Liệu vi-rút Ebola có lây qua thú nuôi?

Dịch bệnh Ebola đang trở thành nỗi hoang mang bậc nhất ở Mỹ, khi thông tin 2 y tá của Bệnh viện Health Presbyterian Hospital ở Texas bị phơi nhiễm Ebola được công bố rộng rãi. Theo báo cáo mới nhất từ Tổ chức Y tế thế giới (WHO), tính đến thời điểm hiện tại, có khoảng 8.997 người được xác nhận hoặc bị nghi ngờ nhiễm vi-rút Ebola ở 7 nước, phần lớn trong số đó ở Liberia, Sierra Leone và Guinea. Dịch bệnh đã làm 4.493 người chết, chủ yếu ở các quốc gia Tây Phi.

Ngày 14/10 (giờ Việt Nam), nữ y tá đầu tiên được chẩn đoán nhiễm Ebola đầu tiên ngay trên đất Mỹ là Nina Phạm, 26 tuổi. Cùng ngày hôm đó, nhân viên cứu hộ thực hiện các biện pháp khử trùng đồng thời cách ly con chó cưng Bentley để theo dõi diễn tiến dịch bệnh trong vòng 21 ngày (tương tự như thời gian ở người).

Cún cưng nhà Nina Phạm đang được cách ly ở một nơi an toàn (Ảnh: Nbcnews)

Nhiều quan chức y tế đang dấy lên mối quan ngại về khả năng lây nhiễm vi-rút Ebola từ thú cưng trong nhà, trong đó có chó. Tuy nhiên, hàng trăm nghìn người trên toàn thế giới nói chung và ở Mỹ nói riêng đã kí tên vào đơn tha mạng cho chú chó. Vậy câu hỏi đặt ra là, liệu vật nuôi trong nhà có khả năng lây nhiễm Ebola cho con người hay không?

Ebola về bản chất là một căn bệnh ở động vật. Vi-rút tồn tại tự nhiên trong cơ thể loài dơi ăn quả mà không gây bất cứ triệu chứng bệnh nào. Tuy nhiên, khỉ, tinh tinh cũng như con người sẽ tử vong nhanh chóng nếu bị nhiễm bệnh.

Ebola được tìm thấy ở các động vật hoang dã ở châu Phi bao gồm linh dương và động vật gặm nhấm. Lợn, ngựa, dê cũng đã được gây nhiễm thực tiễn nhưng không có dấu hiệu lây bệnh, hoặc nếu có thì chỉ xuất hiện các triệu chứng rất mơ hồ. Đồng thời, người ta cũng chưa tìm thấy bằng chứng lây nhiễm vi-rút Ebola ở loài mèo châu Phi, vì vậy mèo có thể miễn dịch với căn bệnh quái ác này.

Trên thực tế, chó có nhiều cơ hội tiếp xúc với con người nên rất dễ bị lây nhiễm. Mặc dù vẫn chưa tìm ra sự hiện diện của Ebola ở chó, nhưng người ta đã phát hiện các kháng thể trong máu chúng và có khả năng loài vật này miễn nhiễm với vi-rút Ebola.

Đến nay, câu hỏi về khả năng lây Ebola từ thú cưng qua người vẫn chưa có lời giải đáp thích đáng (Video: Newyorktimes)

Ở Garbon, dịch Ebola đã bùng phát một vài lần. Năm 2005, các nhà khoa học Pháp thực hiện kiểm tra kháng thể trên 337 con chó ở đây. Người dân địa phương cho rằng, chính những người thợ săn mới là đối tượng mang mầm bệnh đến ngôi làng.

Kết quả xét nghiệm cho thấy, những ngôi làng có cả người chết lẫn những người thợ đi săn đã từng làm thịt hoặc tiêu thụ thịt súc vật bị bệnh thì có nguy cơ cao bùng nổ dịch Ebola. Hơn nữa, hầu hết chó ở những địa điểm này dương tính với vi-rút gây bệnh.

Theo các nhà khoa học, cách giải thích hợp lý nhất cho vấn đề trên là do chó bị nhiễm vi-rút do ăn thịt thừa và do tiếp xúc gần với con người (đặc biệt là ôm, hôn). Tuy vậy, không có dấu hiệu bệnh lý xuất hiện ở loài này.

Đến nay, khả năng lây nhiễm bệnh cho con người từ chó vẫn còn là dấu hỏi lớn. Rất nhiều vi-rút gây bệnh như dại, thương hàn… sống âm thầm ở vật chủ nhưng lại gây hệ quả tử vong khi lây truyền sang đối tượng khác.

Vẫn chưa có bằng chứng xác thực sự tồn tại của Ebola ở loài dơi Bắc Mỹ nhưng rõ ràng, rất nhiều động vật có tiềm năng trở thành vật chủ mang vi-rút.

Nếu chó tương tác liên tục với con người cũng như động vật khác thì trên lý thuyết cũng có thể tạo ra một véc-tơ truyền bệnh. Vì vậy, nếu một con chó bị nhiễm bệnh thì khả năng nó bị cách ly mãi mãi là rất cao vì chưa ai biết thời gian để vi-rút hoạt động.

>>> Xem thêm:

Nina Phạm và những lý do để được tôn vinh

Nina Phạm được chuyển đến Maryland để điều trị

Bác sĩ, y tá trị Ebola dùng thiết bị bảo hộ gì?

Ngọc Luyện (NYtimes)