Những bệnh gây nguy hiểm cho trẻ khi trời lạnh

Nguyên nhân

Khi trời lạnh, số trẻ em vào viện khám do bệnh hô hấp và tiêu hóa tăng 20-40% so bình thường. Bác sĩ khuyến cáo nên đưa bé đi khám ngay nếu sốt kéo dài 2 ngày. 

- Nguyên nhân quan trọng nhất là vào mùa đông xuân, trời se lạnh hoặc giá rét khiến độ ẩm trong không khí rất thấp và nhiệt độ môi trường không cao. Đặc trưng khí hậu lạnh ẩm khiến cho các loại vi khuẩn, vi-rút thường trú trong cơ thể bùng phát, nhất là những tác nhân gây bệnh ở đường hô hấp.

- Trẻ em là nhóm đối tượng rất dễ nhiễm bệnh vì sức đề kháng rất kém do hệ miễn dịch chưa hoàn thiện nên khả năng chống chọi với bệnh tật của trẻ thật sự 'chưa hiệu quả'. Hơn nữa trẻ thường xuyên tiếp xúc với môi trường bên ngoài, nguy cơ bị nhiễm bệnh rất cao trong khi trẻ chưa ý thức được khả năng tự phòng bệnh.

- Những chăm sóc thiết yếu giúp trẻ phòng bệnh khi thời khắc chuyển mùa như giữ ấm cho bé vào những ngày lạnh giá, ăn những thức ăn phù hợp giúp giữ ấm, tạo môi trường sống trong lành, sạch sẽ, giữ vệ sinh cá nhân trẻ thật tốt… chưa được phụ huynh chú trọng nên con dễ bị nhiễm bệnh.

Cần phòng bệnh cho trẻ lúc thời tiết chuyển lạnh. Ảnh: Đ.T

Thường gặp nhóm bệnh về đường hô hấp

- Bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp trên chiếm tỷ lệ cao nhất với các bệnh phổ biến như cúm ở trẻ em, viêm mũi xuất tiết, viêm họng cấp, viêm VA, viêm amiđan cấp hoặc hốc mủ, viêm xoang... Những bệnh này đơn giản và dễ phát hiện nhưng nếu không được chăm sóc thích hợp có thể gây bất lợi cho sức khỏe của trẻ như gây thở khó, hạn chế việc ăn uống hoặc bú mẹ, đôi khi có thể làm nhiễm trùng huyết rất nguy hiểm đến tính mạng.

- Với trẻ đã có tiền căn mắc hen phế quản (suyễn), mùa lạnh bệnh càng dễ tái phát và trở nên nghiêm trọng. Nhiều trường hợp trẻ bị suyễn phải đi cấp cứu khiến cha mẹ rất lo lắng. Trẻ bị bệnh hen phế quản, thời tiết chuyển lạnh vừa là nguyên nhân trực tiếp vừa là nguyên nhân gián tiếp khiến trẻ dễ lên cơn co thắt phế quản gây khó thở dữ dội, thiếu oxy trầm trọng.

- Đặc biệt, những trẻ đã có sẵn các bệnh mạn tính như viêm phế quản mạn, suy giảm miễn dịch bẩm sinh hoặc mắc phải, suy dinh dưỡng mạn tính, các bệnh lý tim mạch bẩm sinh... thường bị mắc bệnh nặng hơn và dễ bị những biến chứng nặng nề hơn so với những trẻ bình thường khác. Phụ huynh cần tích cực chăm sóc và chủ động áp dụng các biện pháp phòng bệnh nhằm hạn chế đến mức thấp nhất khả năng nhiễm bệnh của trẻ.

Thời tiết với khí hậu lạnh ẩm, trẻ cũng rất dễ mắc bệnh về đường tiêu hóa, thường gặp nhất là tiêu chảy. Bệnh có thể là tiêu chảy thông thường (trẻ đi tiêu phân lỏng hoặc phân sệt 1-2 lần so với ngày thường) và cũng có thể là tiêu chảy cấp (trẻ đi tiêu phân lỏng toàn nước trên 3 lần trong vòng 24 giờ). Đặc biệt, tiêu chảy do vi-rút Rota chiếm tỷ lệ cao nhất trong các loại tiêu chảy mùa lạnh. Bệnh hay gặp ở trẻ nhỏ dưới 2 tuổi, dễ gây thành dịch, nếu không phát hiện và xử trí kịp thời có thể gây nguy hiểm.

Ngoài ra, vào mùa lạnh, khí hậu lạnh ẩm và khô làm một số bệnh về da của trẻ cũng dễ xuất hiện, tái phát nhiều lần như bệnh chàm (còn gọi là eczema), nổi mề đay... Đây là những căn bệnh gây nhiều phiền toái cho trẻ như ngứa ngáy, trẻ khó chịu hay quấy khóc và gãi chỗ ngứa rất nhiều làm chảy máu, dễ bị nhiễm trùng da.

Đưa trẻ đi khám bác sĩ kịp lúc

Hầu hết trẻ mắc các bệnh lý thông thường mùa lạnh ở mức độ nhẹ hoặc trung bình có thể theo dõi và chăm sóc tại nhà. Những tình huống sau đây cần đưa trẻ đến khám bác sĩ ngay:

- Trẻ dưới 2 tháng tuổi bị sốt trên 38,5 độ kéo dài hơn 2 ngày mà vẫn không giảm. Trẻ lừ đừ, ngủ li bì hoặc khó đánh thức. Trẻ bú kém, bỏ bú hoặc bỏ ăn.

- Trẻ bị nhiễm khuẩn đường hô hấp cấp tính, sau 2 ngày chăm sóc tích cực tại nhà vẫn không thuyên giảm kèm theo dấu hiệu thở nhanh, thở mệt hoặc khó thở.

- Trẻ bị tiêu chảy đột ngột sốt rất cao 39-40 độ, tiêu phân đàm nhớt hoặc phân có lẫn máu.

- Trẻ sốt kèm các biểu hiện như nôn tất cả mọi thứ, than đau bụng nhiều. Trẻ có dấu hiệu xuất huyết như nổi chấm đỏ trên da, chảy máu cam, chảy máu lợi, ói ra máu, đi tiêu phân đen như bã cà phê hoặc những trẻ có biểu hiện lừ đừ, tím tái, tay chân nhớp lạnh, trẻ bị co giật. Trẻ nhỏ có thóp trước (mỏ ác) phồng lên. Trẻ có dấu hiệu cổ cứng.

Chủ động phòng bệnh cho trẻ lúc thời tiết chuyển lạnh

Đảm bảo chế độ dinh dưỡng hợp lý cho trẻ hàng ngày, giúp trẻ tăng sức đề kháng. Nên cho trẻ ăn những thức ăn nóng ấm giúp cơ thể giữ nhiệt độ ổn định. Chế biến thức ăn cho trẻ đảm bảo vệ sinh giúp phòng tránh các bệnh đường tiêu hóa một cách thiết thực nhất.

Tạo môi trường sống trong lành, sạch sẽ và thoáng khí giúp trẻ phòng tránh hiệu quả các bệnh lý đường hô hấp như hạn chế việc sử dụng quạt máy, máy điều hòa nhiệt độ, tránh tình trạng bụi bẩn, khói thuốc lá trong nhà, khói công nghiệp.

Khuyến khích trẻ thực hiện thói quen rửa tay sạch sẽ đúng cách, thường xuyên hàng ngày để loại bỏ các tác nhân gây bệnh nguy hiểm lây lan qua con đường tay - miệng, rửa tay được xem là liều văcxin miễn phí cho mọi người.

Giữ ấm cơ thể trẻ khi thời tiết chuyển lạnh, nhất là những trẻ có tiền căn, tiền sử về dị ứng và hen suyễn bằng những biện pháp rất đơn giản như mặc thêm quần áo ấm, mang thêm vớ, đội thêm mũ len hoặc quấn thêm chăn mền ấm cho trẻ.

Thực hiện tốt việc tiêm chủng đầy đủ các mũi vắc-xin cho trẻ theo lứa tuổi để có cách phòng bệnh chủ động và hiệu quả nhất.