Những hiểu lầm chết người về 'amip ăn não'

Reno Gazette đưa tin, một cô gái (21 tuổi, Bishop, California, Mỹ) đã tử vong do nhiễm 'amip ăn não' Naegleria. Trước đó, cô có đi bơi tại thành phố Nevada và nhiễm bệnh. Nơi này có nước ấm và nhiều sỏi, môi trường thích hợp cho amip tồn tại. Nhập viện trong tình trạng đau đầu và nôn mửa kéo dài, cô qua đời sau đó không lâu do đột quỵ. Các bác sĩ cho biết, amip xâm nhập vào mũi nạn nhân rồi di chuyển lên hộp sọ, phá huỷ dần mô não gây bệnh viêm màng não. Bệnh có tỉ lệ tử vong gần 100%, tuy rất nguy hiểm nhưng nhiều người hiểu không đúng về amip.

Amip chỉ ở hồ bơi

Trong số 35 trường hợp nhiễm amip được ghi nhận trong giai đoạn 2001-2011 tại Mỹ, có 32 trường hợp do tiếp xúc nước ở khu vui chơi. Tuy nhiên, một số trường hợp cũng do những nguyên nhân khác. Tháng 8/ 2012, anh P.V.T (25 tuổi, Phú Yên) đã tử vong do nhiễm amip khi bơi lội tại một ao rộng lớn gần nhà.

Amip nguy hiểm (Ảnh minh họa: Internet)

Những môi trường nước ấm như ao, hồ, sông, suối,… đều tạo điều kiện cho amip sinh sống và phát triển. Vì thế, mọi điểm bơi lội không đảm bảo vệ sinh đều có thể tồn tại amip. Ngoài ra, amip có thể có trong rau bẩn, vượt qua các khâu lọc khử trùng để xâm nhập vào hệ thống nước gia đình. Vệ sinh thực phẩm không đảm bảo có thể tạo cơ hội cho amip tấn công não.

Ai nhiễm amip cũng chết

Một khi amip đã lên não và gây bệnh, khả năng sống sót của nạn nhân khá thấp (~2%). Tuy nhiên, không phải ai nhiễm amip cũng bị mắc bệnh. PGS.TS Nguyễn Văn Đề - Chủ nhiệm bộ môn Ký sinh trùng (Đại học Y Hà Nội) cho biết, có khoảng  5-10% dân số nhiễm amip.

Loại amip này chủ yếu gây tổn thương ruột, bệnh lỵ,… Chỉ khi amip lên não hoặc gan, phổi thì mới có thể nguy hiểm đến tính mạng. Ngoài ra, việc điều trị sớm cũng có thể giữ tính mạng cho nạn nhân. Vì thế, nếu bác sĩ cho biết bạn nhiễm ký sinh trùng này, đừng quá thất vọng mà ảnh hưởng đến việc điều trị.

Nhầm tưởng viêm màng não do vi khuẩn

Những triệu chứng ban đầu của viêm màng não do amip và viêm màng não do vi khuẩn đều biểu hiện lâm sàng khá giống nhau (đau đầu, nôn nhiều, co giật,…). Thêm vào đó, tỉ lệ người bị amip ăn não khá thấp, do đó, nhân viên y tế có thể chẩn đoán nhầm là viêm màng não do vi khuẩn.

Tắm ở sông hồ, nguồn nước ô nhiễm rất dễ bị amip xâm nhập vào cơ thể (Ảnh minh họa: Internet)

Vì thế, bạn cần thông báo với bác sĩ về việc bơi lội trước đó của mình (nếu có) để việc điều trị đạt kết quả tốt. Bệnh viêm màng não do vi khuẩn có tỉ lệ tử vong thấp hơn viêm màng não do amip ăn não rất nhiều.

Amip – đáng sợ nhưng không đáng ngại

Bệnh có khả năng tử vong gần 100%. Tuy vậy, tỉ lệ mắc bệnh rất thấp nên bạn không cần quá lo lắng. amip vốn không phải ký sinh trùng gây bệnh cho người, vì vậy, những trường hợp nhiễm bệnh thường thấp. Trong 10 năm, nước Mỹ chỉ ghi nhận 35 ca tử vong do mắc bệnh. Ngoài ra, bệnh không có khả năng lây nhiễm nên bạn có thể thoải mái chăm sóc, tiếp xúc người bệnh. Trùng có thể bị tiêu diệt ở nhiệt độ 85oC và không xâm nhập qua đường uống nước.

Tuy nhiên, rất khó loại bỏ amip ra khỏi môi trường tự nhiên, do đó, cần tự bảo vệ bản thân khỏi sự tấn công của loài amip nguy hiểm này. Nên bơi lội tại những địa điểm sạch sẽ, tin cậy. Hạn chế bơi tại ao, hồ,… trong mùa hè, thời tiết nóng ẩm sẽ khiến amip phát triển mạnh hơn. Giữ sạch tai, mũi, tránh để nước bẩn tràn vào. Hạn chế nhỏ nước muối tự pha.

Khi có các biểu hiện sốt, nôn nhiều, cần nhanh chóng đến cơ sở y tế để khám và điều trị kịp thời. Nếu đi bơi trong vòng 10 ngày, bạn nên báo cáo với bác sĩ. Tuy nhiên, nếu bạn bơi cách đó hơn 10 ngày, khả năng nhiễm trùng rất thấp.

>> Xem thêm:'Amip ăn não' lấy mạng cô gái sau khi đi bơi

Thanh Nguyên