Xử trí dị vật trong tai

Thường các dị vật có thể chưa gây nguy hiểm ngay nhưng chính những cách lấy dị vật ra không đúng cách có thể gây biến chứng, tổn hại nặng hơn.

1001 kiểu dị vật trong tai

Người đàn ông 31 tuổi ở Quảng Ninh tỉnh giấc với cảm giác đau tai dữ dội, sau đó được người nhà đưa đến cơ sở y tế. Tại cơ sở y tế các bác sĩ nội soi kiểm tra tai, bất ngờ phát hiện có một con gián trong tai của người bệnh. Con vật sau đó được gắp ra ngoài, tai bệnh nhân cũng được vệ sinh kỹ để tránh nhiễm trùng.

Trước đó, một phụ nữ ở Ninh Bình cũng bị gián chui vào tai khi đang ngủ. Con gián có kích thước lớn 1,5cm nên bác sĩ phải tiến hành gây tê tại chỗ cho bệnh nhân để gắp dị vật. Khi đưa ra ngoài, con vật đã chết.

Không giống như trường hợp trên, bệnh nhi 8 tuổi ở Quảng Ninh nhập viện trong tình trạng ngứa, đau nhức và chảy mủ lẫn máu trong tai. Sau khi khám, các bác sĩ đã hút và làm sạch mủ trong tai của trẻ, nội soi thấy hình ảnh ống tai ngoài hẹp, dị vật nằm sâu trong ống tai và gây viêm tấy một phần ống tai ngoài.

Bác sĩ gây mê, lấy ra được dị vật hình tròn màu ghi, đường kính khoảng 7mm, có hình dạng giống hạt trong chiếc vòng đồ chơi của trẻ. Gia đình cũng không rõ chiếc hạt đó đã nằm trong tai bé từ bao giờ. Sau thủ thuật, bé đã ổn định sức khỏe. Đây chỉ là những trường hợp điển hình gần đây nhất khi bị dị vật trong tai.

Dị vật lấy ra khỏi tai bé là chiếc hạt đồ chơi.

Cần xử trí kịp thời

Thông thường, dị vật tai được chia thành 3 loại: Loại côn trùng, loại hạt của cây, loại hạt nhựa, sỏi đá, kim loại, thủy tinh... Trong nhiều trường hợp, bệnh nhân thường không có triệu chứng gì khó chịu.

Trẻ em thường được khám và phát hiện tình cờ, hoặc khi dị vật đã gây biến chứng. Những cách lấy dị vật thường được áp dụng: bơm rửa bằng nước, dùng kẹp gắp, dụng cụ có móc để kéo dị vật, ống hút.

Đặc biệt, dị vật côn trùng sống có thể sơ cứu bằng nhỏ nước muối hoặc nước sạch vào tai, nằm nghiêng về bên đối diện để côn trùng có thể tự bò ra ngoài. Nếu không được thì cần đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế để được xử trí kịp thời. Vì nếu không được gắp bỏ côn trùng có thể bò sâu vào lỗ tai, gây thủng màng nhĩ hoặc làm nhiễm trùng, viêm tai.

Tại cơ sở y tế, tùy vào tính chất, hình dạng, vị trí của dị vật và tình trạng của ống tai cũng như tình trạng toàn thân mà các bác sĩ sẽ có các cách xử trí khác nhau. Nếu dị vật còn ở phần ống tai sụn, chưa bít tắc ống tai thì có thể lấy ra bằng cây móc ráy hoặc bơm rửa cho dị vật trôi ra, nếu dị vật không trôi ra được thì sử dụng ống hút để lấy. Nếu dị vật là côn trùng đang còn sống thì phải làm bất động nó, rồi mới tìm cách nhẹ nhàng lấy nó ra.

Nếu dị vật có kích thước lớn và chắc, kẹt cứng trong ống tai và ở trong sâu thì phải gây tê, thậm chí gây mê để lấy, nhất là ở trẻ nhỏ trong những trường hợp đặc biệt.

Thậm chí có trường hợp khó tới mức phải tiến hành phẫu thuật theo đường sau tai hoặc trong tai, đục mở xương thành sau ống tai mới có thể lấy dị vật ra được. Chính vì vậy, nếu gia đình phát hiện trẻ có dị vật ở tai, cần đưa trẻ đến ngay cơ sở y tế. Tuyệt đối không được tự ý lấy dị vật tại nhà vì có thể đẩy dị vật vào sâu hơn, làm nguy cơ tổn thương nhiều hơn và khó lấy hơn.

Để phòng tránh trẻ tự nhét đồ vật vào tai, gia đình cần dạy trẻ không được nhét bất cứ vật gì vào tai hoặc mũi, vật dụng, đồ chơi nhỏ gia đình không sử dụng cần bỏ vào hộp và để xa tầm tay trẻ em hoặc vứt bỏ tránh nguy hiểm đến tính mạng.

Tai gồm 3 phần: tai ngoài, tai giữa, tai trong. Ống tai ngoài được cấu tạo bởi ống tai sụn ở ngoài và ống tai xương ở trong. Phần tiếp nối giữa ống tai ngoài và ống tai xương rất hẹp. Dị vật thường bị kẹt ở vị trí này, gây khó khăn cho việc lấy.

Những hành động cố gắng lấy dị vật của cha mẹ trẻ có thể đẩy dị vật vào sâu hơn hoặc dễ gây tổn thương màng nhĩ. Cách tốt nhất hãy đưa người bệnh đến các cơ sở y tế gần nhất, tuyệt đối không cố gắng lấy ra bởi có thể khiến dị vật vào sâu hơn trong lỗ tai, ảnh hưởng tới thính giác của người bệnh.