Sống khỏe trong xã hội hiện đại

Xã hội ngày càng phát triển, y học ngày càng có thêm nhiều những thành tựu vượt bậc song những bệnh tật phát sinh không giảm mà ngày càng xuất hiện thêm.  Đặc biệt là các bệnh béo phì, tiểu đường, gout... có số lượng bệnh nhân ngày càng nhiều. Bên cạnh đó, số người mắc ung thư cũng không ngừng tăng lên. Theo thống kê của ngành ung thư và Bộ Y tế, Việt Nam hiện là nước đứng thứ hai thế giới về tỉ lệ mắc bệnh ung thư. Mỗi năm, VN có khoảng 150.000 người mới mắc bệnh ung thư và trên 75.000 trường hợp tử vong do ung thư.

Vậy nguyên nhân do đâu? Theo Tổ chức Y tế thế giới, 80% nguyên nhân gây tác hại tới sức khỏe con người chính là do lối sống không lành mạnh, nguồn thực phẩm không đảm bảo và những tác động tiêu cực từ môi trường bên ngoài.

Ngày nay, con người ăn uống không chỉ để tồn tại mà còn coi đó là một thú hưởng thụ. Tuy nhiên, việc ăn uống quá nhiều dẫn đến thừa chất đã làm gia tăng nguy cơ mắc nhiều loại tiêu hoá và những căn bệnh do thừa dinh dưỡng khác. Ở phụ nữ, bệnh béo phì đang là nguyên nhân làm gia tăng nguy cơ mắc ung thư tử cung lên 21% so với 10 năm trước. Ở nam giới, béo phì cùng với thói quen hút thuốc lá, uống rượu bia khiến không ít người người mắc chứng suy gan, suy thận và ung thư tiền liệt tuyến….

Trong khi đó, xuất phát từ thực tế hiện nay là thực phẩm từ khi gieo trồng, nuôi dưỡng đến khi thu hoạch rồi chế biến, bảo quản đều có rất nhiều hóa chất can thiệp vào khiến cho thức ăn bị ô nhiễm trực tiếp khá nặng. Và những hóa chất này đang ngấm ngầm phá hủy sức khỏe người tiêu dùng, tiềm ẩn gây ra các bệnh ung thư.

Tình trạng không khí ô nhiễm, cuộc sống quá nhiều căng thẳng, thói quen lười vận động do cuộc sống quá đầy đủ tiện nghi v.v… cũng đang khiến con người bị ảnh hưởng sức khỏe và đổ bệnh.

Vậy làm thế nào để có thể sống khỏe trong cuộc sống hiện đại ngày nay? Nhằm giúp bạn đọc tăng cường nhận thức và hiểu biết thêm về chủ đề này, Báo điện tử Sức khỏe&Đời sống tổ chức  buổi tư vấn truyền hình trực tuyến “Sống khỏe trong cuộc sống hiện đại” vào 9h30, ngày 24/10/2016.

Khách mời tham dự chương trình gồm:

Phó giáo sư, tiến sĩ  Trần Ngọc Ánh chuyên ngành tiêu hoá. Đại học Y Hà nội - Trưởng khoa Nội bệnh viện Đại hoc Y Hà Nội.

Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Thế Lương – Phó Giám đốc Bệnh viện Thận Hà Nội, chuyên gia về nam khoa học.

Tiến sĩ Từ Ngữ, Tổng thư ký Hội Dinh dưỡng Việt Nam

Ánh Tuyết (Hà Nội): Con trai tôi năm nay 21 tuổi, chỉ nặng khoảng 55 kg, chiều cao là 1m70. Thời gian gần đây cháu rất biếng ăn, vì than mệt mỏi và ăn uống không tiêu. Bác sĩ chẩn đoán cháu bị bệnh gan nhiễm mỡ. Tôi rất ngạc nhiên vì trước giờ cứ nghĩ rằng bệnh này dành cho những người thừa cân, trong khi con mình khá gầy. Xin các bác sĩ giải thích cho tôi rõ, và tôi cần thiết lập chế độ ăn uống thế nào cho phù hợp với thể trạng của cháu.

TS. Từ Ngữ:Con bạn thiếu khoảng 7kg mà lại bị gan nhiễm mỡ. Tất nhiên người gầy cũng có thể gan nhiễm mỡ có thể do vấn đề chuyển hóa cơ thể tạo nạc hay tạo mỡ. Khi gan nhiễm mỡ thì ở cơ thể những chỗ khác còn len lỏi mỡ vào cả tim và các nơi khác chứ không chỉ có mỗi gan. Nguyên nhân thì có nhiều và chuyển hóa chỉ là một phần, tôi nghĩ con bạn còn trẻ thì có lẽ chưa uống rượu nhiều thì có thể loại trừ nguyên nhân do rượu. Viêm gan do virut hoặc nguyên nhân khác cũng có thể tạo nên gan nhiễm mỡ.

Vậy thì phải ăn thế nào để lượng mỡ trong cơ thể vừa phải, đó mới là cái quan trọng của dự phòng. Còn anh để bị bệnh rồi và chỉ tập trung vào gan thôi thì không đúng vì có khi anh chưa kiểm tra tổng thể xem cơ thể còn nhiễm mỡ ở những chỗ khác nữa không. Tôi khuyên bạn nên đi kiểm tra xem còn bị nhiễm mỡ ở những nào không. Còn về chế độ ăn thì chắc chắn là phải hạn chế mỡ (hạn chế lipid), tôi không dùng từ kiêng mỡ, bình thường 1 gram lipid cho 1 kg thể trọng, bạn bị gan nhiễm mỡ thì nên hạ tỉ lệ lipid từ động vật còn 30%, còn lại 70% lấy từ dầu thực vật, đó là lời khuyên để có chế độ ăn lành mạnh. Thứ hai là ăn nhiều rau, nhiều chất xơ để đẩy những lipid lắng đọng trong đường ruột ra ngoài, không bị tái hấp thu. Một trong những vấn đề bệnh tiêu hóa là táo bón, nguy hiểm của táo bón là tái nhiễm độc trở lại cơ thể mà rất ít người quan tâm chuyện đó. Tôi quan tâm là làm sao để sạch ống tiêu hóa, một trong những biện pháp đó là cần "một cái chổi" bằng các loại rau quả, chất xơ.

Bác Hùng (Đông Anh): Năm nay tôi 60 tuổi. Khoảng 2 năm trở lại đây, tôi hay bị ngứa liên tục. Trời lạnh còn đỡ chứ nóng cái là ngứa, gãi xước da cũng không ăn thua. Nhiều người bảo có thể tôi bị nóng gan. Xin các bác sĩ cho biết liệu có đúng như vậy không và tôi cần phải chữa trị như thế nào?

PGS.TS Trần Ngọc Ánh: Bệnh gan là một trong những nguyên nhân gây nên ngứa thôi. Nếu gan gây nên ngứa đến xước hết da như độc giả hỏi thì bệnh nhân sẽ có vàng da rất nhiều, đó là hội chứng tắc mật. Nếu bác bị tắc mật, ứ mật thì người thân bác đã phát hiện ra rồi vì sẽ có vàng da rất nhiều.  Bác có thể làm xét nghiệm máu để loại trừ bệnh lý về gan. Nếu không phải gan, bác phải thăm khám chuyên khoa dị ứng.

Nếu ngứa do gan trong hội chứng tắc mật, phải xử lý bằng phẫu thuật. Vì nếu bệnh nhân bị tắc mật hay ứ mật, bản thân bệnh nhân và người thân cũng phát hiện ra ngay.

Văn Phương (Hải Phòng): Tôi bị bệnh tiểu đường tuýp 2 từ cách đây hơn 5 năm. Bị bệnh nên tôi luôn cảm thấy mệt mỏi, mất ngủ, chán ăn, sụt cân và buồn nhất là tôi đã bị liệt dương khi chỉ mới có 34 tuổi. Chuyện chăn gối vợ chồng lạnh ngắt dẫn tới hạnh phúc gia đình tôi trở nên rất mong manh. Xin hỏi bác sĩ, liệu nếu tôi khống chế được căn bệnh tiểu đường, tôi có thể lấy lại được phần nào “phong độ đàn ông” được hay không?

ThS.BS. Nguyễn Thế Lương: Thực ra ở trường hợp này, rối loạn cương là một biến chứng của bệnh tiểu đường. Ở bệnh nhân nam giới, nếu mắc tiểu đường, tần suất rối loạn cương sẽ là 70-80%. Đối với bệnh nhân mắc tiểu đường thì thái độ của họ đối với rối loạn cương thường là cam chịu, là mắc tiểu đường rồi thì đành phải chịu thôi.

Tin vui là hiện nay có nhiều tiến bộ trong điều trị rối loạn cương cho bệnh nhân tiểu đường. Phác đồ thường điều trị song song cả 2 vấn đề: kiểm soát đường huyết và cả rối loạn cương, và thường là kết quả rất khả quan.

Vì vậy đối với bạn, thay vì ngồi một chỗ than vãn về "rối loạn cương", bạn nên đến gặp bác sĩ trao đổi, thăm khám để hồi phục trở lại. Việc trở lại 100% rất là khó, nhưng thông qua thăm khám thực tế sẽ tiên lượng được phần nào kết quả điều trị cho bạn.

Ngọc Giàu (TP.HCM): Xin hỏi chuyên gia dinh dưỡng Từ Ngữ, ăn đạm nhiều là sẽ bị bệnh gút phải không? Tôi hằng ngày kiêng thịt, cá, chỉ ăn tàu hũ. Nhưng gần đây tôi nghe nói ăn tàu hũ cũng bị gút không biết có phải không?

TS. Từ Ngữ:Bạn không nói rõ là bạn ăn tàu hũ từ nhỏ hay là mới gấn đây mới ăn. Tàu hũ thì chắc chắn là lượng đạm cao, thậm chí cao hơn thịt, trong 100gram đậu tương có khoảng 33 gram protein, còn trong 100gram thịt lợn nạc chỉ có 22 gram protein. Cái khác biệt là trong thịt cân đối các axit amin cần thiết nên hấp thu và sử dụng được nhiều, còn đậu tương thì hay ở chỗ là không có nhân purin là tác nhân gây bệnh gout. Ăn thịt đỏ thì mới có nhiều nhân purin gây axit uric trong cơ thể cao, nhưng axit uric cao thì không gây đau, cái gây đau là muối urat lắng đọng ở các khớp.

Như vậy có thể khẳng định, nếu trước kia bạn có chế độ ăn sai lầm, bạn bị rối loạn chuyển hóa, bị vấn đề của uric và muối urat dẫn tới đau chân, sau đó người ta nói đau vì ăn nhiều protein nên bị gout thì bạn chuyển sang ăn đậu tương, nhưng lại không giải quyết được muối urat ở trong khớp và bạn vẫn tiếp tục đau. Vấn đề là phải giải quyết muối urat trong các khớp đi ra ngoài, tôi đề nghị bạn đến cơ sở y tế để kiểm tra và có giải pháp loại trừ muối urat ra khỏi cơ thể. Bệnh này không chỉ liên quan đến việc ăn nhiều thịt mà còn liên quan đến những rối loạn chuyển hóa khác. Những người thừa cân béo phì, những người ghép tạng cũng hay bị bệnh gout.

Một khán giả: Chào bác sĩ! Con gái em hiện nay được 5 tháng tuổi và đang bú mẹ hoàn toàn. Cháu bị táo bón, bình thường 5-6 ngày hoặc 2-3 ngày cháu đi ngoài 1 lần. Em cũng đã cải thiện bữa ăn, ăn nhiều rau củ thậm chí cho cháu uống men tiêu hóa nhưng cháu vẫn táo bón. Nhưng đêm qua tới giờ cháu bị đau bụng đi ngoài 5-6 lần rồi. Mỗi lần đi phân nhầy hoa cà hoa cải, mấy lần sau còn có cả những dây hồng giống như máu. Em rất lo không biết con em có vấn đề gì về đường ruột không. Cháu vẫn bú và ăn ngủ bình thường. Em có nên đưa cháu đi bệnh viện không ạ? Cảm ơn bác sĩ!

PGS.TS Trần Ngọc Ánh: Khi phân cháu có nhầy máu bạn nên đưa cháu đi khám bệnh viện. Hầu hết phân có nhầy máu ở trẻ em đều là do polip đại trực tràng. Chúng ta cần loại trừ bệnh do lỵ hoặc do vấn đề nào khác ở đường tiêu hóa. Tôi khuyên bạn nên đưa cháu đi khám bệnh viện.

Một bạn đọc: Thưa bác sĩ, con năm nay 18 tuổi. Con thường xuyên không có cảm giác thèm ăn, đầy bụng, khó tiêu, ăn không ngon miệng và đắng miệng. Tuy nhiên, có giai đoạn, khi gặp khó khăn trong cuộc sống, con lại ăn rất nhiều, ăn vô tội vạ dẫn tới bị đau dạ dày. Sau đó một thời gian, con lại trở về trạng thái chán ăn. Vì ăn uống không điều độ như vậy nên con thường xuyên cảm thấy mệt, chán ăn. Xin hỏi bác sĩ tại sao con lại bị như vậy?

PGS.TS Trần Ngọc Ánh:Tôi nghĩ bạn bị rối loạn chức năng đường tiêu hóa. Có 2 nguyên nhân lớn là bệnh lý về gan, bệnh viêm gan giai đoạn đầu thường ậm ạch, khó tiêu; hoặc nguyên nhân thứ 2 là do bệnh lý dạ dày, viêm loét dạ dày và kể cả ung thư dạ dày.

Thời gian bệnh của bạn lâu, thay đổi thất thường, lúc thì chán ăn, lúc ăn vô tội vạ, tôi nghiêng nhiều về rối loạn chức năng đường tiêu hóa. Điều trị triệu chứng khó tiêu, giống như hội chứng ruột kích thích, y học chưa tìm được nguyên nhân, trong đó có yếu tố tâm lý rất nhiều. Tôi nghĩ bạn cần cân bằng cuộc sống, giảm stress.   

Câu hỏi điện thoại: Trước đây tôi hoàn toàn khỏe mạnh và đáp ứng nhu cầu của vợ không vấn đề gì. Tuy nhiên gần đây, tôi chuyển công việc mới. Tôi căng thẳng hơn, ăn uống thất thường hơn. Tôi cảm nhận thấy khả năng cương cứng của tôi giảm sút rất nhiều. Tôi thấy rất khổ tâm mỗi khi chúng tôi quan hệ. Vợ tôi muốn hơn thế. Nhưng tôi lại không thể làm được. Tôi thấy rõ sự thất vọng của vợ tôi. Nói thật là càng những lúc như vậy, tôi càng cảm thấy hoảng hơn. Tôi phải nói thế nào với cô ấy để cô ấy thông cảm cho tôi?

ThS.BS. Nguyễn Thế Lương: Thực ra trường hợp của bạn không phải quá cá biệt. Bạn đã tham gia vào "câu lạc bộ" có hơn 300 triệu người mắc: đó là "CLB những người rối loạn cương dương". Hiện nay, tần suất mắc rối loạn cương ngày càng tăng.

Cả bạn và người vợ nên đến các cơ sở có chuyên ngành nam khoa để khám. Nếu bạn có thể trao đổi với vợ là tốt nhất, hai bên có thể tâm sự, trao đổi thẳng thắn với nhau để cùng nhau khắc phục. Ngoài ra, các bác sĩ nam khoa sẽ thăm khám, xét nghiệm đưa ra phác đồ điều trị tốt nhất cho bạn. Trong phác đồ điều trị, một trong những vấn đề quan trọng là tâm lý. Các bác sĩ sẽ phải tư vấn tâm lý cho cả bạn lẫn bạn đời.

Bên cạnh yếu tố tâm lý, còn có phác đồ dinh dưỡng và các yếu tố thực thể cho bạn. Nếu bạn đến cơ sở y tế có đơn nguyên nam học, cuộc sống của bạn sẽ có nhiều cải thiện, và tôi tin rằng bạn sẽ không còn thấy sự thất vọng ở đối tác của bạn nữa.

Vĩnh Liên (Quảng Ninh): Mỗi khi tôi uống rượu vào thường bị tiêu chảy, đau đầu và ngăn ngực khó thở, xin cho tôi biết nguyên nhân và cách điều trị?

PGS.TS Trần Ngọc Ánh: Cách điều trị mà ai cũng biết là ngừng uống rượu. Bệnh nhân thường yêu cầu chúng tôi cho thuốc mà họ vừa uống rượu lại vừa giải độc tế bào gan, điều này là không thể được. Bởi rượu sẽ làm phá hủy tế bào gan. Trong tây y không có thuốc gì hồi phục tế bào gan, suy tế bào gan. Các bài thuốc đông y nếu dùng cần phải là các bài thuốc được kiểm chứng. Trong rượu có nhiều thành phần gây độc cho gan, chúng ta cứ đưa chất độc vào nhưng lại yêu cầu bác sĩ thải ra thì không thể. Cách đơn giản duy nhất là bạn không nên uống rượu.

Một khán giả nữ gọi điện thoại đến chương trình: Gần đây, tôi thấy mình thường xuyên bị trướng bụng, khó thở, da đổ vàng. Tôi vô cùng lo lắng vì sợ rằng chức năng gan của mình đã bị suy giảm. Vậy tôi phải làm gì, thưa các bác sĩ? Tôi nghe nói chế độ làm việc, ăn uống và sinh hoạt hàng ngày có tác động rất lớn tới sức khỏe của lá gan, vậy xin hỏi trong chế độ ăn hàng ngày, tôi ăn khá ít rau vì ngại rau bẩn, điều đó có sao không?

TS. Từ Ngữ: Câu hỏi của bạn không rõ lắm nhưng nếu bạn có vấn đề về gan mật (da vàng...) thì có lẽ là do virut chứ không phải là do rượu. Gan có nhiều chức năng nhưng trong dinh dưỡng gan có 2 chức năng quan trọng nhất là thải độc và dự trữ các chất dinh dưỡng, đặc biệt là glucose, gan có thể dự trữ glucose đến 6 giờ cho hoạt động của cơ thể. Khi bạn cảm thấy đói thì một là dạ dày trống, hai là đường huyết hạ. Nếu gan không khỏe mạnh thì lao động sẽ không tốt. Tôi nghĩ một chế độ ăn lành mạnh vừa cho sức khỏe vừa hỗ trợ gan hoạt động tốt hơn thì cần phải cân bằng, ăn nhiều rau xanh (bạn ít ăn rau xanh thì có thể thay bằng hoa quả), đặc biệt cần tránh các đồ chiên, nướng (theo tài liệu mới nhất thì ung thư thường liên quan đến các đồ chiên, nướng, mỡ dùng đi dùng lại nhiều, thịt đỏ...).

Tiếp nữa là phải cân bằng protide cả động vật và thực vật, trong động vật thì có cả thịt đỏ và thịt trắng; cân bằng lipid động vật và thực vật theo tỉ lệ 50:50, không nên ngại vấn đề cholesterol vì cholesterol nội sinh mới đáng ngại hơn là cholesterol từ bên ngoài đưa vào và vai trò của cholesterol rất tốt cho hoạt động của bộ não vì lipid trên não có tới 80% là cholesterol. Do đó không nên kiêng mỡ động vật một cách thái quá, trong mỡ động vật thì mỡ cá là tốt hơn. Một điều nữa cần chú ý là ăn bao nhiêu cho từng lứa tuổi, từng ngành nghề khác nhau, sức khỏe khác nhau.

Hoàng Ngân(33 tuổi, Hà Nội ): Chức năng sinh lý của người phụ nữ chạy thận nhân tạo có bị ảnh hưởng nhiều không (hành kinh hàng tháng còn hay mất, khả năng sinh sản và quan hệ vợ chồng có phải là điều kiêng kị không). Tôi mới chạy thận nhân tạo được 4 tháng mà vợ chồng tôi mới lấy nhau, chưa có con, tôi rất muốn sinh được con.

ThS.BS. Nguyễn Thế Lương: Ở trường hợp của bạn: bạn 33 tuổi và đang phải chạy thận nhân tạo, nghĩa là bạn đã bị suy thận mạn ở giai đoạn cuối. Những vấn đề liên quan đến sinh nở sẽ bị ảnh hưởng nhiều. Ảnh hưởng ở nội tiết dẫn tới kinh nguyệt có thể mất hoàn toàn. Đặc biệt bạn mong muốn có đứa con, bạn nên trao đổi trực tiếp với bác sĩ điều trị, chúng tôi nghĩ rằng đây là một mong muốn chính đáng. Sau khi trao đổi xong, bác sĩ sẽ có hội chẩn để quyết định xem bạn có thể mang thai hay không. Kể cả trong trường hợp sức khỏe của bạn không cho phép, vẫn chưa phải là hết hy vọng. Hiện nay pháp luật đã cho phép mang thai hộ, bạn có thể tìm người mang thai hộ để bản thân mình vẫn đảm bảo sức khỏe đồng thời vẫn có thể có em bé, giúp hạnh phúc gia đình trọn vẹn.

Độc giả: Chào bác sĩ Trần Thế Lương. Cách đây không lâu, em có theo đám bạn đi chơi. Vì thiếu hiểu biết nên hôm đó em đã có quan hệ với một gái mại dâm. Sau đó em lên mạng tìm hiểu thì được biết là nếu quan hệ với gái mại dâm thì có thể sẽ bị mắc các bệnh xã hội nguy hiểm. Bây giờ em rất lo lắng, không biết phải làm thế nào ạ. Xin bác sĩ cho em lời khuyên! Em xin cảm ơn bác sĩ ạ.

ThS.BS. Nguyễn Thế Lương:Câu hỏi này chúng tôi thường xuyên gặp. Bạn trẻ quan hệ với gái mại dâm, không sử dụng phương tiện bảo vệ, ngay ngày hôm sau lời khẩn cầu luôn được gọi cho bác sĩ. Lúc này, việc đầu tiên bạn cần làm là phải chấm dứt gặp các chị em mại dâm, và thứ hai đến gặp các bác sĩ để khám. Tất nhiên mới đầu có những bệnh lý vẫn ở giai đoạn "cửa sổ", nhưng chúng ta phải đến khám để tầm soát phát hiện và có phương án điều trị sớm.

Như tôi đã nói ở phần đầu, hiện nay mô hình bệnh lây qua đường tình dục có thay đổi. Bệnh lây qua đường tình dục bây giờ không chỉ ở cơ quan sinh dục nữa đâu mà nó còn xuất hiện ở miệng, ở hậu môn, do kiểu quan hệ của các bạn trẻ có hình thái kiểu mới nên mô hình, tổn thương ở nhiều vị trí khác nhau. Vì vậy, không chỉ có mỗi bộ phận sinh sản mà phải tìm ở nhiều vị trí khác để giúp cho việc tìm ra tổn thương tốt hơn.

Thanh Quyên (Vũng Tàu): Thưa bác sĩ, làm sao phân biệt được viêm loét dạ dày với bệnh đau dạ dày do nhiễm HP vì thấy triệu chứng của 2 bệnh này giống nhau quá. Đau dạ dày do HP có nguy hiểm tới tính mạng không ạ? Xin bác sĩ cho biết. Cảm ơn bác sĩ.

PGS.TS Trần Ngọc Ánh: Viêm dạ dày có nhiều nguyên nhân, trong đó viêm dạ dày do HP là nguyên nhân chiếm tỷ lệ lớn tới trên 60%, còn lại 40% là viêm dạ dày do các nguyên nhân khác. Bệnh viêm dạ dày là một bệnh lý tiêu hóa khó chữa và tồn tại triệu chứng dai dẳng. Viêm dạ dày do HP dễ chữa hơn viêm dạ dày do dịch mật hoặc do các yếu tố học khác.

Vấn đề thứ 2 là nhiễm vi khuẩn HP. Việt Nam là một trong những nước có tỷ lệ dịch tễ nhiễm HP cao. Trong các nghiên cứu dịch tễ, có tới 60-68% người Việt Nam bị nhiễm HP, nhiễm HP có thể gây viêm dạ dày, loét dạ dày, loét hành tá tràng, ung thư.  Không phải tất cả người nào nhiễm HP đều có thể mắc viêm dạ dày, loét dạ dày hành tá tràng. Trong các nghiên cứu tôi thấy, 90 đến gần 100% loét hành tá tràng là do HP, viêm dạ dày chỉ có 60% do nhiễm HP, loét dạ dày cũng 60%,  những người nhiễm HP chỉ có 1 % trở thành ung thư.

Bạn bị nhầm lẫn giữa các khái niệm viêm dạ dày do HP, và nhiễm HP có thể gây các triệu chứng như trào ngược, loét dạ dày, viêm dạ dày, ung thư dạ dày

Vậy nhiễm HP có cần phải điều trị hay không và nếu không điều trị có xảy ra hậu quả gì. Trong hội thảo về tiêu hóa châu Âu tôi vừa tham gia vừa rồi, trên thế giới, người ta coi nhiễm HP là nhiễm khuẩn đường tiêu hóa và cần điều trị. Tuy nhiên chỉ điều trị khi bệnh nhân có khó chịu đường tiêu hóa. Nếu bệnh nhân nhiễm HP mà không có triệu chứng nào như đau bụng, đầy bụng, chúng tôi cũng không khuyến cáo điều trị. Vì diệt vi khuẩn HP phải dùng kháng sinh mà tình trạng HP kháng kháng sinh  hiện nay khá cao, nguy cơ chúng ta không thể có thuốc để diệt là rất cao.

Độc giả : Tôi xin hỏi các bác sĩ rằng tôi mắc bệnh suy thận mạn 3 năm nay, theo tôi được biết thì ngoài cách chữa trị lọc máu bằng phương pháp chạy thận nhân tạo, còn có thể thay thận. Tuy nhiên, do điều kiện khó khăn nên tôi không thể dùng 2 phương pháp trên, vậy nếu tôi chữa trị bằng thuốc nam thì có hiệu quả không? Xin được các bác sĩ tư vấn.

ThS.BS. Nguyễn Thế Lương: Ở trường hợp của bạn, có thể hiểu suy thận là con đường một chiều, chỉ có tiến chứ không có chuyện lùi lại. Và cho đến nay, người ta mới chỉ có 3 phương pháp để thay thế chức năng thận: một là sử dụng màng bụng của chúng ta để lọc, thứ hai sử dụng điều trị bằng phương pháp thận nhân tạo, và thứ ba là ghép thận.

Về việc bạn muốn sử dụng những bài thuốc y học dân tộc, tôi hoàn toàn rất tán đồng với ý kiến vừa rồi của bác Từ Ngữ như sau. Thứ nhất, khi bạn có bệnh, bạn phải tới cơ sở y tế để thăm khám. Thứ hai, nếu sử dụng bài thuốc y học dân tộc, phải sử dụng những bài thuốc được công nhận của Bộ Y tế. Bởi vì cho đến thời điểm này, theo chúng tôi được biết, chưa có bài thuốc y học dân tộc có thể đảo ngược được quá trình suy thận trên bệnh nhân. Vì vậy ở trường hợp của bạn, lời khuyên tốt nhất là bạn cần phải đi đến các cơ sở y tế để được thăm khám và nhận lời khuyên của các bác sĩ trực tiếp điều trị cho bạn.

Một độc giả (Thái Nguyên): Chào bác sĩ! Cháu năm nay 18 tuổi, là nam giới. Cháu đi khám được chẩn đoán là bị rối loạn tiêu hóa nhưng dùng thuốc gần 4 tháng chưa khỏi. Đợt này cháu đại tiện và trung tiện hôi kinh khủng. Và người hay bốc mùi được nửa tháng rồi ạ. Vậy cháu xin hỏi cháu bị vậy có sao không ạ. Vì cháu bị hay có mùi nên tác động đến cuộc sống lắm.Cháu xin chân thành cảm ơn và mong bác trả lời giúp cháu ạ.

PGS.TS Trần Ngọc Ánh: Trong ngành tiêu hóa của chúng tôi không có thuật ngữ "rối loạn tiêu hóa' vì nó có thể là táo bón, tiêu chảy, hay ruột kích thích... Tôi không rõ bạn bị đau bụng, đầy bụng, tiêu chảy hay táo bón để tư vấn. Nhiều bệnh nhân bị ruột kích thích đến khám vì bị đánh hơi nhiều, khó chịu về vấn đề bụng. Đó là do cơ chế tăng nhạy cảm của thành bụng nhiều chứ không phải hơi trong bụng nhiều.

Tôi không rõ bạn hơi thở có mùi, hay người bạn có mùi. Vì nếu hơi thở hôi, có mùi vì bạn rất dễ bị bệnh lý răng miệng hoặc hở tâm vị trong bệnh lý tiêu hóa. Bạn cần đến bệnh viện để khám bệnh. Nếu mùi của bạn từ cơ thể có thể không liên quan tới vấn đề tiêu hóa.

Quốc Thái (kỹ sư): Tôi bị nóng, khó thở, hay bị ngứa hơn một năm nay. Khi uống một ít bia rượu là bị đỏ khắp người. Xin hỏi có phải tôi bị bệnh gan hay không? Tôi có nên uống atiso thải độc cho gan không? Mong bác sĩ tư vấn giúp.

TS. Từ Ngữ:Những người chuyển hóa cơ bản cao thì hay nóng. Khi nuôi trẻ nhỏ thì điều đó rất rõ, đứa trẻ đó ăn rất nhiều nhưng không mập được vì nó chuyển hóa cơ bản nhiều. Thứ hai là bạn hay bị dị ứng, thường là tác nhân bên ngoài nhiều hơn (thực phẩm, khí...), chưa chắc đã là do gan. Nhưng bạn có uống rượu thì thường bị mẩn đỏ. Trong dinh dưỡng, nếu bạn uống một ít rượu trước bữa ăn thì nó kích thích tiêu hóa. Quan điểm của tôi là cứ khoảng 10 ngày uống 1 lần để gan có thời gian thải độc rượu còn hơn là ngày nào cũng uống, gan không đủ thời gian để thải độc, tuy nhiên cũng còn tùy thuộc vào cơ thể của mỗi người. Còn về atiso, theo tôi thì nó giúp mát gan, tôi cũng không khẳng định là nó có thể thải độc hay không nhưng bạn có thể dùng uống thay nước hàng ngày, tất nhiên bạn không nên dùng khi atiso đã bị mốc, hỏng.

BS. Trần Ngọc Ánh: Khi uống rượu gây nên tình trạng giãn mạch khiến bệnh nhân đỏ ửng người chứ không liên quan đến dị ứng. Nhiều người khi bị dị ứng thường nghĩ là do gan nhưng thực ra có rất nhiều nguyên nhân và để loại trừ nguyên nhân do gan thì phải bằng xét nghiệm máu. Thứ hai là tổn thương gan do rượu thường là tổn thương cấp, hoại tử tế bào gan rất nhiều, suy giảm chức năng sống rất nhanh. Nhưng tôi thấy đáng ngại hơn là tổn thương gan mạn tính, tế bào gan bị phồng to lên, nhiễm mỡ, dẫn đến hoại tử và phá hủy tế bào gan. Khi đó tế bào gan sẽ tự có cơ chế phản vệ bằng cách tăng sinh tổ chức xơ, mỗi ngày tích tụ một ít thì tổ chức xơ sẽ chỉ ở một phần tủy gan, sau đó lan tỏa ra toàn bộ gan thành xơ gan, khi đó thì không thể điều trị được mà chỉ có thể ghép gan. Xơ gan bây giờ vẫn là tứ chứng nan y mà y học chưa thể điều trị được. 

Trần Mạnh Tiến (Hưng Yên): Chào bác sĩ Nguyễn Thế Lương! Bác sĩ có em hỏi, dạo đây em hay có hiện tượng cứ quan hệ xong sau đó đi tiểu rất buốt, em không biết vì sao lại như vậy và sau khi quan hệ bị tiểu buốt có sao không? Em rất lo lắng, mong bác sĩ giải đáp giúp em. Cảm ơn bác sĩ!

ThS.BS. Nguyễn Thế Lương: Thực ra ở bạn Tiến, bạn không cung cấp hết triệu chứng của bạn nên khó có thể chẩn đoán chính xác được. Bạn chỉ nói về triệu chứng đi tiểu bị rát. Ở trường hợp của bạn có thể nghĩ tới hai khả năng:

Một là nhóm bệnh lý liên quan đến đường niệu, nhiễm khuẩn đường niệu.

Thứ hai, nguyên nhân có thể xếp vào nhóm do quan hệ tình dục: đau sau xuất tinh.

Đối với cả 2 vấn đề trên đều phải thông qua thăm khám, bởi mỗi nguyên nhân khác nhau sẽ có biện pháp điều trị khác nhau.

Đau sau xuất tinh liên quan đến lên đỉnh của nam giới điều trị rất khó khăn. Có lẽ từ Hưng Yên tới Hà Nội không xa, nên bạn có thể đến cơ sở y tế chuyên khoa nam học ở Hà Nội để giải quyết dứt điểm. Bạn biết rằng quan hệ tình dục tạo ra khoái cảm cao nhất cho con người. Nếu mà đau sau khi quan hệ tình dục, thì sẽ dẫn đến giảm khoái cảm, và người ta không còn muốn quan hệ nữa.

Câu hỏi điện thoại: Tôi năm nay 43 tuổi, hay bị đau thượng vị xuyên ra sau lưng, có lần còn kèm theo buồn nôn, nôn ra dịch xanh đắng và đi ngoài ra phân đen. Liệu đây có phải là hậu quả của việc tôi thường xuyên uống rượu hay không? Tôi thường uống khoảng 0,5 – 1l rượu mỗi ngày. Tôi từng bị viêm tụy cấp do rượu. Để khỏi các triệu chứng bệnh trên, tôi cần làm gì. Xin được các bác sĩ tư vấn.

PGS.TS Trần Ngọc Ánh: Triệu chứng bạn hỏi chúng tôi quan tâm nhất là triệu chứng đi ngoài phân đen. Tuy nhiên phân đen thường do xuất huyết đường tiêu hóa hoặc do thức ăn. Theo tôi, phân đen của bạn có nhiều khả năng là do thức ăn vì nếu đi ngoài phân đen mà không phải vào viện bạn không thể nói chuyện được như thế này.

Với 1 nam giới uống trên 40ml rượu (nhất là rượu ta) trên 5 năm có nguy cơ xơ gan và hư tụy.  Theo triệu chứng của bạn, bạn cần phải đến khám bác sĩ để xem bạn bị loét dạ dày tá tràng, viêm tụy cấp, lâu ngày có bị viêm tụy mạn do rượu hay không. Viêm tụy mạn lâu ngày sẽ dẫn tới suy tụy, chỉ có điều trị  bằng tinh chất tuyến tụy bổ sung hoặc ghép tụy. Nếu may mắn bạn chỉ bị đau dạ dày thôi, bạn cần đến bệnh viện làm các xét nghiệm và để được thăm khám của các bác sĩ . Điều cần thiết nhất là bạn không nên uống rượu nữa.

Tâm Thanh (Hải Phòng): Tôi có nghe nói có nhiều bài thuốc đông y có thể chữa khỏi các bện về gan. Như vậy có đúng không thưa bác sĩ? Tôi bị bệnh gan nhiễm mỡ thì có nên dùng các thuốc thải độc gan không?

TS. Từ Ngữ: Thứ nhất, nếu bạn có bệnh thì tôi khuyên bạn nên đi bác sĩ vì dinh dưỡng không phải là cách điều trị khỏi bệnh mà chỉ hỗ trợ điều trị bệnh. Thứ hai, bạn cũng biết "thực phẩm là thuốc, thuốc là thực phẩm", sẽ có một số bài thuốc để hỗ trợ điều trị được, đặc biệt là các loại vitamin có ở hoa quả, nhất là nhóm vitamin tan trong nước mà nhiều người chưa coi trọng vì cho nó là rẻ tiền so với các loại vitamin tan trong dầu mỡ. Hoa quả, đặc biệt là các loại quả có múi khá tốt trong việc thanh lọc cho gan. Thứ ba là các loại nước như atiso, nhân trần... cũng có tác dụng làm mát gan, thải độc.

Thải độc thì còn liên quan đến việc bạn có uống đủ nước không, tùy vào lượng độc tố  đưa vào cơ thể bao nhiêu. Nếu bạn uống nhiều rượu rồi bảo ăn cái này vào thì nó thải độc được thì cần phải xem lại. Không có thuốc nào mà giải quyết được độc của rượu khi mà bạn nghiện rượu. Theo tôi không nên tin quá những bài thuốc chưa được kiểm chứng, vì hầu hết những bài thuốc như vậy được kiểm chứng không nhiều, nhất là các loại thực phẩm chức năng có rất nhiều, chúng ta chỉ nên tin những bài thuốc đã được kiểm chứng có tác dụng trên bao nhiêu bệnh nhân.

Nguyễn Mạnh Tiến (trưởng phòng kinh doanh của một công ty xây dựng ): Tôi bị bệnh viêm đại tràng mãn tính. Tôi đi khám bác sỹ, uống đủ các loại thuốc nhưng bệnh cứ khỏi được vài ngày là tái phát. Công việc của tôi có giờ giấc thất thường, hay phải ăn nhậu, tiệc tùng tiếp khách. Điều khiến tôi thấy lạ là những khi ở nhà, cả ngày chỉ đi ngoài 1 đến 2 lần nhưng cứ đến cơ quan, nhất là lúc họp hành căng thẳng là tôi lại muốn đau bụng muốn đi ngoài. Tôi muốn hỏi làm thế nào để có thể chữa trị bệnh một cách triệt để?

PGS.TS Trần Ngọc Ánh: Tôi nghĩ trường hợp của bạn là hội chứng ruột kích thích. Trên thế giới tỷ lệ hội chứng ruột kích thích chiếm tới 30%, ở Việt Nam tôi nghĩ cũng tương đương. Bệnh nhân đến khám ở chỗ chúng tôi chủ yếu là do hội chứng trào ngược và ruột kích thích. Hiện y học hiện đại chưa rõ nguyên nhân và có nhiều yếu tố tác động gây nên hội chứng ruột kích thích như gen, nhiễm khuẩn, di truyền, stress và yếu tố tâm lý... Có những người đi ngoài sau ăn sáng, có người sau khi uống rượu...

Trường hợp của bạn là một triệu chứng điển hình, tức là khi căng thẳng bị đi ngoài. Chúng tôi không thể điều trị khỏi hẳn được căn bệnh của bạn. Bạn nên hạn chế đồ ăn tanh, hạn chế căng thẳng. Điều này rất khó vì cuộc sống hiện tại chúng ta gặp rất nhiều stress, chúng ta cần hiểu phải chung sống với căn bệnh này, từ đó có thể bạn sẽ cảm thấy thoải mái hơn. Chúng ta hạn chế tối đa những stress. Y học hiện tại chưa chữa được bệnh này.

Nam Cường (Huế): Năm nay em 35 tuổi, có vợ và 2 con. Gần đây gia đình căng thẳng vì nhiều việc, cãi cọ vì các việc của gia đình nhiều. Em tự nhiên không có hứng sinh hoạt vợ chồng, hoặc cố gắng sinh hoạt nhưng dương vật không cứng được hoặc rất nhanh bị xìu xuống, không phóng được tinh trùng. (Trước đây thì bình thường, khoảng 1 hoặc 2 hoặc 1 tháng sinh hoạt 1 lần). Vì vậy, vợ em lại nghi ngờ em có bồ ở bên ngoài, đi phóng hết ở bên ngoài rồi về nhà ko có hứng với vợ. Nói chung là em rất mỏi mệt vì cái lí luận của cô ấy. Khi đọc trên mạng, em có nghe nói về chứng lãnh cảm, hoặc rối loạn cương dương... em thử thủ dâm thì vẫn thấy bình thường, xin nói rõ là em không thường xuyên thủ dâm và hiện tại chưa có bồ bên ngoài, công việc của em cũng khá mệt mỏi nên nhu cầu ấy cảm giác cũng không cao lắm. Bác sĩ cho hỏi là em có nên dùng thuốc kích thích khi quan hệ không? Dùng thì loại nào và có tác hại gì. Em có bị bệnh gì không, có phải khám gì, ở đâu và hướng khắc phục.

ThS.BS. Nguyễn Thế Lương: Thực ra ở trường hợp này khá là hay. Một bệnh nhân nam 35 tuổi đã xuất hiện sụt giảm ham muốn, cương kém, rối loạn xuất tinh nữa. Trong cuộc sống hiện nay, tần suất người rối loạn ham muốn ngày càng tăng và trẻ hoá. Trước đây, giảm ham muốn ở nam giới thường chỉ xuất hiện sau tuổi 40. Nhưng hiện nay, một số bạn ở độ tuổi 27, 28 đã xuất hiện giảm ham muốn.

Ở trường hợp của bạn, đây là vấn đề bệnh lý thực sự nên bạn phải đi thăm khám chứ không thể tư vấn qua điện thoại được. Tại Huế, có nhiều địa chỉ đáng tin cậy như Bệnh viện Đa khoa Trung ương Huế chẳng hạn. Tại đó, bạn sẽ được thăm khám, làm xét nghiệm để xử lý vấn đề của bạn.

Nhưng điều đầu tiên bạn cần làm là phải giải tỏa tâm lý với vợ bạn. Kể cả điều trị cách nào mà bạn không có các cuộc nói chuyện thẳng thắn, bày tỏ vấn đề, chia sẻ với bạn đời thì cũng không có tác dụng. Trong điều trị nam khoa có câu nói rất nổi tiếng: "điệu tango phải có hai người", nếu không có sự phối hợp của đối tác thì kiểu gì cũng hỏng. Thế nên, bạn phải chia sẻ, tâm sự vấn đề với bạn đời đồng thời tiến hành thăm khám.

Và thứ hai, không được tự ý dùng thuốc điều trị nam khoa. Đây là thuốc điều trị theo đơn. Ngoài tác dụng điều trị tăng ham muốn, trị rối loạn cương dương, trị rối loạn xuất tinh, nó đều có tác dụng phụ không mong muốn. Thông qua thăm khám, chỉ định của bác sĩ chuyên khoa mới có thể giúp bạn tầm soát và giải quyết tốt vấn đề này.

Nguyễn Ngọc Uyên (Uyen.123lk@gmail.com): Em bị herpes 4 năm rồi, mỗi năm tái phát lại 1 tới 2 lần, em có bôi tuýp aciclovir kem 5% và kết hợp uống thuốc aciclovir thì hết, bác sĩ cho em hỏi có cách nào trị dứt điểm không tái phát không ạ, uống thuốc aciclovir nhiều có tác dụng phụ không? Cám ơn bác sĩ rất nhiều!

ThS.BS. Nguyễn Thế Lương:Với trường hợp của bạn Uyên, nó tương tự như trường hợp vừa rồi chị Ánh vừa nói. Nó nằm ở khung mà mình xác định luôn là không có phương án chữa khỏi hoàn toàn. Đây là bệnh mà không có phương án dự phòng hoàn toàn. Ngay ở Mỹ có 45 triệu người mắc bệnh herpes. Và mỗi năm lại có thêm 1 triệu bệnh nhân mới mắc bệnh này tại Mỹ.

Ở trường hợp của bạn, bạn không nói rõ vị trí gây ra tổn thương. Tất cả các thuốc bạn đang dùng hiện nay chỉ có thể giảm triệu chứng chứ không có khả năng trị dứt điểm hoàn toàn bệnh này. Bạn hỏi rằng uống nhiều sản phẩm này có tác dụng phụ hay không? Phải nói rằng, tất cả sản phẩm điều trị virút đều có tác dụng ngoài mong muốn. Để hạn chế tác dụng phụ và đảm bảo điều trị hợp lý, bạn phải liên hệ với các bác sĩ đang điều trị cho bạn để được khám thường xuyên và tư vấn cho bạn.

Trần Minh (Tuyên Quang):Do công việc quá bận rộn nên vợ tôi thường hay đi chợ 1 lần cho cả tuần. Tôi thấy vợ tôi thường mua tại siêu thị các loại đồ ăn đóng gói sẵn, hoặc đồ ăn trữ đông để trong tủ lạnh, và đến bữa, cô ấy chỉ cần sơ chế qua là có thể ăn ngay. Phải nói thật, tôi thấy những đồ ăn này rất ngon mà lại tiết kiệm được rất nhiều thời gian nấu nướng. Tuy nhiên, tôi vẫn cảm thấy lo ngại những loại thực phẩm này không tốt cho sức khỏe vợ chồng tôi, đặc biệt là con tôi, năm nay cháu chỉ mới 3 tuổi. Xin bác sĩ tư vấn cho tôi.

TS. Từ Ngữ: Từ trước đến nay chúng ta ăn thức ăn tự nhiên, không có chế biến dự trữ, trừ những ngày tết. Bây giờ lối sống hiện đại, nhiều gia đình người phụ nữ cũng không có đủ thời gian để nấu một bữa cơm phục vụ gia đình hoặc chọn lựa cách nấu nhanh và tiện lợi nhất. Vì vậy việc đi chợ dự trữ thức ăn cho cả tuần, kể cả rau, quả khiến chúng mất đi một số chất, vitamin nhưng không đáng kể. Thứ hai là một số loại thực phẩm đã sơ chế như thịt gà giết mổ sẵn, bạn mua về để tủ lạnh...

Thứ ba là thực phẩm có thể ăn ngay được như mỳ tôm, xúc xích... Theo tôi nguy hại nhất chính là thực phẩm ăn ngay được, có thể gọi là thực phẩm công nghiệp. Thường người ta thấy những thực phẩm này ăn ngon vì nó có chất điều vị, phẩm màu...  Thường thực phẩm đóng gói sẽ mất đi rất nhiều thứ và vì vậy người ta phải bổ sung một số thứ mà không phải ai biết rõ là chất gì.  Nếu nhà sản xuất không có lương tâm thì nguy cơ rất cao. Trường hợp con bạn 3 tuổi mà lại được ăn như thế thì tôi nghĩ là rất nguy hiểm vì nó có thể có thuốc tăng trọng và rất nhiều thứ trong đó, con bạn cũng có thể thừa cân, béo phì. Tôi nghĩ trong cuộc sống hiện đại cũng nên có một bữa ăn gia đình. Việc đi chợ dự trữ thức ăn cho một tuần rất tiện lợi nhưng hậu quả thì 20 năm sau bạn mới biết.

Dinh dưỡng không phải là ăn hôm nay thì ngày mai biết là mình thế nào vì ngộ độc cấp thì không nhiều nữa như những cái tích tụ trong cơ thể thì 20 năm sau bạn sẽ nhìn thấy. Do đó tôi vẫn khuyến cáo là cần có bữa ăn gia đình, tối thiểu là 1 ngày 1 bữa để hồi phục sức khỏe cho cả gia đình.

MC:Việt Nam là nước nằm trong khu vực nhiễm virus viêm gan B cao với tỉ lệ nhiễm trên 8% dân số, xin bs Ánh cho biết đâu là nguyên nhân tình trạng trên và cách phòng bệnh gan như thế nào?

PGS.TS Trần Ngọc Ánh: Có 3 nguyên nhân lớn gây nên tình trạng viêm gan, viêm gan mạn tính, xơ gan do rượu, viêm gan B, C. Hiện viêm gan C chưa có vaccin phòng bệnh. Với chiến dịch của Bộ Y tế về  phòng ngừa viêm gan B, hiện tại những trẻ em sinh ra trong những năm 80  đã được cha mẹ chú ý tiêm phòng viêm gan B, nên tỷ lệ nhiễm bệnh đã giảm đi rất nhiều. Viêm gan B lây qua đường máu, từ mẹ sang con là chính, còn viêm gan C lây qua chiều ngang là chính qua quan hệ tình dục. Viêm gan B tốt nhất nên được phòng ngừa bằng tiêm phòng. Chi phí điều trị viêm gan B rất tốn kém, mẹ nhiễm viêm gan B nếu trẻ không được tiêm chủng đầy đủ, con sẽ bị mắc bệnh, điều này dẫn tới gánh nặng lớn cho mỗi gia đình. Phòng ngừa viêm gan B an toàn nhất là cần đưa trẻ đi tiêm chủng theo chương trình tiêm chủng mở rộng.

Nhiều người không thấy cái lợi của việc tiêm vaccin viêm gan B, bởi hậu quả của xơ gan, ung thư gan không phải thấy ngay. Một thanh niên bị mắc viêm gan B thì phải sau 20 năm sau, lúc đó người này 40 tuổi với nhiều trách nhiệm trong cuộc sống bị xơ gan bác sĩ cũng không thể làm được gì nữa. Nếu không may bà mẹ nào mắc viêm gan B nên được tư vấn điều trị để tránh việc lây từ mẹ sang con để đảm bảo chúng ta có một thế hệ an toàn không bị viêm gan B

MC: Có thể thấy rằng bệnh rối loạn tiêu hóa là căn bệnh điển hình mà cuộc sống hiện đại mang lại. Bởi con người quá bận rộn với công việc, thường xuyên lo lắng, suy nghĩ gây áp lực lên hệ tiêu hoá. Bác sĩ có thể cho biết rõ về tác hại của rối loạn tiêu hóa tới chất lượng cuộc sống của con người trong xã hội hiện nay?

PGS.TS Trần Ngọc Ánh: Thực ra trong ngành tiêu hóa gọi đây là một rối loạn chức năng của đường tiêu hóa, bệnh này tăng rất nhiều kéo theo chi phí tốn kém của cả bệnh nhân và ngành y tế. Đó chủ yếu là chứng khó tiêu không loét, bệnh nhân có triệu chứng đau bụng, ậm ạch, giống hệt  loét dạ dày tá tràng, gây khó chịu, nhưng soi lên hoàn toàn bình thường. Thứ 2 là hội chứng ruột kích thích, rối loạn về phân.

Trong các rối loạn chức năng ống tiêu hóa mặc dù không gây nguy hiểm đến tính mạng vì đây là bệnh lành tính nhưng gây thiệt hại kinh tế rất nhiều. Tại Mỹ, một bệnh nhân có thể tốn tới 700 USD một năm để điều trị rối loạn tiêu hóa. Tại Việt Nam mặc dù chưa có thống kê cụ thể nhưng tôi nghĩ chi phí cũng tương đương vì bệnh nhân luôn trong tình trạng khó chịu, làm giảm chất lượng cuộc sống của người bệnh.

MC: Theo một số ý kiến, trong một khía cạnh nhất định, xã hội hiện đại chính là một trong những nguyên nhân khiến số lượng người mắc bệnh xã hội như bệnh lậu, giang mai, suy giảm chức năng sinh lý…. gia tăng nhanh chóng trong những năm vừa qua. Xin bác sĩ Nguyễn Thế Lương cho biết điều này có đúng không?

ThS.BS. Nguyễn Thế Lương: Có lẽ điều này hoàn toàn đúng bởi 3 nguyên nhân sau đây. Thứ nhất, tuổi quan hệ tình dục giảm đi, các em quan hệ tình dục sớm hơn. Thứ hai, do quan hệ xã hội bây giờ cũng thoải mái hơn nên người ta có xu hướng quan hệ tình dục thoải mái hơn trước đây. Có nhiều em ở độ tuổi còn trẻ đã tới khám các bệnh như lậu hay giang mai. Thứ ba, nhiều người chưa có hiểu biết đầy đủ để phòng bệnh lây truyền qua đường tình dục. Bây giờ, bệnh lý lây truyền qua đường tình dục rất nhiều và đa dạng. Nếu như trước đây, bệnh chỉ xuất hiện ở cơ quan sinh dục thôi, nhưng bây giờ bệnh có thể xuất hiện ở nhiều vị trí khác như miệng, tay.

MC: Những căn bệnh như thừa cân, béo phì, rối loạn chuyển hóa lipid, rối loạn chuyển hóa glucose, tăng huyết áp, tiểu đường, gout.., thậm chí còn gây ra các biến chứng như tim mạch, suy thận.., ngày càng phổ biến. Đặc biệt, độ tuổi mắc các bệnh trên ngày càng trẻ hóa. Đây chắc chắn là hậu quả của thói quen ăn uống bừa bãi, thừa mứa của xã hội hiện đại. Bên cạnh đó, cơn bão thực phẩm bẩn đang là một điều vô cùng đáng lo ngại. Vậy chúng ta phải làm gì để bảo vệ sức khỏe của mình và người thân trong gia đình, thưa chuyên gia dinh dưỡng Từ Ngữ?

TS. Từ Ngữ: Trong xã hội hiện đại thì ăn uống chỉ là một khía cạnh mà còn có nhiều yếu tố khác ngoài dinh dưỡng như công việc, stress... Thừa cân, béo phì là do ăn nhiều hay ăn ít, chuyển hóa cơ bản, tiêu hóa hấp thu mỗi người khác nhau... nhưng rõ ràng là ăn nhiều thì sẽ có hệ lụy. Vấn đề là ăn nhiều xong mà có lối sống lành mạnh, hoạt động có đủ, ăn bao nhiêu, hoạt động ra sao, hai cái đó cân bằng với nhau thì là tốt. Khi chúng ta ăn nhiều mà vào khối cơ thì quá tốt, mập mà khối cơ chắc thì là tốt nhưng nếu bạn gầy mà khối cơ teo, chuyển thành mỡ thì hệ lụy ấy mới là quan trọng.

Như vậy trong khái niệm thừa cân thì không nên gộp cả thừa cân và béo phì. Thừa cân là một chuyện, nhưng thừa cân mà tỉ lệ mỡ cao qua mới là điều đáng quan tâm. Một vấn đề nữa là vệ sinh an toàn thực phẩm, đó là hiện nay có nhiều chất cho vào trong thực phẩm mà người ăn không rõ nguồn gốc. Ví dụ như trong thịt lợn có chứa thuốc tăng trọng thì sẽ có những ảnh hưởng đến sức khỏe con người khi ăn vào hoặc thực phẩm biến đổi gen... Lớp trẻ hiện nay lại bị nhiều hơn người cao tuổi do bố mẹ thấy ngày xưa mình khổ quá, cần phải nuôi con tốt hơn và cho trẻ ăn hơi nhiều. Do đó lớp trẻ thừa cân nhiều hơn. Và hệ lụy này sau này khi trẻ lớn, những rối loạn về mặt chuyển hóa sẽ nhiều hơn và các bệnh như: tiểu đường, huyết áp, tim mạch... nhiều hơn.

MC: Xã hội ngày càng phát triển, y học ngày càng có thêm nhiều những thành tựu vượt bậc, song những bệnh tật phát sinh không giảm mà ngày càng xuất hiện thêm. Vậy nguyên nhân tình trạng này là do đâu, thưa bác sĩ Trần Ngọc Ánh? Và những căn bệnh nào hiện bị coi là hệ lụy của xã hội hiện đại?

PGS.TS Trần Ngọc Ánh: Cùng với sự phát triển xã hội, mức sống ngày càng tăng kéo theo sự thay đổi trong bệnh lý về tiêu hóa. Ví dụ trong bệnh lý về gan, trước đây chúng ta có tỷ lệ viêm gan B rất cao, nhưng trong những nghiên cứu của tôi hiện nay, tỷ lệ xơ gan do rượu cao hơn nhiều so với viêm gan B mặc dù mức sống của ta không cao bằng các nước phương tây.

Trong bệnh lý về ống tiêu hóa, trước đây các bệnh lý viêm loét dạ dày tá tràng do HP rất nhiều nhưng đến nay nhờ các chiến dịch truyền thông bệnh này có giảm nhưng bệnh lý trào ngược dạ dày tăng lên đáng kể. Tại phòng khám tiêu hóa, có tới 20% bệnh nhân đến khám vì bệnh lý trào ngược, các bệnh lý chuyển hóa về gan, gan nhiễm mỡ tăng lên. Các bệnh lý của các nước đang phát triển xuất hiện ngày càng nhiều ở nước ta trong khi bệnh lý nước nghèo chúng ta vẫn còn tồn tại.