Xu hướng trẻ hóa của bệnh đột quỵ não

Đột quỵ não (hay còn gọi là tai biến mạch máu não) là tình trạng suy giảm chức năng thần kinh cấp tính do sự gián đoạn đột ngột cấp máu đối với một vùng não chuyên biệt. Đây là nguyên nhân gây tử vong đứng hàng thứ ba sau bệnh tim mạch và ung thư, có hai thể chính là: nhồi máu não (thiếu máu não cục bộ, nhũn não) và vỡ mạch máu gây chảy máu ở não.

Đột quỵ não là gì?

Đột quỵ não là do vỡ mạch máu não hoặc mạch não bị tắc nghẽn do cục máu đông tại chỗ hoặc di chuyển từ nơi khác đến. Tình trạng tai biến này là hệ lụy của nhiều bệnh nội khoa khác như: Bệnh tăng huyết áp, rung nhĩ (cục máu đông hình thành từ tim di chuyển đến não), bệnh tiểu đường, rối loạn lipid máu, hẹp động mạch cảnh (động mạch cổ), nhồi máu cơ tim, suy tim, dị dạng động tĩnh mạch não…

Đột quỵ não đang có xu hướng trẻ hóa (Ảnh minh họa: Internet)

Độ tuổi mắc đột quỵ não đang trẻ hóa

Đột quỵ não, theo ghi nhận trước đây, thường ở hai đầu của cuộc đời, tức là tuổi già (60-70 tuổi) và trẻ sơ sinh (40 ngày tuổi) do vỡ phình động mạch não. Hiện nay đột quỵ não có xu hướng tăng lên ở lứa tuổi trẻ hơn (lứa tuổi 20- 30).

Tại Ấn Độ, số bệnh nhân dưới 40 tuổi bị đột quỵ tăng từ 18% lên 32% trong tổng số bệnh nhân bị đột quỵ não. Tại Việt Nam, bệnh viện Nhân dân Gia Định TP HCM ghi nhận bệnh nhân bị đột quỵ ở độ tuổi 20 tăng từ 1,7% lên 2,5% (trong tổng số bệnh nhân đột quỵ) trong vòng 3 năm. Tại các bệnh viện cũng đều ghi nhận ngày càng gặp nhiều ca đột quỵ não ở lứa tuổi 20-30.

Nguyên nhân vì đâu?

- Khi đời sống vật chất được nâng cao, chế độ ăn uống quá nhiều chất béo với hàm lượng cholesterol cao, dẫn đến xơ vữa động mạch ở người trẻ. Xơ vữa động mạch tại các mạch máu của não (hoặc nơi khác) hình thành nên cục máu đông làm tắc động mạch não gây nên đột quỵ não.

- Huyết áp cao cũng thường gặp hơn ở người trẻ tuổi. Đồng thời, áp lực cuộc sống, stress cũng là yếu tố nguy cơ làm cho tình trạng co thắt mạch máu não xảy ra thường xuyên hơn, từ đó có thể dẫn đến nhồi máu não, đột quỵ não.

Vì vậy, ở người trẻ tuổi cũng cần phải biết cảnh giác, có những hiểu biết về nguy cơ và biện pháp dự phòng đột quỵ não.

Áp lực cuộc sống, lối sống thiếu khoa học khiến nhiều người trẻ phải đối mặt với căn bệnh này (Ảnh minh họa: Internet)

Yếu tố nguy cơ và dự phòng đột quỵ não

- Tăng huyết áp là nguy cơ hàng đầu trong cơ chế bệnh sinh của đột quỵ não, tăng huyết áp lâu dài gây tổn thương thành mạch, hình thành các mảng xơ vữa, tạo huyết khối, tạo các vi phình mạch trong não… Để hạn chế yếu tố nguy cơ này cần theo dõi huyết áp định kỳ, nếu bị huyết áp cao cần kiểm soát tốt huyết áp duy trì huyết áp ở mức cho phép theo yêu cầu của bệnh viện.

- Các bệnh lý về tim: Các bệnh nhân bị rung nhĩ, viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn bán cấp, hở hẹp van 2 lá… dễ hình thành nên các cục máu đông trong buồng tim. Cục máu này được đẩy ra ngoại vi gây tắc các mạch máu nơi khác, nếu là ở não thì sẽ gây nên đột quỵ não.

- Các bệnh đái tháo đường, rối loạn lipid máu, béo phì, người hút thuốc lá, sử dụng rượu bia vô độ là dễ bị đột quỵ não. Hơn ai hết, những đối tượng này cần phải biết cách phòng tránh và áp dụng các biện pháp ngừa đột quỵ.

BS. Đỗ Hữu Thảnh