BSCKII Vũ Thị Lừu: Phân biệt vàng da bệnh lý và sinh lý

Cần biết - 05/10/2024

Vàng da (da màu nghệ) là biểu hiện rất thường gặp ở trẻ sau sinh.

BSCKII Vũ Thị Lừu: Phân biệt vàng da bệnh lý và sinh lý

Vàng da có thể là hiện tượng bình thường, nhưng cũng có thể là tiềm ẩn một trong những căn bệnh nguy hiểm bên trong cơ thể trẻ, có thể dẫn đến tử vong.

BSCK II Vũ Thị Lừu - Chuyên khoa Nội - Tiêu hóa - Bệnh viện E, cho biết:

Ở trẻ đủ tháng, bình thường thì vàng da được coi là sinh lý khi vàng da xuất hiện sau 24 giờ tuổi. Hết trong vòng 1 tuần với trẻ đủ tháng và 2 tuần đối với trẻ non tháng. Mức độ vàng da nhẹ (chỉ vàng da vùng mặt, cổ, ngực và vùng bụng phía trên rốn). Vàng da đơn thuần, không kết hợp các triệu chứng bất thường khác (thiếu máu, gan lách to, bỏ bú, lừ đừ...). Nồng độ bilirubin/máu không quá 12mg% ở trẻ đủ tháng và không quá 14mg% ở trẻ non tháng...Tốc độ tăng bilirubin/máu không quá 5mg% trong 24 giờ.

Vàng da được gọi là bệnh lý khi:

- Vàng da xuất hiện sớm trong 24 giờ tuổi

- Tốc độ vàng da tăng nhanh

- Có dấu hiệu bỏ bú hay bú kém, hay gồng người

- Có dấu hiệu thiếu máu hoặc có gan to, lách to

- Không hết vàng sau 1 tuần với trẻ đủ tháng và 2 tuần đối với trẻ non tháng

- Phân bạc màu

- Xét nghiệm bilirubin trong máu tăng hơn bình thường.

Nguyên nhân gây vàng da bệnh lý:

- Bất đồng nhóm máu

- Bệnh huyết tán do di truyền như Bất thường hình dạng HC, thiếu men hồng cầu (G6PD, PK…).

- Nhiễm trùng huyết +++. Tai biến truyền máu

- Vàng da do sữa mẹ: do tăng lipoproteine lipase (nhạy với nhiệt) - > Tăng acide béo tự do - > ức chế sự kết hợp của bilirubine tại gan.

- Nguyên nhân hiếm gặp: Bệnh Crigler Najjar (Type 1, Type 2, do thiếu men glucuronyl transferase). …
Hiện nay, ở các cơ sở y tế có 3 phương pháp chính điều trị vàng da là:

- Cung cấp đầy đủ nước và năng lượng (qua cho bú hoặc truyền dịch), truyền albumin và dùng một số loại thuốc để gia tăng tốc độ chuyển hoá bilirubin gián tiếp.

- Chiếu đèn là phương pháp điều trị vàng da sơ sinh hiệu quả nhất, an toàn, đơn giản và kinh tế nhất.

- Thay máu khi bé có triệu chứng đe dọa nhiễm độc thần kinh do bilirubin trong máu tăng cao.

Tùy trường hợp cụ thể, các bác sĩ có thể sử dụng 1 - 2 hay 3 phương pháp cùng lúc.

Thấy hữu ích thì LIKE và SHARE ngay nhé!