Sự kỳ diệu của ngôn ngữ
Ngôn ngữ là phương tiện truyền tải thông tin, cảm xúc của con người. Mỗi quốc gia, mỗi dân tộc lại sử dụng một loại ngôn ngữ riêng. Ngữ điệu vùng miền, độ tuổi, giới tính tạo nên sự phong phú ngôn ngữ. Không chỉ là lời nói, chữ viết mà các cử chỉ, ký hiệu, biểu cảm khuôn mặt… cũng là cách để mọi người giao tiếp với nhau.
Với những người khuyết tật nói chung và những người khiếm thị, khiếm thính nói riêng, khát khao được biết chữ luôn cháy bỏng. Hiểu được điều đó, nhiều người đã nỗ lực không ngừng để phát minh hệ thống những ngôn ngữ đặc biệt như: chữ nổi, ngôn ngữ hình thể, chữ ký tự… Những loại ngôn ngữ ấy không chỉ giúp họ biết chữ, đọc sách mà còn làm thay đổi cuộc sống, số phận của những con người này.
Chữ nổi
Chữ nổi giúp người khiếm thị có thể đọc được sách, báo, tiếp cận với nhiều thông tin
Chữ nổi (còn gọi là chữ Braille) là loại chữ viết dành cho người khiếm thị. Đây là những ký tự nổi được biểu diễn trong các ô chữ nhật đứng. Mỗi ô có 6 chấm. Mỗi chữ cái tương ứng với thứ tự của các chấm khác nhau… Người khiếm thị dùng tay có thể đọc.
Việc phát minh ra chữ nổi có ý nghĩa rất lớn, làm thay đổi những quan niệm của người khiếm thị về việc tìm hiểu thế giới. Trước đây, nhiều người cho rằng đọc sách, viết chữ đối với người mù là điều không tưởng. Nếu có, người khiếm thị có thể đọc bằng cách sờ lên chữ được khắc trên gỗ, vải dày xếp lên nhau tạo thành chữ. Tuy nhiên, cách này rất tốn kém, cồng kềnh và không phải ai cũng có thể làm được.
Thế nhưng, mọi sự đã đổi thay kể từ khi Louis Braille phát minh ra hệ thống chữ nổi đặc biệt từ những năm cuối 1821. Louis Braille là một cậu bé bị mù nhưng rất ham học hỏi. Chính vì vậy, Braille đã dành cả cuộc đời để nghiên cứu về hệ thống chữ nổi, giúp những người cùng hoàn cảnh có cơ hội tiếp thu kho tàng kiến thức khổng lồ của nhân loại.
Với hệ thống ký tự rõ ràng và dễ hiểu, hiện nay những người khiếm thị có thể đọc sách, tài liệu và viết. Đối với nhiều người, chính loại ngôn ngữ đặc biệt này đã làm thay đổi cuộc đời họ, giúp họ tự tin, xóa bỏ mặc cảm kém may mắn hơn người khác.
Ngôn ngữ ký hiệu
Bảng chữ cái ngôn ngữ ký hiệu
Không chỉ người khiếm thị mà những người câm, điếc cũng có thể nói chuyện, giao tiếp với mọi người nhờ hệ thống ngôn ngữ ký hiệu. Ngôn ngữ ký hiệu (hay còn gọi là 'thủ ngữ') bao gồm bảng chữ cái, số với những quy định riêng, các ước hiệu riêng. Giống như ngôn ngữ nói, ngôn ngữ ký hiệu có sự khác nhau giữa các khu vực, quốc gia.
Hiện nay, loại hình ngôn ngữ này phổ biến ở nhiều quốc gia. Ở Việt Nam, trong những năm gần đây đã nỗ lực triển khai hệ thống ngôn ngữ ký hiệu nhằm giúp người câm, điếc có thể giao tiếp, nắm bắt thông tin hiệu quả hơn. Nhiều câu lạc bộ, nhóm dạy ngôn ngữ ký hiệu ngày càng phát triển. Một số tài liệu công phu bộ 3 tập Ký hiệu cho người điếc Việt Nam, từ điển ngôn ngữ ký hiệu Việt Nam…
Ngôn ngữ ký hiệu giúp người câm điếc giao tiếp, hòa nhập cộng đồng, không bị lôi kéo bởi các tệ nạn xã hội vì bản thân họ không đủ năng lực bảo vệ mình. Thực tế cho thấy, nhiều người đã xóa bỏ được tự ti, mặc cảm và có được công việc để nuôi sống bản thân, tiếp tục dạy ngôn ngữ ký hiệu cho những người khác.
Có thể thấy rằng, với nhiều loại ngôn ngữ đặc biệt mang ý nghĩa lớn đối với người khuyết tật. Chúng giúp họ tự tin hơn, có thể tiếp thu kiến thức và làm cuộc sống tươi đẹp hơn.
Ngôn ngữ cơ thể
Ngôn ngữ giúp con người nắm bắt thông tin và hiểu nhau
Giao tiếp hàng ngày không thể thiếu ngôn ngữ cơ thể. Đó là loại cử chỉ, điệu bộ, biểu cảm được biểu đạt bằng dáng vẻ, điệu bộ của cơ thể với nhiều ý nghĩa khác nhau. Việc hiểu được ngôn ngữ cơ thể của mỗi quốc gia là rất quan trọng, tùy thuộc vào văn hóa mỗi nước.
Ngôn ngữ hình thể rất phong phú như chính các biểu cảm đa dạng của con người. Theo nghiên cứu của các nhà khoa học, ngôn ngữ cơ thể chiếm đến 53% trong giao tiếp và nâng cao hiệu quả giao tiếp. Đây là loại ngôn ngữ mà những người ở khác quốc gia, khác dân tộc, những người không cùng chung tiếng nói và chữ viết vẫn có thể phần nào hiểu được ý nhau.
Ngôn ngữ là một trong những điều tuyệt vời nhất của cuộc sống, thể hiện sự văn minh và tiến bộ của loài người. Nó giúp con người hiểu nhau, gắn kết và đồng điệu.
Ảnh minh họa: Internet
Lưu Nhạn
Thấy hữu ích thì LIKE và SHARE ngay nhé!