Phát hiện sớm các dấu hiệu ung thư ở trẻ em

Đối với người lớn, bệnh ung thư thường có nhiều khả năng phát triển ở vú, đại tràng, ruột, gan, phổi... nhưng với trẻ nhỏ, bệnh ung thư thường bắt đầu ở hệ thống thần kinh, não, xương, cơ, thận và đôi khi cả máu. Trong một số trường hợp hiếm gặp, trẻ có thể mắc các bệnh ung thư như người lớn.

Theo GS.BS Nguyễn Chấn Hùng, Chủ tịch Hội Ung thư Việt Nam, khoảng 50% bệnh nhi ung thư mắc ung thư máu và ung thư hạch. Số còn lại gồm các loại bướu đặc. Khác hẳn người lớn, bướu mọc từ các tế bào non thời kỳ thai phôi gọi là bướu nguyên bào ở trẻ từ 0-5 tuổi, nằm ở thận, mọc ở mắt, ở gan, buồng trứng và tinh hoàn. Các bướu não gặp ở trẻ em bất kể tuổi nào.

Bệnh nhi ung thư tại Bệnh viện Ung bướu TPHCM (Ảnh: Nguyễn Văn Quang)

Bệnh bạch cầu là loại ung thư thường gặp nhất, còn gọi là ung thư máu. Nguyên nhân là do tủy xương sản sinh các bạch cầu không bình thường ngày một nhiều, lấn lướt các bạch cầu lành. Trẻ em thường mắc bệnh cấp tính (bệnh bạch cầu nguyên bào) diễn tiến rất nhanh.

Ung thư hạch (bệnh lymphô) mọc từ hệ miễn dịch (hệ lymphô). Nhiều tế bào lymphô bất thường sản sinh lan tràn khắp cơ thể đe dọa tính mạng. Các triệu chứng gồm: hạch to không đau ở cổ, nách, bẹn, sụt cân không lý do; nóng sốt; đổ mồ hôi đêm; ho khó thở đau ngực; mệt mỏi, đau và đầy bụng.

Các bướu não cũng hay gặp ở trẻ em. Triệu chứng là trẻ bị nhức đầu, nôn mửa, thay đổi tính tình, có vấn đề nhìn ngó hoặc nói năng.

Bướu Wilms (ung thư thận) chỉ thấy ở trẻ em. Bướu nằm ở bụng, trẻ thường cảm thấy đau, tiểu ra máu và nóng sốt. Một số bệnh ung thư khác hiếm gặp ở trẻ nhỏ như ung thư xương, ung thư mô mềm…

Với trẻ, tiến triển của bệnh ung thư khá phức tạp do khối u thay đổi dựa theo tốc độ phát triển của bé. Ngoài việc thẩm định tình trạng thể chất, trẻ còn cần được làm xét nghiệm nước tiểu và xét nghiệm máu, chụp CT hoặc chụp quang tuyến, lấy mô khối u để khám nghiệm bằng kính hiển vi (chẩn đoán bệnh lý học).

Một số trẻ cần phải làm sinh thiết tủy xương. Việc xét nghiệm chẩn đoán ban đầu có tính chất sống còn trong việc điều trị hiệu quả các bệnh ung thư nhi nhằm chọn đúng phương pháp phẫu thuật, hóa trị, xạ trị hay tiến hành ghép tủy. Nếu ung thư được phát hiện ở giai đoạn sớm, trẻ có nhiều cơ hội được cứu sống hơn.