Ảnh hưởng của bệnh ung thư tới dinh dưỡng

Đa số những người mắc bệnh ung thư đều chỉ chú trọng vào việc điều trị bệnh mà quên mất rằng việc bổ sung các chất dinh dưỡng vào chế độ ăn hằng ngày cũng rất quan trọng để nâng cao thể trạng. Thế nhưng, bệnh ung thư và quá trình điều trị bệnh đã tác động không nhỏ tới nhu cầu và khả năng ăn uống của người bệnh. Vậy nên người bệnh đã đau đớn vì bệnh tật thì nay lại thêm khó ăn uống, ảnh hưởng không nhỏ tới thể lực.

Chán ăn và ngại uống nước là vấn đề thường gặp: Nguyên nhân là do người bệnh thường sợ hãi, lo lắng, bất an khi có chẩn đoán mắc ung thư, đôi khi còn là do những tác dụng phụ của quá trình điều trị, những thay đổi về khẩu vị... Đối với một số người, biếng ăn chỉ kéo dài trong vài ngày, nhưng ở những người khác có thể lâu hơn. Người bệnh không muốn ăn hoặc ăn không cảm thấy ngon miệng. Dù với bất kỳ lý do gì, tình trạng biếng ăn cũng cần phải cải thiện. Lời khuyên là nên ăn nhiều vào bữa sáng (1/3 năng lượng cả ngày) và chia nhỏ các bữa ăn tiếp theo. Nên ăn giàu năng lượng, giàu đạm, thức ăn nghiền và nên đa dạng hoá thức ăn, tạo không khí vui vẻ, thoải mái trong bữa ăn...

Với bệnh nhân đang hóa trị liệu hoặc xạ trị vùng đầu, cổ, có thể gây giảm tiết nước bọt và dẫn đến khô miệng, góp phần làm tình trạng chán ăn càng trầm trọng. Trong trường hợp này, cần lưu ý: nên ăn thức ăn mềm hoặc chế biến nhiều nước; nhai kẹo cao su hoặc ăn thêm hoa quả chua nhằm tiết nước bọt hơn, tránh ăn nhiều đường; sử dụng đồ tráng miệng ướp lạnh; vệ sinh răng miệng và súc miệng tối thiểu 4 lần/ ngày; uống nhiều nước và uống từng ngụm mỗi vài phút...

Người bệnh ung thư nên áp dụng chế độ dinh dưỡng theo tư vấn của bác sĩ.

Người bệnh thường ngại uống nước. Nhưng với bệnh nhân ung thư, lời khuyên là nên uống 8-12 ly nước mỗi ngày. Nước ở đây có thể là nước chín, nước ép rau, quả, sữa hoặc những thực phẩm có chứa nhiều nước... Điều quan trọng là uống nước ngay cả những lúc không khát, hạn chế những thức uống chứa cafein, không uống rượu bia...

Bệnh nhân thường bị thay đổi khẩu vị: Đây là tình trạng thường gặp trong thời gian điều trị bệnh. Thực phẩm đặc biệt là thịt hoặc những thực phẩm có hàm lượng đạm cao thường gây cho bệnh nhân cảm giác đắng hoặc có mùi tanh. Sự thay đổi khẩu vị này sẽ biến mất sau khi chấm dứt điều trị. Tuy nhiên, mỗi người bệnh sẽ có những ảnh hưởng khác nhau nên những phương pháp sau đây chỉ có thể giúp người bệnh giảm thiểu được tình trạng khói chịu: Đó là súc miệng trước khi ăn; ăn những trái cây có vị chua như cam, quýt, chanh, bưởi... (ngoại trừ trường hợp những bệnh nhân đang bị tổn thương đau ở miệng, hầu họng); ăn bữa nhỏ nhiều lần trong ngày; tăng cường ăn những thức ăn khoái khẩu và không nên ăn nhiều thịt đỏ; sử dụng các loại gia vị và nước sốt trong món ăn để cảm thấy ngon miệng.

Đau và nhiễm trùng miệng, hầu họng: thường gặp ở những bệnh nhân ung thư đang phải chịu xạ trị, hóa trị liệu hoặc đang có những vấn đề nhiễm trùng. Khi thấy đau răng miệng, đầu tiên, nên gặp bác sĩ chuyên khoa để đảm bảo chắc chắn rằng vấn đề đau ở đây là do tác dụng phụ của liệu pháp điều trị chứ không phải do các bệnh răng miệng gây ra. Một số thực phẩm nhất định có thể kích thích nhiều hơn đến răng miệng do gia vị cay nồng, cứng quá khó nuốt, do đó, cần phải biết lựa chọn thực phẩm. Nên ăn những thực phẩm mềm, dễ dàng nhai và nuốt như trái cây mềm, phô-mai, bún, mỳ, miến, sữa, bột ngũ cốc... Người bệnh cũng nên tránh ăn cay, mặn, tránh các loại trái cây có vị chua.

Buồn nôn và nôn: Đa phần bệnh nhân hóa trị liệu thường buồn nôn và nôn. Lời khuyên là nên cho người bệnh ăn trước khi đói vì cơn đói làm tăng cảm giác buồn nôn; uống nhiều nước, uống chậm, nhiều hớp trong ngày; tránh những thức ăn dầu mỡ, cay nồng, nặng mùi...; ăn thành nhiều bữa nhỏ và ăn những thực phẩm khô như bánh quy giòn, bánh mì nướng...

Táo bón: cũng là một vấn đề rất thường thấy ở bệnh nhân ung thư. Nguyên nhân có thể là do người bệnh uống ít nước hoặc ăn ít chất xơ trong chế độ ăn, thiếu hoạt động thể lực, những tác động bởi liệu pháp điều trị... Để ngừa táo bón, người bệnh nên thực hiện các giải pháp như: ăn nhiều chất xơ trong bữa ăn hàng ngày và uống từ 8-10 ly nước mỗi ngày; nên đi bộ và vận động thường xuyên...