Thời kỳ mang thai dễ mắc bệnh gì?

Các yếu tố ô nhiễm môi trường và những thay đổi nhiệt độ bất thường lúc giao mùa khiến thai phụ là đối tượng để vi-rút và vi khuẩn tấn công.

Cơ thể bà bầu dễ mắc một số bệnh. Hoặc nếu có bệnh từ trước thì dễ nặng lên lúc mang thai. Vì vậy, bà bầu cần có kiến thức để phòng ngừa.

Mất ngủ

Mất ngủ là một triệu chứng thường thấy ở phụ nữ mang thai, dễ gặp ở hai giai đoạn: 3 tháng đầu và 3 tháng cuối. Mất ngủ không nguy hiểm cho mẹ bầu và sự phát triển của thai nhi nhưng nếu tình trạng này kéo dài thường xuyên với những chứng bệnh khác sẽ làm tăng cảm giác khó chịu cho bà bầu.

Để bà bầu được ngon giấc và đây cũng là yếu tố quan trọng cho thai phát triển tốt, thì cần chú ý ngay từ dinh dưỡng. Trước khi ngủ, bà bầu không nên ăn quá no hoặc ăn thức ăn chứa nhiều gia vị cay, nóng, tránh uống quá nhiều nước trước khi ngủ sẽ kích thích buồn tiểu và phải thức giấc giữa chừng...

Khi mang thai, bà bầu không nên dùng đồ uống có gas hay chất kích thích như trà, cà phê vào buổi tối. Tư thế ngủ cũng cần được lưu ý để bà bầu ngủ ngon giấc. Có thể kê một chiếc gối cao gối đầu khi ngủ hoặc ngủ trên võng, ghế đứng. Bà bầu nên nằm ghé sang bên trái để ngủ, tư thế ngủ này sẽ giúp lượng máu đến nhau thai tốt nhất. Trong trường hợp bụng bầu quá cỡ, bạn nên chèn một chiếc gối mềm ở phần bụng hoặc mua những chiếc gối chuyên dùng cho bà bầu.

Tư thế ngủ thoải mái sẽ giúp cả mẹ và bé đều thoải mái, dễ có giấc ngủ ngon hơn. Tránh xem phim hay các chương trình dễ gây cao hứng trước khi đi ngủ. Cần giữ tâm thật an và tinh thần thật thoải mái để có giấc ngủ ngon.

Khi mang thai nên uống đủ nước, ăn nhiều chất xơ tránh táo bón.

Hen phế quản

Là bệnh dễ gặp khi có thai và cũng là lo lắng lớn của phụ nữ mang thai. Nếu thai phụ có sẵn bệnh trước khi có thai thì khi mang bầu, tình trạng thai nghén sẽ nặng hơn. Trong thực tế gặp khoảng 7% phụ nữ ở độ tuổi sinh đẻ bị lên cơn hen, nhất là khi thời tiết thay đổi. Nếu bệnh được kiểm soát tốt thì không phải là nguy cơ cao cho mẹ hoặc thai. Những trường hợp hen không được điều trị hiếm khi gây tử vong nhưng cũng có thể làm người mẹ có những biến chứng nghiêm trọng như tăng huyết áp, nhiễm độc thai nghén và sinh non. Với thai nhi, những biến chứng có thể gặp khi người mẹ bị hen không được điều trị tốt là chậm phát triển trong tử cung, sinh non; nhẹ cân, ngạt khi sinh...

Viêm mũi xoang dị ứng

Viêm mũi dị ứng ảnh hưởng đến khoảng 15-20% phụ nữ trong độ tuổi mang thai và là rối loạn thường gặp nhất, gây khó chịu trong thời kỳ thai nghén. Với những người có cơ địa dị ứng, khi mang thai lại trở nên nhạy cảm hơn với các yếu tố dị nguyên, do vậy chứng viêm mũi cũng xảy ra thường xuyên hơn. Khi tiếp xúc với dị nguyên, người bệnh sẽ hắt hơi, chảy mũi liên tục, ngứa mũi, nước mũi chảy ra giàn giụa hoặc nghẹt mũi, rất khó chịu. Đặc biệt, các triệu chứng ban đầu của viêm mũi xoang dị ứng rất giống với triệu chứng bệnh cúm. Vì vậy khi bị viêm mũi xoang dị ứng, mẹ bầu cần bình tĩnh để xử trí.

Để phòng bệnh, trước hết, phụ nữ mang thai cần giữ nhà cửa, môi trường sống luôn thoáng mát, sạch sẽ, không  nuôi súc vật trong nhà. Tránh các loại thực phẩm dễ gây dị ứng như trứng, sữa, các loại thủy hải sản... Không tiếp súc với các tác nhân gây dị ứng như khói bụi, phấn hoa, các mùi hương có tính kích thích mạnh như: nước hoa, hơi cay... Giữ ấm cơ thể khi trời trở lạnh hoặc nhiệt độ thay đổi đột ngột...

Bệnh cúm

Là bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp do vi-rút gây ra. Bệnh cúm rất dễ lây qua các hạt bụi nước có chứa vi-rút khi người bệnh ho, hắt hơi hay do tiếp xúc trực tiếp. Vì vậy, bà bầu dễ bị lây nhiễm cúm hơn và thường nặng hơn do giảm sút khả năng miễn dịch, vì thế cúm nguy hiểm hơn với phụ nữ mang thai: tỷ lệ tử vong tăng lên nhiều lần, diễn biến cũng có thể lâu hơn. Bệnh cúm còn gây nguy cơ với thai nhi, nhất là trong những tháng đầu của thai kỳ như sẩy thai, thai chết lưu hoặc đẻ non trong những tháng cuối.

Ngoài ra, cúm có thể còn dẫn đến những dị tật bẩm sinh hở hàm ếch ở thai nhi. Đặc biệt, trong 5 tháng đầu của thai kỳ, nếu người mẹ bị cúm thì não bộ của thai nhi rất dễ bị tổn thương. Tiêm vắc-xin phòng cúm trước khi mang thai là biện pháp phòng ngừa có hiệu quả. Tuyệt đối không được tự ý dùng thuốc khi có các biểu hiện của cúm mà cần được bác sĩ thăm khám và chỉ định cụ thể.

Bệnh trĩ và táo bón

Bà bầu thường ăn ít chất xơ, ít uống nước, ít vận động. Cùng với việc bổ sung nhiều chất bổ dưỡng, tăng cường các loại thuốc và thực phẩm chứa sắt thường gây nóng cho cơ thể. Đây cũng là nguyên nhân gây táo bón cho bà bầu. Khi bị táo bón, nhiều thai phụ dễ bị ức chế, có cảm giác mệt mỏi, khó chịu, hay cáu gắt, thậm chí chán ăn...

Điều này nếu kéo dài có thể khiến cơ thể mẹ bị thiếu chất dinh dưỡng, thai nhi không được nuôi dưỡng đầy đủ, dẫn đến chậm phát triển, dễ mắc các khuyết tật, sau khi sinh sẽ có sức đề kháng kém... Hơn nữa, táo bón lâu ngày là nguyên nhân có thể gây ra bệnh trĩ.

Ngoài ra, theo thời gian, bào thai phát triển sẽ khiến tĩnh mạch ở tầng sinh môn và đáy chậu thai phụ bị chèn ép là nguyên nhân hình thành trĩ. Người đã bị trĩ thì bệnh sẽ nặng hơn khi mang thai và sau sinh do khi sinh tăng áp lực khoang chậu, tụ máu sưng phù tĩnh mạch ở phần hậu môn hoặc việc rặn sinh làm tăng áp lực lên ổ bụng cũng khiến búi trĩ dễ sa ra ngoài.

Để phòng hai chứng bệnh này, thai phụ càng nên uống nhiều nước, ăn nhiều thức ăn có chất xơ như rau củ quả. Hạn chế thức ăn nóng nhiệt, không nên ăn nhiều muối, đường. Đặc biệt không sử dụng thức ăn có chất kích thích...

BS. Lan Ngọc