Quy bản: Vị thuốc tư âm, dưỡng huyết

Không chỉ yếm rùa, vây, thịt, mai, tiết… của các loài rùa đều được sử dụng làm thuốc. Quy bản nấu lấy chất keo và cô thành cao gọi là cao quy  bản.

Yếm rùa có nhiều chất béo, chất keo và muối canxi. Theo đông y, quy bản vị ngọt hơi mặn, tính bình; vào kinh tâm, can, tỳ và thận. Có tác dụng tư âm tiềm dương, ích thận dưỡng huyết, bổ tâm chỉ huyết, kiện cốt. Chữa các chứng âm hư dương thịnh, hư phong nội động, âm hư phát nhiệt, tâm hư kinh quý, thất miên kiện vong, huyết nhiệt băng lậu, kinh nguyệt ra nhiều và chứng xuất huyết. Cao quy bản có tác dụng bổ máu, cầm máu, trị chứng thận âm không đủ làm cơ thể suy nhược, khí hư, bạch trọc rất công hiệu. Liều dùng: quy bản: 12 - 60g.

Quy bản (ảnh: Internet)

Quy bản được dùng làm thuốc trong các trường hợp:

Trị chứng suy nhược

Biểu hiện: sau khi sốt cao, bệnh tà chưa lui, làm khô hết tân dịch, mặt lưỡi đỏ sẫm, thở ngắn không có sức, chân tay co giật.

Dùng bài: Đại định phong châu: sinh bạch thược 24g, a giao hấp 12g, sinh quy bản 16g, sinh địa 24g, ma nhân 8g, ngũ vị tử 8g, mẫu lệ 16g, mạch đông 24g, chích thảo 16g, lòng đỏ trứng gà 2 cái, sinh miết giáp 16g. Lòng đỏ trứng gà để riêng. Các vị khác sắc lấy nước, bỏ bã, cho trứng gà vào đánh cho thật đều.

Trị chứng âm hư hoả vượng

Biểu hiện: nóng âm ỉ trong xương, mồ hôi trộm, tai ù, tai điếc, đầu gối và ống chân đau buốt và nóng.

Dùng bài: Hoàn đại bổ âm: hoàng bá 16g, tri mẫu 16g, thục địa 24g, quy bản 24g. Nghiền thành bột, thêm tuỷ xương lợn và luyện với mật làm hoàn. Ngày uống 2 lần, mỗi lần 12g, uống lúc đói, chiêu với nước gừng hoặc nước muối loãng.

Trị chứng âm hư huyết nhiệt, hành kinh ra quá nhiều

Dùng bài: Hoàn cố kinh: quy bản 63g, hoàng cầm 63g, bạch thược 63g, hoàng bá 12g, hương phụ 10g. Tán thành bột mịn, làm hoàn. Ngày 3 lần, mỗi lần 12 - 15g.

Chữa thận hư, băng huyết, di tinh, lưng gối mỏi, khí hư, ho, sốt rét lâu ngày

Bài thuốc: quy bản 20g, rễ cây trung quân 20g, vỏ đỗ trọng nam 30g, rễ nhàu 20g, sâm bố chính 20g. Tất cả thái nhỏ sao vàng, ngâm rượu. Mỗi ngày uống 1 - 2 chén nhỏ.

Kiêng kỵ: Người âm hư không có nhiệt chứng không được dùng.

BS. Tiểu Lan