Rối loạn cương dương do đái tháo đường

Trong khi đó, số lượng bệnh nhân (BN) đái tháo đường (ĐTĐ) khá nhiều, chiếm từ 2,5-5% dân số Việt Nam.

Tại sao bệnh đái tháo đường lại gây rối loạn cương dương (RLCD)?

Tình trạng cương của dương vật được duy trì bởi việc đổ đầy máu vào các khoảng trống trong thể hang từ các động mạch. Những kích thích về thần kinh và giới tính tại chỗ sẽ làm gia tăng tình trạng tiết một chất hóa học là nitric oxide từ dây thần kinh của thể hang và các tế bào nội mạch. Chất này ức chế hệ thần kinh giao cảm và kích thích hệ phó giao cảm để làm gia tăng lượng máu đến thể hang, đồng thời làm cản trở dòng máu trở về bằng đường tĩnh mạch. Khi đó sẽ làm tăng thể tích của dương vật tạo nên tình trạng cương và cứng để giao hợp.

Bệnh ĐTĐ tuýp 2 sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến tình trạng cương cứng của dương vật BN do nhiều nguyên nhân. Trong đó quan trọng nhất là tình trạng tổn thương của dây thần kinh lưng dương vật, tình trạng rối loạn của hệ thần kinh thực vật, tổn thương của các mạch máu lớn và các mạch máu nhỏ trong cơ thể BN. Đặc biệt là các mạch máu của thể hang. Tình trạng ĐTĐ còn làm giảm đáp ứng của các mạch máu trong thể hang và sự co giãn của các bè cơ trơn của dương vật với nitric oxide. Ngoài ra, các rối loạn về tâm thần kinh thường gặp ở những BN ĐTĐ như: tình trạng kích động, lo lắng quá mức, trầm cảm… cũng ảnh hưởng rất nhiều đến tình trạng cương của dương vật.

Có nhiều người bệnh ĐTĐ bị RLCD không?

Theo những thống kê ở nước ngoài thì tình trạng RLCD chiếm vào khoảng từ 20 - 71% những người đàn ông bị bệnh ĐTĐ. Nguy hại hơn nữa khi các nhà chuyên môn thấy rằng: những người bị ĐTĐ hay bị RLCD gấp 3 lần và tình trạng rối loạn này lại nặng hơn so với những người không bị bệnh ĐTĐ. Tình trạng RLCD ở những BN bị ĐTĐ xảy ra ở tuổi trẻ hơn và ngay trong giai đoạn sớm của bệnh. Có tới 56% BN ĐTĐ bị RLCD ngay trong 5 năm đầu tiên của bệnh và có rất nhiều trường hợp RLCD là triệu chứng đầu tiên của bệnh ĐTĐ. BN khi đi khám bệnh tại một phòng khám nam khoa được đi xét nghiệm về đường máu và đường niệu mới biết mình bị ĐTĐ.

Bệnh ĐTĐ tuýp 2 sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến tình trạng cương cứng của dương vật

Một trong những yếu tố nguy cơ quan trọng nhất của tình trạng RLCD ở bệnh nhân ĐTĐ là tuổi tác của BN. BN càng lớn tuổi tình trạng bệnh càng nặng nề. Ở những BN ĐTĐ trẻ hơn có thể bị RLCD khi sử dụng một số loại thuốc trị bệnh như: thuốc chống tăng huyết áp, thuốc tâm thần, thuốc chống co giật, thuốc nội tiết… Ngoài ra, còn có những yếu tố nguy cơ khác thường thấy là: thời gian bị bệnh ĐTĐ càng bị lâu càng dễ bị RLCD, việc kiểm soát đường huyết không tốt do BN không điều trị hoặc điều trị không đúng quy cách, BN hút thuốc lá, nghiện rượu, trầm cảm hay bị các bệnh khác đi kèm.

Chẩn đoán bệnh có dễ không?

Hoàn toàn không dễ một chút nào, vì khi BN đến khám tại các phòng khám và bệnh viện, do môi trường tiếp xúc quá đông đúc nên BN cũng rất ngại nói ra điều mà họ coi như là 'sức mạnh và niềm tự hào của người đàn ông'. Trong khi đó, những nhân viên Y tế cũng chưa thật sự quan tâm đến điều này, thậm chí có người còn cho đó là điều nhảm nhí không đáng quan tâm.

Khi nghi ngờ BN bị bệnh RLCD thì người thầy thuốc và BN phải có một cuộc trao đổi thẳng thắn, trong đó có vai trò rất quan trọng của người vợ. Họ phải được tham gia cuộc nói chuyện như là một yếu tố quan trọng giúp cho việc chẩn đoán. BN phải được khám kỹ càng, ngoài các xét nghiệm về đường máu và đường niệu, BN phải được khai thác tiền sử bệnh một cách rõ ràng. Vì tình trạng rối loạn này xảy ra ở những BN ĐTĐ một cách từ từ theo thời gian. Trong khi tình trạng RLCD có nguyên nhân tâm thần kinh lại xảy ra đột ngột, có khi chỉ xảy ra đối với một số đối tượng nhất định.

Những khám nghiệm chuyên biệt cần phải được thực hiện bởi những bác sĩ chuyên khoa như: siêu âm Doppler để khảo sát tình trạng mạch máu của dương vật, trong một số trường hợp khó khăn trong chẩn đoán BN phải được chụp động mạch vùng chậu và dương vật với thuốc cản quang, đo kích thước dương vật lúc ngủ… Tuy nhiên các xét nghiệm này khá đắt tiền và phức tạp.

Siêu âm Doppler để khảo sát tình trạng mạch máu của dương vật

Bác sĩ ơi bệnh em có chữa được không?

Trong một thời gian khá dài, tình trạng RLCD ở BN ĐTĐ được coi là không có khả năng chữa trị. Tuy nhiên, với số lượng BN bị ĐTĐ ngày càng gia tăng như hiện nay, các yêu cầu của BN trước việc cải thiện chất lượng của cuộc sống đã đặt nền y học trước những thách thức mới và cuộc tìm kiếm những phương thức điều trị đã bắt đầu và tình trạng RLCD ở BN ngày càng được cải thiện, chỉ cần chúng ta quan tâm và điều trị kịp thời. Để đạt kết quả tốt cho điều trị, BN cần phải được điều trị bổ sung nhằm loại bỏ các yếu tố khác gây nên tình trạng này như: bỏ hút thuốc lá, hạn chế uống rượu, điều trị chứng trầm cảm, kiểm soát tốt đường máu, dùng các nội tiết tố có testosterone thay thế ở những BN có suy giảm hàm lượng testosterone trong máu.

Viagra là thuốc cải thiện tốt tình trạng cương cứng ở 56% BN ĐTĐ, nó có hiệu quả ngay cả khi dùng liều nhỏ. Liều dùng khởi đầu thường là 50mg, sau đó có thể tăng lên đến 100mg hay giảm xuống còn 25mg tùy theo đáp ứng của BN. Tuy nhiên, với những người cao tuổi, bệnh ĐTĐ có biến chứng nặng, suy thận, suy gan thì liều khởi đầu chỉ nên là 25mg. Thuốc được dùng một liều duy nhất, vào khoảng 1 giờ trước khi hành sự và không được dùng liều thứ hai trong cùng một ngày. Loại thuốc này nói chung là khá an toàn và dung nạp tốt. Tuy nhiên, nó không ảnh hưởng đến tình trạng cực khoái cũng như tình trạng phóng tinh của BN. Không được dùng thuốc khi BN đang điều trị các thuốc làm giãn mạch vành có chất nitrate, ở những BN có huyết áp thấp dưới 90mmHg, BN bị viêm võng mạc sắc tố, suy gan nặng, BN mới bị nhồi máu cơ tim, bị tai biến mạch máu não...

Thuốc Apomorphine ngậm dưới lưỡi: nó có tác dụng khá nhanh và kéo dài trong khoảng 20 phút đối với 50% BN bị RLCD trong bệnh ĐTĐ. Liều khởi đầu khoảng 3mg, nhưng với những BN có suy giảm chức năng gan và thận thì nên dùng liều thấp hơn, khoảng 2mg là đủ. Cũng như Viagra, thuốc này không làm tăng ham muốn và kích thích tình dục, có khoảng 7% người sử dụng bị ói mửa, đau đầu, chóng mặt, ngất…

Các phương pháp điều trị khác kém phần hiệu quả hơn: dùng thuốc Yohimbine là một loại thuốc đã được sử dụng từ lâu, nhưng hiệu quả thường không ổn định. Tiêm các thuốc gây giãn mạch như papaverine, thuốc có prostaglandin E1 vào thể hang. Dùng dụng cụ hút bằng chân không, tâm lý liệu pháp với những BN có nguyên nhân tâm lý đi kèm, dùng dương vật thay thế và cuối cùng là tái tưới máu cho dương vật nhờ phẫu thuật trên mạch máu của thể hang, nhất là trên các tĩnh mạch, phẫu thuật này khá khó khăn và hiệu quả thất thường.