Việt Nam khống chế thành công nhiều dịch bệnh nguy hiểm

Đo thân nhiệt cho người đến khám bệnh ở Bệnh viện Đa khoa thành phố Phúc Yên. (Ảnh: Hoàng Hùng/TTXVN)

Trong những năm qua, thế giới liên tục phải đối phó với nhiều dịch bệnh nguy hiểm, lây lan nhanh, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người, đặc biệt là những bệnh truyền nhiễm liên quan đến các chủng virus mới như MERS-CoV hay SARS và hiện nay đang là COVID-19...

Đối phó với các đợt dịch lớn này, y tế Việt Nam luôn có những biện pháp hiệu quả, không những đảm bảo được tính mạng, sức khỏe của nhân dân, mà còn khiến thế giới khâm phục bởi những thành quả 'thần kỳ.'

Khống chế thành công nhiều dịch bệnh nguy hiểm

Hội chứng hô hấp cấp tính nặng SARS là một trong những dịch bệnh nguy hiểm nhất xảy ra trong những năm đầu thế kỷ 21.

SARS xuất hiện tại châu Á vào năm 2002 và ổ dịch đầu tiên là Trung Quốc, chỉ trong thời gian ngắn đã lây lan đến 32 quốc gia và vùng lãnh thổ, làm trên 8.400 người mắc, trong đó có 916 người chết.

Sự tiến triển nhanh của bệnh cùng với đặc tính dễ lây lan đã tạo nên sự hoang mang lo lắng của những người dân phải tiếp xúc, sống gần khu vực có người bệnh.

Dịch SARS đến Việt Nam qua một thương nhân gốc Hoa. Trong số 63 người nhiễm bệnh ở Việt Nam, 6 người tử vong đều là những y bác sỹ ở tuyến đầu trong cuộc chiến chống SARS.

Tuy nhiên, tính từ thời điểm người đầu tiên phát bệnh, chỉ sau 45 ngày, Việt Nam đã được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) ghi nhận là quốc gia đầu tiên khống chế thành công dịch SARS và chứng minh cho thế giới thấy, một quốc gia đang phát triển với nhiều khó khăn vẫn có thể chiến thắng những dịch bệnh nghiêm trọng.

Đó là kết quả xứng đáng với những nỗ lực vượt bậc và sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, cũng là thành tựu đầy tự hào của Việt Nam đối với cộng đồng thế giới.

Mặt khác, thành công trong việc khống chế dịch SARS đồng thời cho Việt Nam những kinh nghiệm quý trong việc ứng phó với bệnh lạ mới phát sinh, có khả năng lây lan nhanh trong cộng đồng.

Từ đó, hệ thống phòng ngừa dịch bệnh của Việt Nam ngày càng hoàn thiện, hoàn chỉnh, sẵn sàng ứng phó và có biện pháp xử lý kịp thời với những tình huống bệnh dịch khẩn cấp.

Chính vì thế, năm 2012, khi Hội chứng hô hấp Trung Đông MERS-CoV xuất hiện rồi lan ra 26 quốc gia, khiến hơn 2.500 người mắc bệnh và 850 ca tử vong, Việt Nam đã triển khai những biện pháp phòng ngừa hiệu quả.

Bộ Y tế Việt Nam đã xây dựng kế hoạch phòng, chống MERS-CoV với ba tình huống giả định: chưa có ca xâm nhập, có ca xâm nhập đầu tiên đầu tiên vào Việt Nam nhưng chưa lây lan ra cộng đồng và tình huống là dịch lan rộng tại cộng đồng, xây dựng phương án xử lý cụ thể từ trung ương tới địa phương.

Ngoài ra, Bộ Y tế cũng tăng cường truyền thông, cung cấp thông tin cho người dân hiểu và chủ động phòng bệnh, tăng cường giám sát tại cộng đồng.

Nhờ đó, không chỉ ngăn chặn được MERS-CoV xâm nhập vào Việt Nam, mà còn gây dựng được nền tảng hệ thống xử lý, phòng dịch chặt chẽ với nhiều phân tuyến, đã tiếp tục phát huy hiệu quả trong công tác phòng, chống dịch bệnh COVID-19.

Từ đó đến nay, Bộ Y tế Việt Nam đã và đang duy trì hoạt động giám sát chặt chẽ các loại bệnh truyền nhiễm, đặc biệt là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm mới nổi như MERS-CoV, Ebola, SARS, cúm A/H7N9…

Vì thế, nhiều tỉnh, thành phố tại Trung Quốc vẫn lưu hành dai dẳng các ca bệnh cúm A/H7N9, nhưng Việt Nam đã khống chế thành công, không cho lây lan vào Việt Nam dù ngay sát biên giới.

Hiện nay, dịch bệnh COVID-19 xuất hiện và diễn biến ngày càng phức tạp.

Tính đến 19 giờ 45 ngày 23/2/2020, đã có 32 quốc gia và vùng lãnh thổ có người mắc bệnh, tổng số người mắc là 78.898 và 2.468 người tử vong.

Với sự xuất hiện của bệnh COVID-19, ngay từ đầu, chính phủ Việt Nam đã nêu rõ tinh thần quyết liệt 'chống dịch như chống giặc,' 'không được chủ quan, không để dịch lây lan' và 'chấp nhận một số thiệt hại về kinh tế để bảo vệ tính mạng, sức khỏe người dân.'

Những hướng dẫn chuyên môn điều trị bệnh được xây dựng rất sớm và tập huấn triển khai quyết liệt phác đồ hướng dẫn điều trị cho các bệnh viện. Có thể nói, đối phó với dịch COVID-19, Việt Nam đã chủ động đi trước những khuyến cáo của WHO, nhờ đó, Việt Nam kiểm soát tốt dịch bệnh trong nước.

Nằm ngay sát biên giới Trung Quốc, có giao thương chặt chẽ với Trung Quốc, nhưng sau gần 2 tháng dịch bệnh bùng phát, Việt Nam chỉ có 16 ca nhiễm bệnh và tất cả 16 đã được chữa khỏi. Trong số đó có ca là người cao tuổi với nhiều bệnh nền như huyết áp, tim mạch, tiểu đường và từng cắt phổi do ung thư.

Các bệnh nhân còn lại đang có sức khỏe tiến triển tốt và dự kiến sẽ sớm được ra viện trong vài ngày tới.

Như vậy, mặc dù chưa có thuốc điều trị đặc hiệu nhưng Việt Nam đã có một phác đồ điều trị hiệu quả đối với COVID-19. Công tác phòng dịch cũng không phát hiện ca bệnh mới trong 8 ngày gần đây.

Hệ thống giám sát, xử lý dịch bệnh nhanh, hiệu quả

Là một nước nhiệt đới gió mùa ẩm, trước kia, dịch bệnh ở Việt Nam thường diễn ra theo mùa, xuất hiện đều đặn và liên tục hằng năm.

Khoa lây của bệnh viện các tuyến đều quá tải bệnh nhân, nhiều bệnh dịch nghiêm trọng đã tác động không nhỏ vào chất lượng cuộc sống người dân, như dịch tả, thương hàn, sốt rét, sốt xuất huyết…

Ôtô tuyên truyền lưu động của Trung tâm văn hóa tỉnh Vĩnh Phúc thông tin hằng ngày về dịch COVID-19 trên các tuyến đường của thành phố Vĩnh Yên. (Ảnh: Hoàng Hùng/TTXVN)

Nhận rõ các nguy cơ dịch bệnh cũng như những hậu quả to lớn mà chúng gây ra, Nhà nước cũng như ngành y tế quốc gia sớm xác định phải xây dựng hệ thống phòng ngừa dịch bệnh hiệu quả, từ trung ương đến địa phương, cũng như các công cụ hỗ trợ hữu hiệu trong tuyên truyền và xử lý dịch bệnh.

Trong hơn 30 năm thực hiện công tác phòng chống dịch, Việt Nam hiện đã xây dựng được năng lực giám sát, phát hiện, chẩn đoán xác định dịch bệnh và ứng phó giải quyết dịch bệnh một cách nhanh chóng, hiệu quả. Năng lực phòng, chống dịch bệnh nguy hiểm và mới nổi được nâng cao. Công tác tổ chức thu dung, điều trị cho người bệnh đạt hiệu quả rõ rệt.

Công tác chuẩn bị, sẵn sàng ứng phó với các dịch bệnh nguy hiểm cũng được tích cực chủ động, cho dù các điều kiện kinh tế-xã hội còn nhiều khó khăn, thách thức.

Kết quả là nhiều dịch bệnh nguy hiểm đã được khống chế, đẩy lùi và thanh toán, cụ thể như thanh toán bệnh đậu mùa vào năm 1978, thanh toán bệnh bại liệt vào năm 2000, loại trừ uốn ván sơ sinh vào năm 2005, từ năm 2002 không có bệnh dịch hạch; một số bệnh dịch đã giúp giảm số người nhiễm hàng trăm đến hàng nghìn lần so với những năm trước khi có Chương trình tiêm chủng mở rộng như bạch hầu, ho gà, sởi...

Nhiều bệnh dịch lưu hành khác có nguy cơ bùng phát thành dịch lớn như sốt xuất huyết, viêm não virus, lao, thương hàn, tả đã được khống chế; không gây thành các dịch lớn, hạn chế tỷ lệ mắc và tử vong.

Không chỉ khống chế các dịch bệnh trong nước, hệ thống y tế dự phòng tiếp tục được 'thử lửa' với những căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm của thế giới.

Việt Nam là một trong những quốc gia đầu tiên khống chế thành công dịch SARS, cúm A/H5N1, cúm A/H1N1; ngăn chặn thành công không để một số dịch bệnh nguy hiểm mới nổi xâm nhập như cúm A/H7N9, Ebola, MERS-CoV... góp phần rất lớn vào việc ổn định an sinh xã hội trong bối cảnh giao lưu du lịch, thương mại giữa các nước trên thế giới ngày càng gia tăng.

Việt Nam cũng triển khai được năng lực giám sát xét nghiệm rất tốt. Tất cả bệnh truyền nhiễm mới nổi đến nay, Việt Nam đều có khả năng xét nghiệm và phát hiện, từ MERS-CoV, Ebola, hay cúm A/H7N9 và cả COVID-19...

Hệ thống giám sát bệnh truyền nhiễm hoạt động hiệu quả từ giám sát cộng đồng, giám sát tại cửa khẩu, tại phòng xét nghiệm; giám sát tại vùng bất thường liên quan đến yếu tố dịch tễ đều được báo cáo, sàng lọc.

Hơn lúc nào hết, những kinh nghiệm trong phòng, chống dịch bệnh ở Việt Nam đã và đang được phát huy ở mức cao nhất, với mục tiêu hàng đầu là bảo vệ, chăm sóc sức khỏe nhân dân.

Những thành quả của Việt Nam cũng được thế giới ghi nhận và Việt Nam tự hào là một trong những quốc gia đi đầu, đã và đang thực hiện rất tốt công tác phòng, chống các dịch bệnh mới nổi, tạo niềm tin trong nhân dân và cảm phục của cộng đồng quốc tế./.