Theo báo cáo từ Viện Dinh dưỡng, 13% trẻ em Việt Nam thiếu vitamin A ở giai đoạn tiền lâm sàng. Các bà mẹ đang cho con bú cũng thiếu vitamin trầm trọng, khiến tỷ lệ vitamin A có trong sữa mẹ chỉ ở mức thấp là 35%. Những con số này đã đặt ra câu hỏi cho các bậc cha mẹ về việc bổ sung vitamin A đúng cách giúp trẻ phát triển cân đối.
Thời kỳ mang thai: Dinh dưỡng phải hợp lý
Theo thống kê, có hơn ¼ phụ nữ trong độ tuổi sinh sản mắc bệnh thiếu máu. Nguyên nhân thiếu máu và thiếu vi chất dinh dưỡng ở phụ nữ mang thai chủ yếu là do chế độ ăn chưa đáp ứng đủ nhu cầu dinh dưỡng. Đầu năm 2014, Trung tâm Dinh dưỡng TP. Hồ Chí Minh đưa ra kết luận cho biết lượng sắt và a-xít folic trong khẩu phần ăn của phụ nữ mang thai chỉ đạt khoảng 40% nhu cầu. Nhu cầu sắt của phụ nữ mang thai cần nhiều hơn để cung cấp cho thai nhi nên tình trạng thiếu máu thiếu sắt càng phổ biến. Phụ nữ bị suy dinh dưỡng trước khi mang thai cũng có nguy thiếu máu thai kỳ cao hơn. Phòng ngừa thiếu máu đơn giản hơn chữa bệnh thiếu máu, vì vậy trong chế độ ăn hàng ngày phụ nữ mang thai cần đặc biệt bổ sung vitamin A.
Vitamin A hay sắt heme iron có nhiều trong các loại thực phẩm có nguồn gốc động vật như gan động vật, thịt đỏ, trứng, sữa. Thực phẩm có nguồn gốc thực vật giàu beta-caroten (tiền vitamin A) hay sắt non-heme iron là các loại rau, củ quả có màu đỏ (vàng hoặc xanh) sẫm màu như cà rốt, đu đủ chín, gấc, rau dền, rau ngót, bông cải xanh...
Mẹ bầu không nên quá kiêng khem trong 9 tháng thai kỳ, tùy theo nhu cầu và sở thích ăn uống, bạn hoàn toàn có thể xây dựng cho mình một chế độ ăn lành mạnh và đảm bảo bổ sung đủ lượng vitamin A cần thiết cho cơ thể. Ngoài ra, chị em có thể bổ sung chất sắt dạng viên hoặc dạng nước, kết hợp bổ sung a-xít folic. Đừng quên đảm bảo trong thực đơn hàng ngày có các loại thực phẩm giàu vitamin C để hỗ trợ quá trình hấp thu sắt được thuận lợi.
Bà bầu cần chú ý ăn thực phẩm giàu vitamin A (Ảnh: Internet)
Sau sinh và nuôi con bằng sữa mẹ
Sản phụ mới sinh cần được uống ngay viên uống vitamin A và tiếp tục uống liên tục ít nhất 30 ngày sau sinh. Hiện nay, các bà mẹ cho con bú cũng được khuyên rằng tốt nhất nên cho trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn trong vòng 6 tháng đầu, trong thời gian này người mẹ vẫn cần bổ sung dinh dưỡng đầy đủ hoặc viên uống sắt để đảm bảo cung cấp đủ vitamin A cho trẻ thông qua sữa mẹ.
Chế độ ăn dặm và thực đơn cho bé
Trẻ nhỏ thiếu sắt do nhiều nguyên nhân như mắc bệnh rối loạn tiêu hóa, nhiễm trùng nên khó hấp thu sắt; trẻ bị mất sắt do có mắc bệnh giun sán, chảy máu cấp tính; và đặc biệt thường gặp là chế độ ăn không đáp ứng đủ nhu cầu sắt của cơ thể trẻ. Khi bước vào độ tuổi ăn dặm, thực đơn của trẻ cần có đủ 4 nhóm thực phẩm: chất tinh bột, chất đạm, chất béo, chất xơ. Lưu ý cho trẻ ăn nhiều các thực phẩm giàu sắt như: các loại thịt màu đỏ như thịt bò, thịt lợn, thịt gà…; các loại hải sản như ngao, sò, hến, cá…; các loại hạt đậu như đậu đen, đậu xanh, đậu lăng…; các loại rau màu xanh đậm như cần tây, rau đay, rau dền,… Cho trẻ ăn uống đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, với trẻ trên 12 tháng tuổi cần định kỳ tẩy giun 6 tháng/lần.
Khi bước vào độ tuổi ăn dặm, thực đơn của trẻ cần có đủ 4 nhóm thực phẩm (Ảnh: Internet)
Cảnh báo các bệnh trẻ dễ mắc khi thiếu vitamin A
Thiếu vitamin A gây ảnh hưởng đến nhiều chức năng của cơ thể nói chung và sức khỏe của trẻ em nói riêng.
- Quáng gà: Đây là biểu hiện sớm của trẻ thiếu vitamin A. Mắt trẻ khô, hay chảy nước mắt, khó nhìn khi trời chập choạng tối. Nếu không được phát hiện kịp thời có thể gây loét giác mạc và dẫn tới mù lòa.
- Các bệnh viêm nhiễm: Trẻ thiếu vitamin A thường mắc nhiều bệnh về da, da khô, sần sùi, nhiễm trùng da cấp tính; một số bệnh nhiễm trùng khác cũng rất dễ gặp ở trẻ sơ sinh thiếu vitamin A là viêm đường hô hấp, viêm đường tiêu hóa.
- Thiếu vitamin A có thể dẫn đến thiếu máu vì vitamin A có vai trò trong việc vận chuyển sắt.
- Trẻ thiếu vitamin A thường kém ăn, hay mệt mỏi nên cơ thể chậm tăng cân, thậm chí là sút cân, tinh thần khó tập trung nên chậm tiếp thu và kém linh hoạt so với trẻ khỏe mạnh.
Thanh Lê
Thấy hữu ích thì LIKE và SHARE ngay nhé!