Tư vấn trực tiếp: Nói với con về giới tính

Chương trình tư vấn trực tuyến 'Nói với con về giới tính' đang diễn ra với sự tham gia của:

- TS Vũ Thu Hương - Giảng viên khoa Giáo dục Tiểu học, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội

- ThS.BS Nguyễn Hoài Bắc - Khoa Nam học, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội

Video chương trình (Phần 1)

ThS.BS Nguyễn Hoài Bắc (ngoài cùng bên trái) và TS Vũ Thu Hương (giữa) tại chương trình

Hoàng Minh (35 tuổi, Hà Nội): Tôi có 1 cháu gái 5 tuổi và rất muốn nói chuyện về giới tính với con. Tuy nhiên chồng tôi lại phản đối vì con còn bé, sợ nghe những chuyện đấy sẽ hư người sau này. Tôi rất băn khoăn không biết có nên nghe lời chồng hay không? Tôi vẫn nghĩ để bé hiểu trước thì khi lớn lên bé sẽ không tò mò và tránh được nhiều sai lầm. Mong chuyên gia tư vấn giúp.

TS Vũ Thu Hương: Đây là câu hỏi phần lớn các cha mẹ đều khúc mắc. Giới tính và tình dục là 2 cái hoàn toàn khác nhau, giáo dục giới tính cho con để con tiếp nhận biến đổi của cơ thể khi dậy thì. Cũng tránh cho các con quan tâm quá mức đến tình dục. Khi còn nhỏ, thì việc giáo dục dễ hơn vì các con còn nhỏ, khi con lớn hơn 1 chút các con thấy ngại.

ThS.BS Nguyễn Hoài Bắc: Quan điểm xung đột trong gia đình có nhiều thế hệ là không hiếm, mẹ thoải mái nhưng bố có thể phản đối. Ông bà nội là có thể cấm động vào. Tôi nghĩ rằng cần cách tiếp cận được vấn đề phải từ từ. Giáo dục giới tính không phải là vẽ đường cho hươu chạy, sẽ giúp cho các con hoàn thiện bản thân hơn.

Video chương trình (Phần 2)

Nguyễn Thị Hương Giang (35 tuổi): Con trai lớp 2 của tôi sang nhà hàng xóm có vô tình đọc quyển sách Tự nhiên xã hội lớp 5. Con hỏi tôi rằng: Con biết tinh trùng có ở con trai và trứng thì có ở con gái, con cũng biết trứng và tinh trùng kết hợp nhau sẽ sinh ra em bé nhưng tại sao chúng lại có thể gặp nhau. Vợ chồng tôi đều lúng túng. Xin chương trình cho lời khuyên!

ThS.BS Nguyễn Hoài Bắc: Chúng ta cần tìm danh từ gần gũi để làm cho các cháu hiểu, cần tránh những từ ngữ rõ ràng. Chúng ta phải nói tự nhiên, không bối rối, không ngượng ngùng thì con trẻ sẽ dần hiểu thêm. Quan trọng là cái kinh nghiệm của bố mẹ, cha mẹ cần phải chân thành chia sẻ với con trẻ.

TS Vũ Thu Hương: Tinh trùng phải có quãng đường từ bố sang mẹ, khi bố mẹ gần nhau nhất thì tinh trùng sẽ gặp trứng. Tôi thường chiếu phim hoạt hình giáo dục giới tính cho con hình dung dễ hơn.

Hằng (Hà Nội): Khi còn bé, tôi hỏi mẹ tôi 'Con sinh ra từ đâu ?' và được trả lời là 'Con sinh ra từ nách'. Khi đó tôi đã rất tin. Bây giờ khi đối mặt với câu hỏi này từ con cái của mình, tôi nên giải thích thế nào với bé? Tôi có nên nói dối giống mẹ tôi ngày xưa hay không?

TS Vũ Thu Hương: Câu trả lời sinh ra từ nách là vô lý, các con sẽ nhận ra ngay. Tại Nhật Bản, trước 6 tuổi cha mẹ thường tắm cho con để cho cháu nữ biết về cơ thể mẹ và cháu nam biết về cơ thể bố. Khi lớn lên một chút thì cha mẹ có thể nêu tên các bộ phận để giáo dục cho con.

Hải Âu (Gia Viễn, Ninh Bình): Con trai tôi năm nay 10 tuổi. Cháu hay kể với tôi là cô giáo có dạy về nam nữ bình đẳng, không trọng nam khinh nữ. Rồi cháu hỏi tôi là vậy tại sao vào giờ trực nhật con trai lại luôn phải làm đỡ cho con gái, nếu thế thì còn gì là bình đẳng nữa. Tôi phải trả lời cháu ra sao?

TS Vũ Thu Hương: Sự bình đẳng tất cả các cháu đều phải gánh vác. Tuy nhiên, tùy theo năng lực của từng người. Nếu phát triển kỹ năng thì nên để các con học đầy đủ. Trong trường hợp này, có thể nói cho con cách giúp đỡ bạn gái.

ThS.BS Nguyễn Hoài Bắc: Nên tập cho các bạn trai có ý thức trách nhiệm với gia đình và xã hội, bình đẳng là trong công việc và cuộc sống. Nhưng trong công việc thường ngày như rửa bát, quét nhà thì tùy theo công việc phù hợp mà nói cho các cháu hiểu.

TS Vũ Thu Hương - Giảng viên khoa Giáo dục Tiểu học, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội

Nguyenhoanggiang7585@gmail.com: Con gái tôi năm nay 14 tuổi. Cháu hay kể với tôi rằng ở lớp mỗi khi có dịp gì con trai đều phải bỏ tiền và tổ chức cho cả lớp. Về nhà cháu cũng hay ỉ lại anh trai việc nhà. Tôi nên nói thế nào để cháu bớt tính xấu đó?

TS Vũ Thu Hương: 80 - 90% các cháu gái ở tuổi 14 đã có bạn trai. Số lượng này là có và các bố mẹ phải chấp nhận. Các cháu gái thường không hiểu đúng về bình đẳng giới. Cần giải thích rằng tất cả chúng ta đều giống nhau, đều có công việc và hoàn cảnh khác nhau. Vì vậy việc các bạn nam trả tiền cũng không hợp lý.

Hữu Mạnh (30 tuổi, Lạng Sơn): Tôi là một ông bố đơn thân, năm nay 38 tuổi. Con gái tôi khá nhút nhát, 13 tuổi. Mặc dù hiện giờ cháu chưa có biểu hiện dậy thì nhưng tôi biết là tôi sẽ phải đối mặt với chuyện này. Tuy nhiên, tôi không hiểu lắm về những chuyện của phụ nữ, hơn nữa cũng rất ngại khi tâm sự với con về giới tính. Vậy tôi phải làm thế nào để có thể giúp cháu vượt qua giai đoạn này?

ThS.BS Nguyễn Hoài Bắc: Gà trống nuôi con rất là khó khăn, giáo dục con cái phải đến từ cả người cha lẫn người mẹ. Bản thân anh cũng không có hiểu biết về tâm lý phụ nữ. Không thể tự nhiên giáo dục cho con được, việc này cần có ý thức.

TS Vũ Thu Hương: Tất cả các ông bố, bà mẹ gặp phải vấn đề này. Cách thức là các bố mẹ nên đi mua sách, có thể chọn 2 cuốn: Cẩm nang cho con trai, Cẩm nang cho con gái. Sách sẽ giải thích rất rõ cách giáo dục giới tính cho con. Hai bố con cùng đọc, cùng trao đổi. Cách thức này sẽ làm mọi thứ nhẹ nhàng hơn. Hoặc có thể nhờ những người thân xung quanh giáo dục con.

Video chương trình (Phần 3)

nguyenbaotram91@gmail.com: Nhà tôi năm nay có đứa con trai 15 tuổi. Có lần tôi vô tình phát hiện cháu hay vọc dương vật của mình và giường nằm của cháu vài lần cũng có vết nhầy. Cho hỏi, đây có phải là vấn đề phát triển bình thường ở tuổi dậy thì không ạ? Điều này có ảnh hưởng tới sức khỏe và tinh thần của cháu không? Làm sao để khắc phục?

ThS.BS Nguyễn Hoài Bắc: Hiện tượng này hoàn toàn bình thường, các cháu đang tự khám phá cơ thể. Nếu giáo dục về việc thay đổi thể chất thì chưa chắc các cháu đã tò mò về cơ thể mình. Không nên cấm đoán mà hãy giáo dục con về cách thức, nên làm thế nào hay làm ở đâu.

Nguyễn Long (Nam giới, 40 tuổi, Sơn La): Tôi đang sống cùng vợ và con trai 13 tuổi tại Hà Nội. Hôm trước tôi vô tình phát hiện con trai bị mộng tinh khi dọn giường cho con. Tôi rất hiểu nhưng cháu nhà tôi lại tỏ ra rất lo sợ vì không thấy bạn bè cùng tuổi bị như vậy, cháu nghĩ mình bị bệnh nên im lặng. Cháu còn đòi tôi đưa đi khám vì mình khác người. Vậy giờ tôi nên làm gì để nói cho cháu hiểu vì hình như các cháu chỉ tin những câu chuyện truyền miệng của bạn bè.

TS Vũ Thu Hương: Cách thức rất đơn giản, anh phải 'tự thú' là ngày xưa anh cũng thế. Nên nhờ những người lớn cùng là nam xung quanh nói về vấn đề cho cháu hiểu. Khi cháu hiểu thì mọi chuyện nhẹ nhàng hơn

ThS.BS Nguyễn Hoài Bắc: Chúng ta nên giáo dục, không nên hoảng sợ lo lắng. Anh có thể hướng dẫn cho các cháu cách vệ sinh, lành mạnh.

ThS.BS Nguyễn Hoài Bắc - Khoa Nam học, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội

Mai Hoa (TP Hồ Chí Minh): Bé trai nhà tôi năm nay 4 tuổi. Bé thích chơi với các bạn gái nhưng không thích chơi với các bạn trai. Liệu điều đó có đáng lo không?

TS Vũ Thu Hương: 4 tuổi mà có những biểu hiện như thế không có gì đáng lo cả, giới tính của các cháu là chưa rõ ràng. Người nước ngoài thường khoe khi xác định được giới tính rõ ràng của con, vậy nên trong trường hợp này chị phải khoe mới đúng.

ThS.BS Nguyễn Hoài Bắc: Nỗi lo lắng này là một sai lầm trong nhận thức của cha mẹ. Việc con chơi với ai thì là quyền lựa chọn của con, không liên quan đến vấn đề giới tính cả. Các bố mẹ không nên cấm đoán, cứ để con chơi cái gì con thích, với ai con thích.

Trần Trung (Nam giới, 45 tuổi, điện thoại tới chương trình): Tôi có một cháu trai 18 tuổi. Thường ngày cháu ít khi nói chuyện, tâm sự với bố mẹ về chuyện giới tính. Tôi nghĩ rằng ở trường cháu đã được học đầy đủ nên cháu không thắc mắc gì. Nhưng tuần trước tôi phát hiện con tôi vào một diễn đàn trên mạng xã hội chuyên giải đáp những chuyện tế nhị. Những người trả lời hình như cũng trạc tuổi con tôi. Tôi rất lo lắng vì những lời khuyên trên đó rất ngô nghê, thậm chí mang tính giải trí là nhiều, nếu cháu nghe theo thì hậu quả sẽ khó lường. Vậy tôi nên làm gì để cháu hiểu bây giờ?

TS Vũ Thu Hương: Không giáo dục giới tính cho con lúc còn nhỏ là 1 sự thiếu hụt, vậy nên cháu mới tìm nơi có thể giải đáp. Cái cần là anh phải ngồi lại với cháu, chia sẻ chân thành. Người bố cần nói về trường hợp của mình để con hiểu, đến thời điểm nào đó con sẽ hiểu và chia sẻ với bố. Anh phải chấp nhận những buổi nói chuyện để cho con đi đúng hướng.

ThS.BS Nguyễn Hoài Bắc: Hai cha con phải nói chuyện bình đẳng với nhau, như 2 người đàn ông thì mới có thể giáo dục giới tính cho con. Khi nói chuyện với con từ nhỏ, lớn lên các con sẽ chia sẻ bất cứ vấn đề gì con thắc mắc.

Video chương trình (Phần 4)

Độc giả giấu tên: Tôi là một ông bố 45 tuổi. Tôi thuộc tuýp người hiện đại nên việc quan hệ tình dục của giới trẻ cũng không quá khắt khe. Tôi hay đưa cho con gái bao cao su để nếu con có xảy ra chuyện ấy thì còn biết cách bảo vệ mình. Theo bác sĩ tôi làm như thế có đúng không?

TS Vũ Thu Hương: Tôi đã nói với con nếu con cần bao cao su thì bố mẹ sẽ mua ngay cho con. Nếu các cháu có nhu cầu quan hệ tình dục thì nên hướng dẫn các cháu làm việc đó giúp con một cách đúng đắn và an toàn. Việc này sẽ giúp con tránh được các bệnh tật.

ThS.BS Nguyễn Hoài Bắc: Việc của anh làm là hoàn toàn đúng, các cháu có nhu cầu quan hệ tình dục từ tuổi 13, 14. Chúng ta cần suy nghĩ đến vấn đề nhu cầu quan hệ tình dục khi bước vào tuổi dậy thì của con trẻ. Nếu không giáo dục tốt về giới tính thì có thể khiến các cháu mắc nhiều sai lầm trong vấn đề tình dục. Rõ ràng, lỗi là từ người lớn, chúng ta cần nới thời điểm quan hệ tình dục cho lứa tuổi.

Lan Anh (Nữ giới, 43 tuổi, Khâm Thiên, Hà Nội): Tôi có một đứa con gái duy nhất mới 17 tuổi nhưng mới đây tôi phát hiện cháu có thai và bí mật giấu tôi đi phá thai. Hàng tháng cháu vẫn bảo với tôi là kinh nguyệt đều đặn nên tôi yên tâm. Vậy mà giờ tôi rất thất vọng khi con mình đổ đốn như vậy. Tôi không biết phải làm sao để con tôi không buông thả bản thân nữa.

TS Vũ Thu Hương: Tôi nghĩ chị cần phải thay đổi quan niệm đi, những cái cháu làm về lứa tuổi này là nhu cầu bình thường của cháu. Nhưng do không được dạy đầy đủ về giới tính khiến cháu mang thai ngoài ý muốn. Bố mẹ nên chấp nhận nếu con có quan hệ tình dục và cần trang bị kiến thức về tình dục cho con. Chị cũng nên giáo dục về giá trị của con, khi muốn chia sẻ cơ thể của con thì phải suy nghĩ cho chín chắn. Không nên khẳng định con đổ đốn, điều này sẽ khiến cháu phá phách hơn.

Mỹ Lan (Ninh Bình): Thường ngày tôi nghe nói có nhiều vụ xâm hại trẻ em trên báo đài. Tôi hiện có một con gái 6 tuổi. Cháu vẫn thường sang nhà mấy chú sinh viên trọ bên cạnh chơi. Bây giờ tôi rất lo vì con mình sang đó rất tự nhiên, không ái ngại gì cả. Vậy tôi phải dạy con thế nào để tránh cho cháu bị xâm hại?

TS Vũ Thu Hương: Cần giáo dục cho con rằng bất cứ ai động vào đồ lót của con mà không hỏi ý kiến của con đều là người xấu, đây là nguyên tắc đầu tiên là nguyên tắc đồ lót. Nguyên tắc lòng bàn tay, vòng trong thì bố mẹ có thể động được vào 1 số bộ phận cơ thể, vòng thứ 2 như ông, bà, chú, bác có thể khoác vai. Vòng thứ 3 thì những người ngoài thì chỉ được phép bắt tay.

ThS.BS Nguyễn Hoài Bắc: Giáo dục nhận biết cho con cái về những điều bất thường và luôn luôn khẳng định với con cái rằng cha mẹ luôn đứng về phía con để các con có thể thoải mái chia sẻ.

Ngân Hoàng Lan (Tuy Hòa, Phú Yên): Tôi có một cô con gái 18 tuổi. Gần đây tôi thấy cháu thay đổi cách ăn mặc giống con trai, cắn tóc ngắn, đi giày hầm hố. Tôi thắc mắc thì con bảo bây giờ đó là mốt bắt chước người đồng tính. Tôi rất bất ngờ vì không hiểu sao lại có trào lưu như vậy. Giờ tôi phải nói thế nào để con từ bỏ cái suy nghĩ bắt chước kia đi. Thực sự tôi rất lo cháu sẽ bị lệch lạc giới tính nếu cứ tiếp tục như vậy.

TS Vũ Thu Hương: Tôi nghĩ cháu đã 18 tuổi, chị có thể nói với con như 2 người phụ nữ. Nói cho con về người đồng tính là người bình thường hay khác thường. Ăn mặc giống như người đồng tính chính con đã xúc phạm người đồng tính khi con cảm thấy họ bất thường. Giới trẻ hiện nay rất mở lòng với người đồng tính, vì vậy khi bạn nói cho con thì chắc chắn con sẽ hiểu.

>> Xem thêm: Tư vấn trực tiếp: Kỹ năng nuôi dạy trẻ