Cân đo mức độ nguy hiểm của MERS, SARS và Ebola

Thời gian này, không phải vi-rút Ebola, mà là MERS (hay Hội chứng hô hấp vùng Trung Đông) đang 'chứng tỏ' sự ảnh hưởng to lớn.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), dịch bệnh có thể lớn hơn nhiều, vì nhiều người đã tiếp xúc với các bệnh nhân nhiễm bệnh tại các bệnh viện và phòng khám, nhưng chưa được chẩn đoán.

MERS là một trong nhiều bệnh được các nhà khoa học gọi là bệnh nhiễm trùng mới nổi, hoặc dịch bệnh mới có khả năng trở nên phổ biến hơn trong tương lai gần.

Những hoảng loạn về Ebola năm ngoái xuất phát từ sự nhầm lẫn của công chúng về các loại vi-rút mới nổi và cách chúng lây lan.

Con người đang ngày càng phải đối mặt với nhiều bệnh dịch nguy hiểm

MERS

Vi-rút MERS, thuộc họ coronavirus, được phát hiện năm 2012 tại Ả-rập Xê-út. Theo WHO, kể từ đó đã có ít nhất 1.179 người mắc và 442 trường hợp tử vong. Theo CDC, MERS gây sốt, ho, khó thở; trong một số trường hợp gây viêm phổi và suy thận.

Cách thức lây lan?

Các nhà khoa học vẫn chưa biết chính xác cách thức mà con người nhiễm MERS. Trong quá khứ, vi-rút lây lan sang người đã có tiếp xúc gần với bệnh nhân, chẳng hạn như các thành viên trong gia đình cùng chung sống. Tuy nhiên, trong dịch bệnh ở Hàn Quốc, một số người đã bị nhiễm bệnh sau khi tiếp xúc với người bệnh có 5 phút.

SARS

Xuất hiện đầu tiên năm 2002 và được xác định năm 2003. Gần 8.100 người nhiễm SARS, tỷ lệ tử vong 10%. Dịch bệnh chấm dứt năm 2004, với những lý do mà các nhà khoa học vẫn chưa hoàn toàn hiểu được. SARS bắt đầu bằng sốt cao và các triệu chứng giống cúm, bao gồm nhức đầu, đau nhức cơ thể và ho, thường tiến triển thành viêm phổi.

Bệnh càng dễ lây lan thì càng nguy hiểm

Lây lan bằng cách nào?

SARS đã lây lan qua tiếp xúc gần, rất có thể thông qua các giọt nước nhỏ mà bay vào không khí khi người bệnh hắt hơi hoặc ho. Những giọt nước này bình thường không bay xa quá 90 cm trước khi rơi xuống đất. Giọt nước có thể lây nhiễm sang người theo 2 cách - bằng cách trực tiếp rơi trúng mũi, miệng hay mắt của ai đó, hoặc rơi trên một bề mặt mà ai đó chạm phải.

Ebola

Năm 1976, Ebola xuất hiện ở Zaire. Khi dịnh bùng phát tại Tây Phi, bắt đầu từ tháng 12/2013, hơn 27.000 người lây nhiễm và hơn 11.000 trường hợp tử vong. Trong những năm qua, tỷ lệ tử vong đã tăng từ 25% lên 90%. Ebola gây ra sốt, nhức đầu, nôn mửa, tiêu chảy và trong một số trường hợp gây xuất huyết.

Cách thức lây lan của bệnh?

Ebola lây lan qua tiếp xúc trực tiếp với các dịch cơ thể như máu. Nó không lây lan qua không khí. Bệnh nhân không lây nhiễm cho đến khi người bệnh có các triệu chứng. Người bệnh lây nhiễm nhiều nhất trong các giai đoạn tiến triển của bệnh, khi đó họ cần phải nhập viện, khiến nhân viên y tế là đối tượng có nguy cơ cao.

Các nhà khoa học đang nỗ lực tìm kiếm phương pháp ngăn chặn dịch bệnh

Một điều khiến cho những bệnh như MERS đáng sợ là do thiếu phương pháp điều trị đã được chứng minh và vắc-xin phòng bệnh. Sự phát triển thuốc còn thiếu khiến thế giới phải mất nhiều năm để chuẩn bị cho các dịch bệnh này.

Mặc dù các nhà nghiên cứu đang thử nghiệm các vắc-xin chống Ebola ở những người Tây Phi, nhưng không vắc-xin nào được phê duyệt. Một loại vắc-xin chống SARS thử nghiệm đã được triển khai nhưng nó không bao giờ được thử nghiệm trên người.

Hiện cũng không có vắc-xin chống cúm gia cầm H7N9, dịch bệnh nổi lên năm 2013 và giết chết 212 trường hợp trong tổng 571 ca nhiễm.

Các nhà khoa học đã phát triển loại vắc-xin được cấp giấy phép với 2 trong số những vi-rút mới nổi: cúm H1N1, xuất hiện năm 2009, và cúm gia cầm H5N1, nổi lên năm 1997 và khiến 447/840 người mắc tử vong.

Các trở ngại lớn đối với việc tạo ra vắc-xin không phải do khoa học mà liên quan đến tài chính.

Các nhà khoa học đã đặt nền tảng cho loại vắc-xin có hiệu quả với Ebola vài năm trước, nhưng cho đến khi dịch bùng phát ở Tây Phi năm ngoái, các công ty dược vẫn ít quan tâm đến việc phát triển vắc-xin.

Dịch bệnh ở Hàn Quốc có thể cung cấp động lực cho những nghiên cứu mới về MERS. Kinh nghiệm của đất nước này cho thấy MERS có khả năng trở thành một đại dịch.

  Xem toàn bộ thông tin mới nhất về MERStại đây

Ảnh minh họa: Internet

Vân Doãn (Usatoday)