Bệnh trĩ (bệnh lòi dom) là gì, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị

Bệnh trĩ vẫn còn được xem là một bệnh khó nói và người bệnh không đi khám ngay khi bệnh ở giai đoạn sớm, họ âm thầm chịu đựng và chỉ đến viện khi bệnh trầm trọng và có biến chứng. Có nhiều phương pháp điều bệnh trị trĩ. Khi giai đoạn bệnh nhẹ, bác sĩ có thể khuyên bạn thay đổi chế độ ăn, sinh hoạt để phòng ngừa táo bón và dùng thuốc. Khi bệnh nặng và có biến chứng, cách điều trị được khuyến cáo là phẫu thuật cắt búi trĩ.

Định nghĩa bệnh trĩ

Bệnh trĩ (bệnh lòi dom) là gì?

Bệnh trĩ (bệnh lòi dom) là hậu quả của việc áp lực trong các tĩnh mạch hậu môn tăng lên. Áp lực tăng lên này khiến cho các tĩnh mạch bị ứ đọng máu, làm cho người bệnh khó chịu và đau, đặc biệt là khi ngồi. Bệnh trĩ được chia làm hai dạng, tùy thuộc vào vị trí xảy ra, bao gồm:

• Trĩ nội: liên quan đến các búi tĩnh mạch bên trong trực tràng. Trĩ nội thường gây chảy máu nhưng không gây đau. Khi các búi trĩ to lên, chúng có thể lồi ra ngoài hậu môn, tình trạng này gọi là sa búi trĩ.
• Trĩ ngoại: liên quan đến các tĩnh mạch xung quanh hậu môn. Trĩ ngoại có thể gây ngứa hoặc đau và đôi khi có thể kèm theo chảy máu.

Bệnh trĩ thường không nguy hiểm hoặc đe dọa tính mạng và không truyền nhiễm.

Triệu chứng bệnh trĩ

Những dấu hiệu và triệu chứng của bệnh trĩ (bệnh lòi dom) là gì?

Dấu hiệu bệnh trĩ thường phụ thuộc vào vị trí của chúng:

Trĩ nội

Trĩ nội nằm bên trong trực tràng và thường không gây khó chịu nên bạn sẽ không thể cảm thấy hay nhìn thấy chúng. Tuy nhiên, khi bạn đi đại tiện, các búi trĩ có thể chịu áp lực và kích thích dẫn đến chảy máu. Thỉnh thoảng, áp lực có thể khiến búi trĩ nội lòi ra ngoài, tình trạng này gọi là sa búi trĩ. Điều này có thể khiến bạn cảm thấy đau và khó chịu.

Trĩ ngoại

Trĩ ngoại thường nằm ở vùng da quanh hậu môn. Khi bị kích thích, trĩ ngoại có thể gây ngứa hoặc chảy máu. Đôi khi máu có thể ứ lại ở bên trong búi trĩ và tạo thành những cục máu đông (huyết khối), tình trạng này có thể khiến búi trĩ sưng, viêm và đau dữ dội.

Bạn có thể gặp các triệu chứng khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.

Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?

Bạn nên liên hệ bác sĩ nếu bệnh trĩ gây đau đớn, chảy máu nhiều thường xuyên hoặc không cải thiện sau khi tự điều trị tại nhà bằng thuốc. Ngoài ra, nếu bạn đang đi ngoài ra phân màu đen, hắc ín hoặc phân màu nâu sẫm, có cục máu đông, hoặc máu lẫn trong phân, hãy gặp bác sĩ ngay lập tức. Những triệu chứng này có thể là dấu hiệu chảy máu đường tiêu hóa.

Nguyên nhân gây bệnh trĩ

Nguyên nhân gây ra bệnh trĩ (bệnh lòi dom) là gì?

Nguyên nhân phổ biến nhất gây ra bệnh trĩ là do tăng áp lực ở hậu môn hoặc tĩnh mạch trực tràng. Một số yếu tố dẫn đến hiện tượng này là:

• Táo bón hoặc tiêu chảy mãn tính
• Ngồi quá lâu
• Thiếu chất xơ trong chế độ ăn uống.

Một nguyên nhân khác của bệnh trĩ là sự suy yếu của các mô liên kết ở trực tràng và hậu môn xảy ra ở người lớn tuổi.

Mang thai cũng có thể gây ra bệnh trĩ do thai nhi làm áp lực trong ổ bụng tăng. Áp lực tăng lên này có thể làm các tĩnh mạch ở trực tràng và hậu môn phình to. Đối với hầu hết phụ nữ, bệnh trĩ do mang thai sẽ biến mất sau khi sinh con.

Nguy cơ mắc bệnh trĩ

Những ai thường mắc phải bệnh trĩ (bệnh lòi dom)?

Trĩ là một căn bệnh khá phổ biến. Theo thống kê, 3/4 dân số sẽ mắc bệnh trĩ trong một thời điểm nào đó của cuộc đời. Bệnh có thể ảnh hưởng ở cả nam và nữ, đặc biệt là những người phải ngồi nhiều và phụ nữ mang thai. Bệnh thường xuất hiện ở độ tuổi từ 45 đến 65 tuổi.

Những yếu tố nào làm tăng nguy cơ mắc bệnh trĩ (bệnh lòi dom)?

Các yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng mắc bệnh trĩ là:

• Công việc buộc phải ngồi lâu thường xuyên
• Tiêu chảy hoặc táo bón mãn tính
• Béo phì
• Mang thai
• Quan hệ tình dục qua đường hậu môn
• Chế độ ăn ít chất xơ
• Độ tuổi: bệnh thường xảy ra hơn ở người cao tuổi.

Không có các yếu tố nguy cơ bệnh không có nghĩa là bạn không thể mắc bệnh. Những dấu hiệu trên chỉ mang tính tham khảo. Bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ chuyên khoa để biết thêm chi tiết.

Điều trị hiệu quả bệnh trĩ

Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.

Những kỹ thuật y tế nào dùng để chẩn đoán bệnh trĩ (bệnh lòi dom)?

Bác sĩ thường có thể chẩn đoán bệnh trĩ đơn giản bằng cách kiểm tra khu vực trực tràng, đặc biệt là ở trĩ ngoại. Những phương pháp khác có thể giúp bác sĩ chẩn đoán bao gồm: xét nghiệm tìm máu trong phân, soi đại tràng sigma, soi hậu môn.

Những phương pháp nào dùng để điều trị bệnh trĩ (bệnh lòi dom)?

Tùy vào tình trạng bệnh mà người bệnh có thể lựa chọn các cách chữa bệnh trị khác nhau:

Điều trị tại nhà:

Bệnh trĩ ở giai đoạn nhẹ hoàn toàn có thể kiểm soát và chữa trị tại nhà bằng những phương pháp sau:

• Thiết lập chế độ ăn nhiều chất xơ và uống nhiều nước. Điều này sẽ giúp phân mềm và dễ dàng thải ra ngoài hơn, làm giảm áp lực tác động lên búi trĩ
• Ngồi ngâm nước ấm nhiều lần trong ngày
• Chườm nước đá có thể giúp làm giảm sưng
• Tập thể dục để giúp ngăn ngừa táo bón
• Bác sĩ có thể đề nghị bạn sử dụng một số loại thuốc làm mềm phân hoặc bổ sung chất xơ như psyllium (Metamucil) hoặc methylcellulose (Citrucel)
• Bạn có thể sử dụng thuốc hoặc kem bôi để làm dịu cơn đau và ngứa của bệnh trĩ. Nhưng phương pháp này không nên sử dụng lâu dài vì có thể làm tổn thương da.

Điều trị tại bệnh viện:

Nếu bệnh trĩ đã ở giai đoạn nặng, bạn có thể cần được điều trị bằng phẫu thuật để loại bỏ hoặc giảm kích thước của búi trĩ. Theo một nghiên cứu của Warren D. Hansen đến từ Khoa y – Đại học Nebraska, những phương pháp phẫu thuật trĩ bao gồm:

• Thắt vòng cao su: bác sĩ sẽ dùng một vòng bằng cao su để thắt đáy búi trĩ. Nút thắt này sẽ ngăn máu lưu thông đến búi trĩ, từ đó khiến búi trĩ nhỏ lại.
• Chích xơ: được bắt đầu từ năm 1916 và Terrell là người có công đầu tiên đưa phương pháp chích trĩ thành một phương pháp trị bệnh trĩ căn bản khoa học. Các bác sĩ sẽ tiêm một dung dịch hóa chất vào mạch máu để làm co lại các búi trĩ.
• Quang đông hồng ngoại: bác sĩ sẽ dùng nhiệt để thu nhỏ búi trĩ.
• Phẫu thuật cắt búi trĩ: bác sĩ sẽ đề nghị tiến hành cắt búi trĩ nếu chúng quá lớn và các phương pháp khác không hiệu quả.

Chế độ sinh hoạt phù hợp cho người bệnh trĩ

Những thói quen sinh hoạt nào giúp bạn hạn chế diễn tiến của bệnh trĩ (bệnh lòi dom)?

Những thói quen sinh hoạt và phong cách sống dưới đây sẽ giúp bạn hạn chế diễn tiến bệnh trĩ:

• Ăn nhiều ngũ cốc, trái cây và rau xanh
• Uống nhiều nước
• Tập thể dục để giúp ngăn ngừa táo bón
• Giữ cho khu vực hậu môn sạch sẽ
• Không dùng giấy vệ sinh khô ráp: bạn nên vệ sinh hậu môn bằng khăn giấy ướt không chứa chất tạo mùi sau khi đi vệ sinh
• Chườm nước đá để làm giảm sưng.

Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất.

Trĩ là bệnh vùng hậu môn trực tràng. Nguyên nhân gây bệnh trĩ một phần do yếu tố di truyền, một phần do chế độ ăn uống sinh hoạt và các bệnh lý làm tăng áp lực tĩnh mạch khác. Một khi trĩ có biến chứng sa ra ngoài nhiều, chảy máu hoặc búi trĩ nghẹt, bạn nên đến khám bác sĩ chuyên khoa ngay để được tư vấn điều trị thích hợp.

Những trường hợp trĩ nhẹ hơn, bạn cũng nên đi khám bệnh sớm. Bác sĩ không chỉ kê toa thuốc mà còn cho bạn những lời khuyên về cách chăm sóc và ngăn ngừa bệnh diễn tiến nặng hơn.

Hello Bacsi không đưa ra các lời khuyên, chẩn đoán hay các phương pháp điều trị y khoa.

Bạn có thể quan tâm đến chủ đề:

• Bệnh trĩ gây đau xương cụt ở mông, vì đâu nên nỗi?
• Hiểu biết quan trọng về bệnh trĩ để vượt qua căn bệnh này
• Cách điều trị bệnh trĩ tại nhà đơn giản nhất (Phần 1)