Đối với trẻ tự kỷ, hầu hết các em luôn gặp khó khăn về ngôn ngữ trong giao tiếp. Do đó cần có những phương pháp cụ thể và sự kiên trì từ chính các bậc phụ huynh hay những người chăm sóc để trẻ có thể cải thiện kỹ năng giao tiếp của mình. Vậy dạy trẻ tự kỷ như thế nào là đúng cách và hiệu quả? Hãy cùng Lily & WeCare tham khảo bài viết dưới đây.
Thu hút sự chú ý khi dạy trẻ tự kỷ
Các trẻ tự kỷ thường hay làm "lơ" trước mọi việc xung quanh mình, vì thế để dạy trẻ tự kỷ giao tiếp tốt trước tiên bạn cần làm cho trẻ thấy được sự hiện diện của bạn rõ ràng và lý thú hơn. Hãy chọn và làm những điều mà bạn cho rằng trẻ có thể thấy thích thú. Nếu trẻ đang đứng trước bạn với một món đồ chơi với các cử chỉ như muốn khoe hoặc đưa cho bạn thì hãy cầm lấy vật đó. Hãy thể hiện một sự thích thú và nói về vật trước khi trả lai cho trẻ hãy nhớ rằng trẻ thấy là bạn đang chia sẻ với trẻ .
Khi trò chuyện với bé, nên cố gắng đưa ra những tình huống để trẻ có thể chỉ tay hay hành động. Ví dụ như bạn cùng với trẻ nói về một đồ vật nào đó, sau đó nhìn và nói “Đây là cái...”. Bạn có thể bắt đầu việc này với việc nhẹ nhàng nắm tay trẻ để chỉ vào món đồ đó, và về sau hãy giảm dần sự giúp đỡ hướng dẫn của bạn để trẻ tự làm.
Giúp bé hiểu các cử chỉ
Cũng như giống với việc tạo sự chú ý cho trẻ tự kỷ, bạn hãy giúp bé hiểu rõ cử chỉ đó là gì. Có thể thực hiện cùng một cử chỉ, nhấn mạnh trong cùng một tình huống nhiều lần. Ví dụ, hãy chắc chắn rằng bạn đã thu hút được sự chú ý của trẻ và sau đó đặt một chiếc ghế của trẻ trước khi trẻ ngồi xuống vào bữa ăn và nói “Con hãy ngồi xuống” đồng thời với việc chỉ tay vào chiếc ghế.
Ngoài ra để dạy trẻ tự kỷ giao tiếp, bạn còn có thể giới thiệu các cử chỉ vào các công việc hàng ngày. Ví dụ, như bảo bé gật đầu khi bạn nói “Con lại đây”... Dần dần sử dụng các cử chỉ này vào các thời điểm khác nhau và vị trí khác. Bạn phải dạy trẻ từng cử chỉ mới, từng lần một theo cách như trên. Hãy làm thật nhiều các hành động với bé để trẻ phải tác rời ngón tay trỏ, ví dụ quay số điện thoại, bật và tắt các nút, vẽ trên cát và sơn ngón tay. Khi trẻ muốn với lầy một vật gì đó, hãy nắm lấy cánh tay của trẻ và đưa về hướng có món đồ vật đó để trẻ có thể chạm vào và tự lấy nó.
Dạy trẻ tự kỷ thể hiện cảm xúc bằng khuôn mặt
Trẻ tự kỷ thường không biết biểu lộ cảm xúc, vui buồn, tức giận, lo lắng... Vì thế nếu muốn dạy bé biết những điều này bạn có thể đặt con vào một tình huống nào đó, rồi phóng đại mọi cử chỉ và biểu hiện của bạn. Có thể đó là dáng vẻ vô cùng ngạc nhiên, vô cùng vui vẻ hoặc buồn bã.
Trẻ tự kỷ không thích các trò chơi có tính chất trêu chọc, vì thế thay vào đó bạn nên bắt đầu với bé bằng các trò chơi với tính chất chờ đợi, với lời nói thân thiện và khuôn mặt tươi cười. Để con cảm nhận được cảm xúc của mình, và phát triển nó lên từng ngày. Hoặc việc cùng bé nhìn vào một tấm gương, tạo ra các khuôn mặt khác nhau thể hiện cảm xúc khác nhau và gọi tên nó cũng là cách làm hiệu quả trong việc dạy những trẻ tự kỷ.
Dạy trẻ tự kỷ cách hoàn thiện ngôn ngữ
Thông thường những trẻ tự kỷ khi nói chuyện, thường sử dụng những từ đơn là chủ yếu. Bé không thể nói được cả 1 câu hoàn chỉnh, để giúp bạn hiểu được ngay. Vì thế để giúp trẻ giao tiếp tốt, hãy bắt đầu chú ý đến ngôn ngữ của trẻ và giúp bé hoàn thiện nó từng chút một.
Ví dụ khi trẻ nói “nước”, bạn có thể tập cho con nói “Uống nước” hoặc “Con uống nước”. Việc mở rộng vốn từ giúp trẻ có khả năng ghép các từ và học nói tốt hơn, hãy tận dụng tất cả các tình huống trong ngày để cung cấp vốn từ cho trẻ.
Bạn nên tỏ ra hài lòng và có phản ứng với một điều trẻ đã nói ra, mặc dù điều đó bạn không hề hiểu rõ hoặc là nókhông hoàn toàn chính xác. Ví dụ nếu trẻ nói “ơm’’ bạn hãy nói đúng là “cơm’’, nhưng đừng bắt trẻ nhắc lại cho đến khi trẻ tự nhắc lại được.
Lưu ý một ngày, không nên cung cấp cho trẻ quá nhiều vốn từ, điều đó sẽ làm cho trẻ quá tải và dẫn đến chán nản, điều đó làm trẻ không hiểu và không ghi nhớ được bất cứ điều gì.
Dạy trẻ tự kỷ sử dụng từ ngữ nhiều hơn dùng các cử chỉ
Sau một thời gian dạy cho trẻ tự kỷ, thì thời điểm này bạn có thể nâng cao kỹ năng giao tiếp hơn cho bé. Hãy tập cho bé cố gắng nói ra những điều mình muốn, thay vì dùng các cử chỉ như ban đầu. Ví dụ như nếu bé muốn lấy một đồ vật nào đó, nếu bé thể hiện bằng cách chỉ và thậm chí là chỉ biết la lên "ư...ư..." Thì bạn hãy bảo trẻ nói là "lấy", hoặc là "cho con"... Nếu bé không có thiện chí hợp tác, thì bạn hãy làm lơ chứ nhất quyết không nên lấy. Có thể thời gian đầu, trẻ sẽ không hiểu được vấn đề hay tỏ ra khó chịu. Nhưng bạn đừng lo lắng, hãy lặp lại yêu cầu để bé thực hiện theo.
Hãy khuyến khích trẻ nói thay vì các cử chỉ, hàng ngày bạn có thể giới thiệu các từ thuộc về hành động, ví dụ hãy nói: đi, nhảy, ngủ trong khi bạn đang thực hiện hoạt động như vậy.
Có thực sự trẻ tự kỷ là do di truyền?
Địa điểm điều trị cho trẻ mắc bệnh tự kỷ tại Thành phố Hồ Chí Minh
Bài kiểm tra trẻ tự kỷ bằng hình ảnh cực hữu ích cho mẹ
Các cơ sở y tế khám cho trẻ tự kỷ ở Đà Nẵng
Làm sao để hiểu được cảm xúc của trẻ tự kỷ?
Dạy trẻ tự kỷ cần có rất nhiều thời gian, bên cạnh đó là sự kiên nhẫn và lòng yêu thương, thấu hiểu. Bạn phải đặt chính mình vào vị trí của trẻ, thì mới có thể biết được cuộc sống của bé như thế nào. Và từng ngày, nhìn thấy các em có những tiến bộ, và cải thiện được kỹ năng giao tiếp bạn sẽ cảm thấy hạnh phúc và có động lực hơn.
Thấy hữu ích thì LIKE và SHARE ngay nhé!