Để trở thành người mẹ, việc chuẩn bị hành trang trước khi mang thai là rất cần thiết, trong đó sức khỏe và các kiến thức cho người mẹ là vô cùng quan trọng. Việc tiêm vắc-xin phòng bệnh trước khi mang thai giúp cho mẹ và em bé được phát triển khỏe mạnh. Do đó, phụ nữ cần tiêm một số loại vắc-xin phòng bệnh sau trước khi mang thai:
1. Vắc-xin phòng bệnh thủy đậu (Varicella):
Nếu bạn chưa tiêm phòng vắc-xin thủy đậu thì bạn nên tiêm chủng sớm, vì bệnh thủy đậu có thể lây truyền từ mẹ sang con. Với người lớn, vắc-xin này cần được tiêm 2 mũi, mỗi mũi cách nhau từ 4 đến 8 tuần. Thời điểm mang thai an toàn là sau khi tiêm chủng mũi thứ 2 ít nhất 1 tháng.
2. Vắc-xin phòng bệnh sởi, quai bị và rubella (MMR: Measles, Mumps and Rubella):
Bệnh sởi, quai bị và rubella có thể gây nên dị tật bẩm sinh và các biến chứng cho thai nhi, do vậy nếu cơ thể chưa có miễn dịch với các tác nhân này, cần được tiêm vắc-xin phòng bệnh.
Nếu đã tiêm đủ 2 mũi sởi đơn, thì vẫn nên tiêm 1 mũi vắc-xin MMR để cơ thể có kháng thể chống lại bệnh quai bị và rubella. Với những trường hợp hoàn toàn chưa mắc bệnh sởi hoặc chưa tiêm phòng bệnh sởi thì nên tiêm 2 mũi vắc-xin phòng bệnh MMR, 2 mũi tiêm cách nhau ít nhất 28 ngày và nên đợi ít nhất sau 1 tháng sau khi tiêm mũi MMR thứ hai mới có thai. Lưu ý cho các mẹ đó là có thể tiêm phòng vắc-xin phòng bệnh thủy đậu cùng thời điểm với vắc-xin phòng bệnh sởi, quai bị và rubella.
3. Vắc-xin phòng bệnh uốn ván:
Nếu như trước đây chưa từng được tiêm phòng uốn ván thì các chị em nên tiêm phòng sớm. Bởi vì uốn ván có thể gây nguy hiểm đến tính mạng cho cả mẹ và em bé. Tiêm vắc-xin phòng bệnh sẽ bảo vệ mẹ và bé khỏi nguy cơ mắc bệnh uốn ván do vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể qua vết thương, qua móng tay bẩn, qua vật sắc nhọn ...
Tiêm phòng uốn ván được thực hiện sớm với đối với phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ (kể cả có thai hoặc không có thai). Đối với phụ nữ, cần tiêm 5 mũi tiêm phòng uốn ván.
Mũi 1: Tiêm sớm trong độ tuổi sinh đẻ hoặc khi có thai lần đầu. Mũi 2: Tiêm sau mũi 1 ít nhất 1 tháng, mũi 3 tiêm sau mũi 2 ít nhất 6 tháng hoặc trong thời kỳ có thai lần sau, mũi thứ 4 cách mũi thứ 3. Ít nhất 1 năm hoặc trong lần có thai sau. Mũi thứ 5 cách mũi thứ 4 ít nhất 1 năm hoặc trong lần có thai sau.
Ảnh minh hoạ
4. Vắc-xin phòng bệnh viêm gan vi rút B (HBV: Hepatitis B vi-rút)
Các cặp vợ chồng nên kiểm tra xem mình có phải là người mang vi-rút viêm gan B hay không, nếu chưa nhiễm vi-rút viêm gan B thì cả hai nên tiêm phòng bệnh HBV vì bệnh lây qua đường tình dục, đường máu và đường mẹ truyền cho con.
Khi người mẹ truyền HBV cho con thì đứa bé trong bào thai có nguy cơ sinh non. Vì vậy người mẹ cần được tiêm vắc-xin phòng bệnh trước khi có thai. Vắc-xin HBV được tiêm 3 mũi, nhưng không cần phải đợi sau khi tiêm xong cả 3 mũi mới có thai, các mẹ có thể tiêm vắc-xin và tiếp tục các mũi tiêm sau trong thời kỳ bạn mang thai.
5. Vắc-xin ngừa nhiễm HPV (Human Papilloma vi-rút):
HPV là loại vi-rút gây nên các tổn thương ở cơ quan sinh dục, u nhú vùng sinh dục, gây bệnh lây truyền qua đường tình dục như bệnh sùi mào gà. Một số chủng vi-rút như HPV 16, HPV 18 gây ung thư cổ tư cung...
Vắc-xin này được chỉ định cho trẻ em từ độ tuổi 11-13 và nên được tiêm đủ 3 liều một thời gian dài trước khi có quan hệ tình dục thì sẽ có tác dụng tốt nhất, đó là lí do vì sao khuyến cáo trẻ em trong độ tuổi 11-13 được tiêm chủng loại vắc-xin này.
Sử dụng vắc-xin này có thể ngăn ngừa ung thư cổ tử cung tới 98%, bởi vậy mà vắc-xin này thường được gọi là vắc-xin ngừa ung thư cổ tử cung. Cả nam giới và nữ giới đều có thể nhiễm HPV, do vậy khuyến khích tiêm phòng cho cả nam và nữ.
Xin lưu ý là vắc-xin ngừa HPV có 2 loại khác nhau: CervarixR và GardasilR, nhưng chỉ có loại vắc-xin GardasilR là tiêm được cho cả nam và nữ. Ngoài đối tượng là trẻ em 11-13 tuổi ra thì vắc-xin ngừa HPV cũng được khuyến cáo cho phụ nữ trong độ tuổi từ 13-26 tuổi chưa được tiêm phòng HPV khi còn trẻ.
Tiêm phòng HPV gồm 3 mũi, trong đó mũi thứ 2 tiêm sau mũi thứ nhất từ 1 đến 2 tháng. Và mũi tiêm thứ ba cách mũi tiêm đầu tiên trên 6 tháng. Lưu ý, hiện nay chưa có thử nghiệm về tính an toàn của vắc-xin này trên phụ nữ có thai nên khuyên cáo không tiêm vắc-xin này trong thời kỳ mang thai. Thời kỳ cho con bú, người mẹ có thể tiêm được vắc xin mà vẫn đảm bảo an toàn không ảnh hưởng cho con. Hơn nữa, vắc-xin HPV có thể được tiêm cùng với các loại vắc-xin khác mà không có tương tác.
Những loài vắc-xin này không áp dụng với các trường hợp có chống chỉ định tiêm vắc-xin như dị ứng với thành phần của vắc-xin, đang có bệnh nhiễm khuẩn cấp, đang có bệnh suy giảm miễn dịch, đang sốt cao...
Để có một sức khỏe tốt cho cả người mẹ và bé, trước khi mang thai, cả hai vợ chồng đều cần phải có chế độ làm việc, nghỉ ngơi, sinh hoạt điều độ, tăng cường bồi dưỡng sức khỏe, tránh những chất kích thích như rượu, cà phê thuốc lá...
Ngoài ra, các mẹ có thể dùng thêm thuốc bổ để tăng cường vi chất dinh dưỡng như acid folic, sắt, canxi, kẽm, iot. Vì các chất này có vai trò quan trọng với sự hình thành và phát triển thể chất của thai nhi cũng như với sức khỏe của mẹ.
ThS. Nguyễn Kiên Cường
Thấy hữu ích thì LIKE và SHARE ngay nhé!