Phác đồ điều trị rối loạn mỡ máu ở bệnh nhân tiểu đường

Tất cả các bệnh nhân đái tháo đường ở tuổi trưởng thành nên được kiểm tra lipid máu hàng năm.

1. Mục tiêu điều trị

Mục tiêu kiểm soát lipid máu ở bệnh nhân đái tháo đường ở mức sau:

- LDL cholesteron < 2,6 mmol/L, nếu có kèm theo bệnh mạch vành (hoặc tương đương) mục tiêu cần đạt là LDL< 1,8mmol/L.

- HDL cholesteron > 1,0 mmol/L đối với nam và > 1,3 mmol/L đối với nữ.

- Tryglicerid < 1,7 mmol/L.

Mục tiêu này có tiêu chí kiểm soát cao hơn mức ở người bị rối loạn mỡ máu bình thường.

Bệnh đái tháo đường và rối loạn mỡ máu thường cùng hiện diện trên một bệnh nhân nhất là ở người bị bệnh nhiều năm (Ảnh minh họa: Internet)

2. Nội dung phác đồ điều trị

- Chế độ ăn: Giảm chất béo bão hòa và cholesteron, bổ sung Omega 3, chất xơ, giảm cân (nếu thừa cân), tăng cường hoạt động thể lực.

- Nhóm statin được ưu tiên chỉ định điều trị cho những bệnh nhân đái tháo đường đang có bệnh lý tim mạch hoặc  người trên 40 tuổi có nhiều nguy cơ mắc bệnh tim mạch khi có rối loạn mỡ máu. Statin là những chất ức chế cạnh tranh với hydroxymethylglutaryl coenzym (HMG + CoA) reductase, làm ngăn cản chuyển HMG + CoA thành mevalonat, tiền chất của cholesterol.

Liều lượng:

- Nhóm fibrat chỉ định điều trị cho bệnh nhân đái tháo đường khi Triglicerid > 5,6 mmol/L.

+ Các fibrat làm giảm dòng a-xít béo về gan nên giảm cả triglycerid và cholesterol xấu. Chỉ định chủ yếu khi có tăng triglycerid máu đơn thuần hoặc tăng cả cholesterol lẫn triglycerid máu (tăng triglycerid là chủ yếu). Chống chỉ định: suy gan, suy thận, bệnh lý túi mật, phụ nữ có thai, cho con bú.

+ Các biệt dược: atorvastatin (lipitor), fluvastatin (lescol), lovastatin (mevacor), pravastatin (elisor), simvastatin (zocor), rosuvastatin (crestor)...

+ Liều lượng: Người lớn 300 mg/ngày (1 viên 300 mg, uống vào một bữa ăn chính hoặc uống 3 lần, mỗi lần 1 viên 100 mg cùng với các bữa ăn).

Liều ban đầu thường là 200 mg một ngày (uống một lần hoặc chia làm 2 lần). Nếu cholesterol toàn phần trong máu vẫn còn cao hơn 4 g/l thì có thể tăng liều lên 300 mg/ngày. Cần duy trì liều ban đầu cho đến khi cholesterol máu trở lại bình thường; sau đó có thể giảm nhẹ liều hàng ngày xuống. Phải kiểm tra cholesterol máu 3 tháng một lần. Nếu các thông số lipid máu lại tăng lên thì phải tăng liều lên 300 mg/ngày.

- Thuốc chống ngưng tập tiểu cầu: Aspirin liều 75 - 162 mg/ngày cho mục tiêu phòng ngừa tiên phát các bệnh tim mạch.

>> Xem thêm: Hỏi đáp về bệnh tiểu đường

BS. Đỗ Hữu Thảnh