, XI gây liệt họng, liệt màn hầu, liệt dây thần kinh thanh (nói giọng đôi), liệt cơ ức đòn chũm, cơ thang, mất cảm giác nửa hầu thanh quản.

- Khám liệt cơ thang: bảo người bệnh nâng cao hai vai, quan sát xem phần trên cơ vai có gì thay đổi hai bên không. Bên liệt cơ mềm hơn.

- Khám liệt cơ ức đòn chũm: khi liệt người bệnh sẽ quay đầu khó khăn. Nếu ta lấy tay chống lại động tác quay đầu của người bệnh, nếu không liệt sẽ thấy nổi rõ thừng cơ ức đòn chũm, khi liệt sẽ không thấy rõ.

5. Hội chứng lồi cầu lỗ rách sau:

Liệt dây thần kinh số IX, X, XI, XII gồm các dấu hiệu: Dấu hiệu vén màn (liệt họng), dấu hiệu buông rèm (liệt màn hầu), nói giọng đôi (liệt thần kinh thanh), và liệt lưỡi (khó nói, khó nuốt).

6. Hội chứng Villaret:

Liệt dây thần kinh số IX, X, XI, XII và thần kinh giao cảm cổ.

7. Hội chứng Garcin:

Liệt toàn bộ 12 dây thần kinh sọ cùng bên có u.

8. Một số hội chứng khác:

- Hội chứng xoang tĩnh mạch hang: Liệt dây thần kinh số III, IV, V, VI và lồi mắt.

- Hội chứng đỉnh hố mắt: Liệt dây thần kinh số II, III, IV, V, VI.

- Hội chứng Gradenigo-Lannois: Liệt dây thần kinh số V3, VI.

>> Xem thêm: Hỏi đáp về bệnh ung thư vòm họng

BS Đỗ Hữu Thảnh