Việc cần làm ngay khi có người bị đột quỵ não

Nhưng nhiều người không được đào tạo để cấp cứu đột quỵ não nên có nhiều lúng túng, đôi khi lại gây hại cho bệnh nhân.

Khi có người đột quỵ não cần khẩn trương, bình tĩnh tổ chức cấp cứu kịp thời, xử lý tình huống đúng theo thực tế đang diễn ra. Sự thật là nhiều khi càng có nhiều người, mỗi người một ý, một câu nói làm cho mọi người đều mất bình tĩnh và mọi việc rối tung lên. Thực tế này đòi hỏi có một người bình tĩnh sáng suốt đứng lên cắt đặt mọi việc và mọi người nên nghe theo ý kiến đó.

Người bị đột quỵ nếu không được xử lý sớm sẽ dễ mất mạng hoặc để lại di chứng (Ảnh minh họa: Internet)

Các việc cần làm

- Gọi xe cấp cứu 115 hoặc xe taxi thương mại để vận chuyển bệnh nhân với điều kiện có thể nằm được.

- Gọi hoặc tìm trực tiếp các thầy thuốc hoặc nhân viên y tế, nói sơ qua tình hình bệnh nhân khi gặp thầy thuốc để họ có sự chuẩn bị chu đáo hơn.

Khi chờ đợi xe cấp cứu

- Nếu bệnh nhân còn tỉnh táo: đặt nằm nghiêng, đầu hơi nâng nhẹ, không cho ăn hoặc uống bất cứ thứ gì, lau móc đờm dãi nếu có, củng cố tinh thần bệnh nhân cần bình tĩnh rằng đã được gọi xe cấp cứu và sẽ được đưa đến cơ sở y tế có uy tín.

Cần phải tiến hành khẩn cấp cấp cứu bệnh nhân đột quỵ não (Ảnh minh họa: Internet)

- Nới rộng quần áo, tháo răng giả và các vật cản trở khác nếu có, hạn chế vận động thay đổi đầu bệnh nhân.

- Giữ ấm cơ thể nạn nhân nếu trời lạnh, tránh gió lùa đột ngột.

- Nếu phát hiện dấu hiệu liệt rõ ràng cần đặt nghiêng bệnh nhân về bên không liệt.

- Nếu bệnh nhân đã bất tỉnh, ngừng thở, ngừng tim cần xoa bóp tim ngoài lồng ngực, hà hơi thổi ngạt…

- Khi vận chuyển bệnh nhân ra xe cấp cứu cần nhẹ nhàng và vẫn ở tư thế đã đặt trước đây. Nếu ở nơi xa xe cấp không tiếp cận được cần dùng cáng, bang ca hoặc võng, không ôm xóc bệnh nhân đột ngột khi di chuyển.

Khi có nhân viên y tế cùng tham gia cấp cứu, cần:

- Xác định tình trạng hiện tại của bệnh nhân: còn sống hay đã chết, mức độ hôn mê, đo huyết áp… Tùy theo thực trạng bệnh nhân mà quyết định bệnh viện đưa bệnh nhân đến, việc này đôi khi rất quan trọng cần cân nhắc giữa: điều kiện cấp cứu với giữa nơi xa và gần, thời gian vận chuyển…

- Nếu huyết áp cao trên 220 - 180 /120 mmHg cho thuốc hạ huyết áp xuống từ từ, không dùng thuốc Nifedipine ngậm làm hạ huyết áp đột ngột làm đột quỵ nặng hơn. Nên dùng thuốc ức chế men chuyển hóa chẹn Beta giao cảm như: Enalapril, Labetalol, Esmolol IV hoặc Captopril.

- Huyết áp ở mức 140-150 mmHg không dùng thuốc hạ huyết áp.

- Huyết áp tụt dưới 80-90 mmHg cần truyền dịch nâng huyết áp đồng thời vẫn vận chuyển bệnh nhân nhưng với mức độ cẩn trọng hơn.

>> Xem thêm: Hiểu về 'giờ vàng' trong cấp cứu đột quỵ não

BS Đỗ Hữu Thảnh