Chảy máu cam (hay còn gọi là chảy máu mũi) là một bệnh lý thuộc vùng tai mũi họng rất phổ biến ở trẻ nhỏ song đa phần phụ huynh lại tỏ ra rất lo lắng và bối rối vì không biết cách xử trí chảy máu ở trẻ em thế nào. Trong bài viết dưới đây, hãy cùng Lily & WeCare tìm hiểu về nguyên nhân gây chảy máu cam ở trẻ em và cách xử trí phù hợp.
Nguyên nhân chảy máu cam ở trẻ em
Để áp dụng đúng cách xử trí chảy máu ở trẻ em, cha mẹ cần biết rõ nguyên nhân chính xác gây ra hiện tượng này. Theo báo Sức Khoẻ Đời Sống, hơn 90% những trường hợp chảy máu cam ở trẻ em có nguyên nhân là do màng mạch ở vách ngăn mũi bị thương tổn. Tình huống thường gặp nhất là trẻ hiếu kỳ, tò mò khi chơi với những bộ phận nhỏ của đồ chơi rồi vô ý cho vào mũi mà quên bẵng đi hoặc giấu người lớn vì sợ bị la mắng, hậu quả không tránh khỏi là sau đó trẻ bị chảy máu cam.
Một nguyên nhân khác gây chảy máu cam ở trẻ em có thể là do những khối u mũi lành tính và ác tính. Mặc dù hầu hết những khối u này là lành tính song vẫn cần kiểm tra kỹ lưỡng để có chẩn đoán chính xác.
Ngoài ra, đôi khi độ ẩm trong phòng của trẻ có thể làm khô không khí dẫn tới lớp màng nhầy trong vách ngăn mũi mất dần sức co giãn và tính đàn hồi. Khi đó, chỉ cần bé hắt hơi hay chà xát mũi cũng có thể bị chảy máu cam.
Bên cạnh đó, mùa hè khiến trẻ hay bị nóng trong người, khiến các mạch máu và cấu trúc trong mũi bị vỡ, gây cảm giác ngứa ngáy. Nếu bé có tật ngoáy mũi sẽ vô tình làm vỡ mạch máu ở mũi và gây hiện tượng chảy máu cam.
Viêm mũi mạn tính (một dạng bệnh truyền nhiễm khiến các động mạch và tĩnh mạch mở rộng bất thường) dẫn tới sự bất thường của hệ thống mạch máu nằm trong khoang mũi cũng khiến trẻ dễ bị chảy máu cam. Một số nguyên nhân gây chảy máu cam ở trẻ em khác bao gồm: Tình trạng viêm mạch máu, bệnh lý di truyền liên quan tới những thay đổi trong cấu trúc của thành mạch máu, sự thiếu hụt vitamin C,... do chúng có làm tăng tính thấm thành mạch và gây chảy máu.
Cách xử trí chảy máu cam ở trẻ em
Nếu biết đúng cách xử trí chảy máu ở trẻ em, đa phần các trường hợp máu mũi sẽ tự ngừng. Khi gặp hiện tượng này, cha mẹ cần trấn an trẻ và bình tĩnh thực hiện theo các bước sau:
- Yêu cầu bé xì mũi nhẹ nhàng nhằm loại bỏ những cục máu đông đã hình thành trong mũi. Điều này có thể khiến máu chảy nhiều hơn trong chốc lát song sau đó, tình hình sẽ ổn. Tuy nhiên, cha mẹ lưu ý bỏ qua bước này nếu bé còn quá nhỏ.
- Đặt trẻ ngồi thẳng, cổ và đầu hơi ngả về phía trước. Tư thế này giúp máu mũi không chảy xuống họng, tránh việc trẻ bị nôn hoặc tiêu chảy. Tuyệt đối không để trẻ kẹp đầu giữa hai đầu gối hoặc nằm hoặc ngả đầu ra đằng sau.
- Dùng ngón cái và ngón trỏ bóp chặt phần chóp mũi mềm (hai bên cánh mũi) của trẻ. Tránh bóp phần xương sống mũi vì không thể giúp cầm máu, cũng tránh ấn một bên cánh mũi ngay cả trong trường hợp trẻ chỉ bị chảy máu cam một bên.
- Bước tiếp theo trong cách xử trí chảy máu trẻ em, cha mẹ cần bóp chặt cánh mũi của trẻ trong đúng 10 phút, tốt nhất nên dùng đồng hồ để căn giờ cho chính xác. Trong lúc chờ đợi, có thể cho trẻ xem tivi hoặc đọc sách. Lưu ý không thả tay liên tục để kiểm tra xem máu mũi đã ngừng chảy hay chưa. Cha mẹ cần nhớ, máu cần thời gian để đông lại. Nếu thả tay quá thường xuyên hoặc quá sớm có thể khiến máu mũi chảy kéo dài.
- Nếu muốn, cha mẹ cũng có thể đặt khăn mát hoặc chườm lạnh lên vùng má và gốc mũi của trẻ hoặc cho bé ngậm một viên đá. Điều này làm mạch máu mũi co lại, khiến quá trình chảy máu chậm lại. Tuy nhiên, cha mẹ chỉ nên áp dụng cách xử trí chảy máu cam ở trẻ em này nếu bé đồng ý phối hợp.
- Hướng dẫn bé nhổ máu tích tụ trong miệng ra vì nuốt phải sẽ có thể gây nôn.
- Cho trẻ uống một chút nước mát để tẩy bớt mùi máu trong miệng và giảm căng thẳng.
- Sau 10 phút, thả lỏng tay để kiểm tra xem máu mũi đã ngừng chảy hay chưa.
- Nếu máu mũi vẫn chảy, lặp lại các bước trên một lần nữa. Hoặc cũng có thể nhỏ thuốc co mạch tại chỗ (Rhinex hoặc Afrin) vào mũi trẻ để làm ngưng chảy máu.
Khi nào cần cho trẻ đi khám bác sĩ?
Liên quan tới hiện tượng chảy máu cam trẻ em và cách xử trí phù hợp, các chuyên gia y tế lưu ý cha mẹ nên đưa bé tới ngay các cơ sở tai mũi họng để được khám chữa kịp thời nếu:
- Không thể cầm máu mũi trong vòng 20 phút dù đã áp dụng các biện pháp sơ cứu nói trên..
- Trẻ bị mất nhiều máu (hơn một chén đầy) hoặc máu chảy nhanh.
- Trẻ bị chảy máu cam do chấn thương, chẳng hạn bị đấm vào mặt hoặc ngã.
- Trẻ cảm thấy người yếu, choáng váng, chóng mặt.
- Trẻ bị chảy máu cam tái đi tái lại nhiều lần
- Máu mũi chảy xuống phần sau họng thay vì chảy ra phần mũi trước ngay cả khi trẻ đã ngồi ngả đầu về trước.
- Trẻ bị chảy máu mũi mỗi khi dùng một loại thuốc mới.
- Trẻ bị chảy máu cam kèm theo những vết bầm tím khắp cơ thể hoặc kèm với chảy máu ở một số khu vực khác như nước tiểu, phân.
- Khi trẻ đang dùng thuốc chống đông máu.
- Khi trẻ có bệnh toàn thân khác làm ảnh hưởng đến quá trình đông máu như bệnh hemophilia, bệnh thận, bệnh gan,...
- Khi trẻ mới thực hiện hoá trị liệu.
Cách phòng ngừa chảy máu cam trẻ em
Bên cạnh việc học cách xử trí chảy máu cam ở trẻ em, cha mẹ cũng cần chú ý tới những biện pháp phòng ngừa hiện tượng này một cách hiệu quả. Theo lời khuyên của các bác sĩ, nếu trẻ bị viêm mũi kéo dài thì cần được khám và điều trị ngay, nhắc trẻ không nên ngoáy mũi vì ngoài việc gây chảy máu cam, đây cũng là một lý do làm nhiễm trùng vùng mũi họng.
Tuy nhiên, vì hiện tượng chảy máu cam trẻ em còn do rất nhiều nguyên nhân khác nên khi trẻ liên tục bị chảy máu mũi một cách bất thường, tốt nhất nên đưa trẻ đi khám chữa tại các cơ sở y tế có phòng khám chuyên khoa tai mũi họng để biết được nguyên nhân chính xác, giúp việc xử trí chảy máu cam trẻ em hiệu quả hơn.
Ngoài ra, phụ huynh có thể phòng ngừa chảy máu cam trẻ em bằng cách rửa mũi cho trẻ bằng nước muối sinh lý 2 lần/tuần. Cha mẹ lưu ý không rửa mũi quá nhiều lần cho trẻ để tránh làm mất lớp nhầy bảo vệ niêm mạc mũi.
Minh Thùy
Thấy hữu ích thì LIKE và SHARE ngay nhé!