Cách dùng thuốc sát khuẩn povidon iod

Trong y tế người ta còn dùng thuốc sát khuẩn để lau rửa các dụng cụ y tế trước khi tiệt khuẩn. Tuy nhiên ngoài dạng dung dịch trên, povidon iod tôi còn được sản xuất dưới dạng bột phun xịt, dung dịch súc miệng, viên đặt âm đạo... với các nồng độ, hàm lượng khác nhau.

Khi bôi, dung dịch povidon iod giải phóng iod dần dần (povidon được dùng làm chất mang iod), do đó kéo dài tác dụng sát khuẩn, diệt khuẩn, nấm, virut, động vật đơn bào, kén và bào tử... Vì vậy tác dụng của povidon iod thua kém hơn các chế phẩm chứa iod tự do, nhưng lại ít độc hơn (vì lượng iod tự do thấp hơn), nên sẽ an toàn hơn cho người dùng.

Povidon iod là thuốc sát khuẩn có phổ kháng khuẩn rộng, khô nhanh, chủ yếu là dùng ngoài. Liều dùng sẽ tùy thuộc vào vùng và tình trạng nhiễm khuẩn, vào dạng thuốc và nồng độ.

Đối với dạng dung dịch 10%, bôi dung dịch không pha loãng lên vùng da để khử khuẩn hoặc vào vùng tổn thương (ví dụ như vết thương, tổn thương zona, herpes...) để tránh nhiễm khuẩn. Ngày bôi 2 lần và nếu cần, phủ gạc lên vết thương.

Đối với dạng bột khô để phun 2,5%, người lớn và trẻ em trên 2 tuổi trước khi dùng phải lắc kỹ lọ, phun thuốc vào vùng tổn thương từ khoảng cách 15 - 20cm tới khi bột phủ kín vết thương, nếu cần phủ gạc lên vết thương. Không phun vào các khoang niêm mạc.

Với dung dịch súc miệng 1%, người lớn và trẻ em trên 6 tuổi, dùng dung dịch không pha hoặc pha loãng một nửa với nước ấm. Mỗi lần súc miệng khoảng 10ml trong 30 giây và không được nuốt. Ngày có thể súc miệng tới 4 lần và có thể kéo dài tới 14 ngày liền.

Viên đặt âm đạo, trước khi đặt sâu vào âm đạo, phải làm ẩm viên thuốc bằng nước để thuốc khuếch tán tốt và không gây kích ứng tại chỗ. Nếu có kinh nguyệt trong khi đang điều trị, vẫn tiếp tục điều trị. Tuy nhiên với dạng viên đặt này người bệnh cần dùng theo chỉ định của bác sĩ.

Khi dùng tại chỗ povidon iod có thể gây kích ứng tại chỗ (nhưng cũng ít và hiếm gặp). Tuy nhiên nếu dùng chế phẩm nhiều lần trên vùng da tổn thương rộng hoặc bỏng sẽ gây hấp thu toàn thân, gây nhiều tác dụng không mong muốn như vị kim loại, tăng tiết nước bọt, đau rát họng và miệng, mắt bị kích ứng, sưng, đau dạ dày, tiêu chảy, khó thở do phù phổi... Nặng hơn có thể có nhiễm acid chuyển hóa, tăng natri huyết và tổn thương thận. Vì vậy, nếu dùng povidon để sát khuẩn, ngoài tuân theo chỉ định của thầy thuốc, người bệnh cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng để dùng cho đúng nhé.