Điều cần biết về những chủng cúm A nguy hiểm

Nguy cơ bùng phát dịch cúm A trên thế giới

Tổ chức Y tế thế giới vừa đưa ra đánh giá và nhận định về các dấu hiệu cảnh báo sự thay đổi của vi-rút cúm. Năm 2014 đã ghi nhận sự xuất hiện và tái bùng phát của nhiều chủng cúm mới như H5N1, H7N9, H5N6, H5N8, H9N2, H5N3 và H5N2… Đặc biệt, các chủng vi-rút cúm có đặc tính biến đổi thường xuyên.

Năm 2015 tiếp tục ghi nhận các trường hợp nhiễm cúm A/H7N9 ở người tại Trung Quốc. Không chỉ vậy dịch cúm vẫn chưa được khống chế và có nguy cơ bùng phát, tăng cao. Gần đây nhất là các trường hợp nhiễm cúm A/H5N1 ở người tại Ai Cập, sau đó là những thay đổi về vi-rút cúm mùa A/H3N2.

Tại Việt Nam, tính từ đầu năm đến nay, tuy số người nhiễm cúm A (các chủng vi-rút H1N1, H5N1) không nhiều và không bùng phát mạnh như năm 2009, nhưng các chùm ca bệnh vẫn xuất hiện rải rác ở nhiều địa phương trong cả nước, bao gồm các tỉnh Vĩnh Long, Lâm Đồng, Thanh Hóa.

Nhiều chủng cúm bắt nguồn từ các loài động vật là thức ăn của con người

Trong các chủng cúm, thì cúm A (H1N1, H5N1 và H7N9) là nguy hiểm nhất cho con người. Bệnh chủ yếu lây truyền qua đường hô hấp hoặc qua tiếp xúc với các đồ vật, dụng cụ có chứa vi-rút.

Trong năm 2014 và 3 tuần đầu năm 2015, kết quả xét nghiệm 5.907 mẫu bệnh phẩm của bệnh nhân nhiễm cúm, viêm đường hô hấp cấp tính và viêm phổi cho thấy số trường hợp viêm đường hô hấp cấp do vi-rút cúm A/H1N1 chiếm 13%. Những triệu chứng được ghi nhận nhiều nhất gồm ho, sốt, viêm họng, đau đầu và mệt mỏi.

Ngoài ra, một số trường hợp còn có các triệu chứng tiêu hóa như buồn nôn, nôn, tiêu chảy. Cúm A/H1N1 hiện lưu hành như một cúm mùa thông thường, nhưng không nên quá chủ quan vì bệnh lây lan nhanh và dễ bùng phát thành dịch.

Cúm có thể biến thể gây nguy hại tính mạng con người

Chủng cúm A/H5N1 được nhận định là mối đe dọa rõ ràng nhất với sức khỏe con người

Với cúm mùa thông thường (gồm cả cúm H1N1), đa phần bệnh cảnh nhẹ, có thể tự khỏi sau 5-7 ngày, một số ít có tiến triển nặng hơn. Tuy nhiên, cúm H5N1 hay H7N9 sẽ gây viêm đường hô hấp dưới, suy đa phủ tạng, do đó thường diễn biến nhanh và rất nặng. WHO nhận định hiện nay vi-rút H5 trở thành mối đe dọa rõ ràng nhất đối với sức khỏe con người.

Vi-rút cúm gia cầm H5N1 có độc lực cao là nguyên nhân liên tiếp gây ra dịch bệnh trên gia cầm ở châu Á từ năm 2003 và đến nay vẫn còn gây dịch tại nhiều quốc gia với tỷ lệ tử vong lên tới 55%. Cúm gia cầm A/H5N1 xuất hiện tại Việt Nam từ năm 2003 cho tới nay và có lúc tỷ lệ tử vong cho người là 100%.

Ở người, triệu chứng cúm A/H5N1 lúc mới phát bệnh cũng giống cúm thông thường, bao gồm sốt, ho, đau họng, đau nhức cơ. Tuy nhiên, bệnh cúm A/H5N1 có thể diễn tiến nặng hơn với viêm phổi cùng các triệu chứng hô hấp nguy hiểm, dẫn đến tử vong. Hiếm gặp hơn, bệnh nhân cúm A/H5N1 có thể bị viêm kết mạc, triệu chứng vốn không có ở những trường hợp bị cúm do vi-rút H7.

Liệu phát triển khoa học, y học có ngăn chăn được dịch bệnh?

Chủng cúm A/H7N9 có nguy cơ xâm nhập vào Việt Nam

Theo thống kê từ đầu năm 2015 tới nay, thế giới đã có tổng số 631 trường hợp nhiễm cúm A/H7N9, trong đó ít nhất 221 người tử vong (tỷ lệ tử vong hiện tại do cúm A/H7N9 là 35%). Đối với cúm A/H7N9 thì nguồn lây nhiễm chủ yếu do tiếp xúc trực tiếp với gia cầm bị bệnh hoặc với môi trường đã bị nhiễm vi-rút như chuồng gà, vịt, phân và chất thải của gia cầm. Nhưng trong phần lớn các trường hợp không thể xác định được nguồn lây nhiễm. Bởi vì vi-rút này không gây triệu chứng lâm sàng ở gia cầm nên rất khó để xác định chúng lây sang người như thế nào.

Mặc dù chủng cúm A/H5N1 được đánh giá là nguy hiểm hơn cho con người so với A/H7N9, nhưng nó lại dễ phát hiện hơn do gia cầm nhiễm vi-rút luôn có biểu hiện ốm bệnh. Trong khi đó, vi-rút H7N9 rất khó phát hiện do gia cầm thường không có biểu hiện bệnh khi nhiễm vi-rút này. Hiện nay, trên địa bàn cả nước chưa ghi nhận trường hợp mắc cúm A/H7N9, tuy nhiên nguy cơ nhiễm cúm gia cầm xâm nhập vào Việt Nam là rất lớn.

>> Xem thêm:

Đang trong dịch cúm, bạn có phải người dễ mắc?
Xuất hiện ổ dịch cúm gia cầm A/H5N6 ở Nghệ An
Phân biệt cúm gia cầm và cảm cúm thông thường
Những điều cần biết về vi-rút cúm H5N6

Ảnh minh họa: Internet

Vân Doãn