Sau 2 lần ghép phổi, nữ ca sĩ Opera đã quay trở lại sân khấu

Sống khỏe mạnh - 05/19/2024

Nhờ hảo tâm hiến tạng của đồng loại, trong thời gian chưa đầy 3 năm nữ ca sĩ opera Mỹ Charity Tillemann-Dick đã 2 lần được thay phổi.

Hiện chị vẫn biểu diễn, phổ biến kiến thức về chứng bệnh nan y của mình và khuyến khích mọi người sẵn sàng cho hiến tạng.

Lớn lên trong gia đình 11 anh chị em ở Denever, bang miền núi Colorado (Mỹ), Charity Tillemann-Dick đã gom nhặt 'bộ sưu tập phong phú các vết sẹo': vết tích trầy xước khá sâu trên cánh tay, chấn thương do anh trai vô tình quay dây đu quá mạnh tại sân chơi tuổi mẫu giáo, vết lằn hệt con giun trên bắp đùi phải, kỷ niệm sau nỗ lực làm sạch lông mao tuổi vị thành niên, vết sẹo khác cũng trên chân phải, sau cú ngã tệ hại trong chuyến du lịch leo núi ở nước Nga. Tuy nhiên vết sẹo gây ấn tượng mạnh nhất của 'bộ sưu tập' luôn được giấu kín. Đó là đường rãnh hẹp và dài chạy dưới hai bầu vú người đẹp 29 tuổi, chia đôi vòm ngực, hệ quả không chỉ một, mà hai lần cấy ghép phổi.

Sau 2 lần ghép phổi, nữ ca sĩ Opera đã quay trở lại sân khấu

Ca sĩ Charity trình diễn sau 2 lần ghép phổi.

Đối với ca sĩ opera, buồng phổi là nhạc cụ đặc biệt quan trọng - giống như đàn piano Steinway với nghệ sĩ dương cầm hoặc cây đàn violon Stradivarius với nghệ sĩ vĩ cầm. Hai buồng phổi phình to hoặc co thắt điều tiết không khí thở ra, nhờ thế ca sĩ opera có thể cất lên ca khúc mượt mà hoặc có thể hoàn thành mỹ mãn trường đoạn bằng hai chất giọng khác biệt. Ca sĩ chuyên nghiệp cần nhiều năm lao động, để luyện buồng phổi. Buồng phổi gặp sự cố buộc không ít người phải giã từ mơ ước trở thành ca sĩ opera.

19 tuổi, bước vào năm thứ 2 Học viện Âm nhạc mang tên Franz Liszt danh tiếng ở Budapest (Hungary) nhờ may mắn được trao suất học bổng dành cho tài năng opera ngoại quốc trẻ, Charity đột ngột hay ốm vặt. Với triệu chứng khó thở và đôi lúc bị ngất xỉu, chị được bác sĩ chẩn đoán: tăng áp phổi nguyên phát giai đoạn 4. Nữ nghệ sĩ trẻ không tin kết luận chẩn đoán của bác sĩ.

Thời gian sống trung bình tiên liệu đối với người bệnh trong trạng thái này giới hạn trong phạm vi từ 2-5 năm. Charity buộc phải tạm thời rời Budapest, về Mỹ chữa trị.

Nẫu ruột vì căn bệnh nan y của con gái, cha mẹ Charity đưa chị đến gặp hàng chục chuyên gia. Tất cả đều lắc đầu vì ngoài hỗ trợ bằng viagra, y học vẫn chưa có thuốc hiệu nghiệm. Họ chỉ biết, trước mắt chị không thể có con. Thậm chí không thể sống cùng gia đình tại Denver quê hương, bởi địa thế cao (gây hiệu ứng loãng ôxy) của thành phố (1.609 mét so với mực nước biển) sẽ làm bệnh lý càng thêm trầm trọng. Có bác sĩ còn chỉ định Charity từ bỏ sự nghiệp opera, bởi ca hát đòi hỏi buồng phổi làm việc quá sức. Với lời khuyên cuối, chị dứt khoát phản đối: 'Thà chết, tôi vẫn quyết ca hát. Bởi ca sĩ opera là lý do tồn tại của tôi'.

Nữ nạn nhân bệnh hiểm buộc phải 'xuống núi', chuyển đến Baltimore. Sống tại địa bàn thấp hơn, Charity dễ thở hơn, mặc dù đã đều đặn uống viagra và áp dụng chế độ ăn chay, kiêng ăn muối, song thể lực vẫn suy sụp dần. Mới sau 6 tháng, chị không đủ sức leo lên tầng hai. Cùng thời gian, nữ ca sĩ trẻ may mắn gặp BS. Reda Girgis, một chuyên gia nổi tiếng về các bệnh phổi và cấy ghép phổi thuộc Bệnh viện Johns Hopkins ở Baltimore, Maryland. BS. Girgis chỉ định áp dụng liệu trình flolan. Đó là phương pháp điều trị mới khá phức tạp, song có thể giúp người bệnh kéo dài cuộc sống. Bác sĩ đặt ống thông vào bên trong lồng ngực người bệnh. Tiếp theo người bệnh tự pha chế dung dịch (từ một số biệt dược do bác sĩ kê đơn), nạp vào máy bơm đặc biệt đeo trên người. Máy sẽ bơm thuốc trực tiếp đến tim, liên tục 24 giờ/ngày. Việc sử dụng thiết bị đã phức tạp, những vấn đề cần lưu ý trong sử dụng còn gây không ít phiền toái đe dọa tính mạng. Thí dụ, lập tức phải đi cấp cứu - trường hợp nạp thuốc vào máy bơm, khi dung dịch vẫn còn bong bóng nước, hoặc lỡ ăn lát bánh mì kẹp thịt heo hun khói, có thể tử vong - nếu đi qua máy an ninh dò kim loại. Tuy nhiên, nhờ liệu trình flolan, người bệnh có thể kéo dài cuộc sống nhiều năm, không cần cấy ghép phổi.

Flolan không phải liệu pháp dễ chịu và không giải quyết triệt để vấn đề, nhưng nó phát huy tác dụng giãn cơ và giảm thiểu tình trạng xơ cứng mao mạch trong phổi. Chính BS. Girgis đã khuyến khích Charity không từ bỏ giấc mơ ca hát. 'Ông biết rõ sự khác biệt giữa cuộc sống và sống sót. Niềm vui mang lại sức khỏe' -  nữ nghệ sĩ trẻ nhận xét về thầy thuốc, ân nhân của mình.

Hồi phục sức khỏe, Charity bay sang Budapest, quay lại Học viện Âm nhạc Franz Liszt, tiếp tục chương trình học tập và biểu diễn. Chị sắm vai nữ phù thủy trong vở nhạc kịch Giấc ngủ đêm hè, vai Gilda trong Rigoletto và Violetta trong La Traviata. Tất cả đều thành công và để lại ấn tượng đậm nét trong giới chuyên môn. Không nói về bệnh của mình, Charity hồn nhiên đặt máy bơm cùng lọ dung dịch flolan vào hầu bao, buộc sát cơ thể và giấu kín dưới trang phục.

Cứ tưởng, đã có thể kiểm soát tình trạng sức khỏe của bản thân, nhưng mùa hè năm 2008 sức khỏe Charity bỗng suy sụp thậm tệ vì cú sốc tinh thần. Đầu tiên là ông nội 80 tuổi đột ngột qua đời, vài tuần sau, bố tử vong sau tai nạn giao thông kinh hoàng. Bất chợt dính viêm phổi, song từ Budapest Charity buộc phải cấp tốc bay về Washington dự tang lễ ông nội, và sau đó đi Denever, chia tay bố. Vài ngày sau đó chị bắt đầu nhận ra triệu chứng suy tim. Viêm phổi, những sự cố sức khỏe vì lý do không khí loãng tại thành phố ở độ cao và stress gộp lại đã dẫn đến cơ thể suy sụp nhanh chóng.

Liệu pháp Flolan đã không thể phát huy hiệu quả, lượng máu tim bơm đi nuôi dưỡng cơ thể mỗi lúc một suy giảm. Charity ngày càng kiệt sức, hụt hơi, hai chân phát phù vì thiếu hụt tuần hoàn máu, bản thân khổ sở vì liên tục buồn nôn. Tuy nhiên tồi tệ nhất đối với nữ nghệ sĩ trẻ tương lai là hai buồng phổi đã quá yếu để có thể cất tiếng hát. 'Khi ấy tôi đã biết, đành phải chia tay sự nghiệp' - Charity ngậm ngùi.

Tháng 9/2009, chỉ một ngày sau khi lọt vào danh sách những người chờ cấy ghép tạng, nữ ca sĩ đáp xe đến Bệnh viện Cleveland, nơi bảo quản hai buồng phổi dành cho chị. Nằm trên giường đẩy vào phòng phẫu thuật, Charity chỉ có một nguyện vọng: Các bác sĩ gắng cứu dây thanh quản - chị tha thiết đề nghị. Giây lát sau các bác sĩ thông báo, dây thanh quản là vấn đề nhỏ nhất. Bệnh hiểm đã kịp phá hủy nghiêm trọng thận và gan. Trong ca đại phẫu kéo dài 13 giờ, ê-kip bác sĩ đã chứng kiến 2 lần tim Charity ngừng đập. Các chuyên gia đã thay phổi, sửa chữa van tim bị tổn thương - BS. Kenneth McCurry, người trực tiếp cứu sống Charity tường thuật. Thao tác cấy ghép 2 buồng phổi gặp quá nhiều khó khăn - nữ bác sĩ Marie Budev, Trưởng khoa Cấy ghép phổi Bệnh viện Cleveland chia sẻ - Phổi là cơ quan dễ bị thương tổn nhất của cơ thể trong khi cấy ghép.

Charity tồn tại gần 2 tuần với thể trạng mở lồng ngực, tạo điều kiện để các bác sĩ can thiệp nhanh trong trường hợp rủi ro xảy ra biến chứng. Trong thời gian đó, thận và gan Charity bắt đầu trở lại hoạt động bình thường. Chị trải qua cơn hôn mê bằng thuốc kéo dài 34 ngày. 'Khi thức tỉnh, đối với tôi, thực tế tôi không thể cử động, cũng không thể tự hít thở, đều vô nghĩa' - Charity kể - 'Điều quan trọng nhất, tôi vẫn còn sống'.

Chị tiếp tục nằm viện 3 tháng ròng. Tại cuộc kiểm tra sức khỏe đầu tiên, Charity gắng sức rời khỏi giường bệnh và bắt đầu thử nghiệm giọng nói. 'Hàng loạt cánh cửa trong bệnh viện hé mở, nhiều bệnh nhân tò mò khám phá, chuyện gì thực sự đang diễn ra' - BS. Budev tường thuật - 'Tiếng hát cất lên là chứng cứ thuyết phục khẳng định, phổi hoạt động bình thường. Charity đã trở thành nguồn cảm hứng của nhiều người'.

Thông thường, thời gian hoạt động của 2 buồng phổi mới cấy ghép là 5 năm. Tuy nhiên, ngay sau vài tháng cơ quan mới của Charity đã bắt đầu trục trặc. Bất chấp biệt dược ức chế miễn dịch, cơ thể vẫn đào thải tạng cấy ghép. Mùa hè năm 2011, họ tên nữ ca sĩ lại xuất hiện trên danh sách những người chờ cấy ghép tạng và lần này chị phải chờ 2 buồng phổi mới trong thời gian lâu hơn nhiều. Charity hát để chờ đợi. Tháng 9/2011, nữ nghệ sĩ trẻ ra mắt tại Trung tâm Lincoln bên cạnh dàn nhạc giao hưởng Juilliard và nghệ sĩ vĩ cầm Joshua Bell lừng danh sau khi đã được nạp liều cao thuốc giảm đau chống viêm steroid và thuốc kháng sinh cùng sự hỗ trợ của máy bổ sung oxy. Charity đã trình bày ca khúc Sempre Libera, trích đoạn từ tác phẩm La Traviata. Ca khúc kết thúc bằng âm vực es cực cao. 'Khi nốt nhạc cất lên, tôi có cảm giác như bản thân siêu thoát' - nữ nghệ sĩ tường thuật - 'Tôi thầm nghĩ, sau tất cả những gì bản thân vừa trải qua, tôi đúng là chứng nhân của điều kỳ diệu'.

Tháng 10/2011, Charity Tillemann-Dick hạnh phúc se duyên cùng Yonatan Doron, chàng trai đã gắn bó với chị trong tất cả những năm tháng khó khăn. Ngay trước Noel 2011, Charity đã phải nhập viện Cleveland. Các bác sĩ vẫn chưa tìm được người cho hiến. Tình trạng thể lực của chị suy sụp đến mức không thể sống ngoài bệnh viện. Để duy trì sự sống, bác sĩ trực tiếp điều trị phải trang bị cho Charity máy hỗ trợ chức năng tim và phổi.

Ngày 24/1/2012, sau hơn 6 tháng chờ đợi, đã xuất hiện người hảo tâm hiến tạng. Một phụ nữ Honduras 48 tuổi tự nguyện hiến tạng trước khi qua đời.

Thông thường lần thứ hai cấy ghép tạng khó hơn hẳn lần đầu. Trong máu người bệnh xuất hiện số lượng lớn hơn kháng thể, cơ thể dễ bị nhiễm bệnh hơn. BS McCurry bổ sung, tệ hơn, những vết sẹo từ lần phẫu thuật trước cản trở nỗ lực lấy ra cơ quan cũ đã tàn phế hoàn toàn. Tuy nhiên trong trường hợp Charity, lần hai diễn ra suôn sẻ đáng ngạc nhiên. Các bác sĩ thực hiện ca đại phẫu nhanh chóng và bệnh nhân được xuất viện sau 3 tuần.

Vài tháng sau, Charity đã trở lại ca hát và xuất hiện trong chương trình lớn của Nhà hát opera Indianapolis. 'Đó có thể là chương trình biểu diễn xuất sắc nhất của tôi, 2 buồng phổi mới thích hợp với tôi hơn' - Charity bình luận - '2 buồng cấy ghép lần đầu dường như quá lớn. Với chúng lúc nào tôi cũng có cảm giác, không thể nạp đầy không khí. Bây giờ với tôi, ca hát trở nên dễ hơn. Và âm thanh phát ra tròn, đầy hơn'.

Hiện Charity thường xuyên uống 14 loại thuốc khác nhau, tổng cộng 20 viên/ngày, trong đó có cả biệt dược ức chế miễn dịch. Tất cả phải được uống đúng giờ, chính xác theo phác đồ điều trị, để yên tâm, chồng nữ nghệ sĩ đã cài vào smartphone phần mềm tự động nhắc nhở chị mỗi liều thuốc cần uống. 'Chúng tôi sống như cặp vợ chồng già'.

Charity Tillemann-Dick hát, phổ biến kiến thức về chứng bệnh của mình và khuyến khích mọi người cho hiến tạng. 'Tôi còn sống đến ngày nay là nhờ 2 người tự nguyện cho hiến tạng' - Charity xúc động bộc bạch.

Thấy hữu ích thì LIKE và SHARE ngay nhé!