Chế độ ăn trong viêm loét dạ dày – tá tràng

Trọng tâm của dinh dưỡng trong viêm loét dạ dày là dùng những thức ăn giảm tiết dịch vị: Chất ngọt, chất béo, dùng những thức ăn có tính chất bọc niêm mạc dạ dày, thấm dịch vị như gạo nếp, bột sắn, bánh mỳ, bánh quy, sữa, lòng trắng trứng. Dùng thức ăn mềm ít có tác dụng cơ giới. Không để đói, không ăn quá no. Cần ăn nhiều bữa trong ngày, mỗi bữa cách nhau từ 2-3 giờ. Khi chế biến thức ăn nên nghiền, xay băm nhỏ, nấu nhừ, tăng cường hấp, luộc, hạn chế xào, rán.

Người bệnh nên ăn gì?

Cháo, cơm nát, bánh mì, bánh quy, cơm nếp, bánh chưng.

Các loại khoai: khoai tây, khoai sọ luộc chín hoặc hầm nhừ dưới dạng súp.

Thịt cá nghiền nát, hấp hoặc om.

Sữa bò hộp, sữa bò tươi, sữa bột, bơ, phomát.

Đường, bánh, mứt kẹo, mật ong, kem, thạch, chè.

Nước uống: nước lọc, nước khoáng.

Những loại thức ăn nào không nên ăn?

Các loại thực phẩm có độ acid cao: Các loại quả chua như chanh, cam, bưởi chua; dưa, cà muối, dấm, mẻ, tương ớt.

Các loại thực phẩm tạo hơi trong dạ dày: Các loại đậu đỗ, các loại dưa cà muối, hành.

Các loại thực phẩm làm hư hại niêm mạc dạ dày: Rượu, bia, ớt, tỏi, cà phê, chè...

Các loại thức ăn tăng tiết acid: Các loại nước sốt thịt cá đậm đặc.

Không nên ăn các loại hoa quả như: Chuối tiêu, đu đủ, táo. Các loại thức ăn chế biến sẵn như giăm bông, lạp sườn, xúc xích.

Không ăn sữa chua lúc đói.

Trong trường hợp viêm dạ dày cấp tính cần có thời gian cho dạ dày lành vết thương, vì vậy có thể nhịn ăn trong vòng 24 - 48 giờ vì thức ăn vào dạ dày sẽ kích thích tiết acid càng làm loét vết thương. Chỉ nên uống nước khoáng với số lượng vừa phải để khỏi khát và mất nước. Sau thời gian nhịn ăn nên ăn súp nấu với rau thịt nghiền; Uống sữa hoặc ăn kem với năng lượng từ 1200-1300 Kcal. Mỗi lần ăn với số lượng ít và ăn nhiều lần cách nhau 1 giờ. Sau đó dần dần tăng số lượng cho đến khi không còn triệu chứng: Đau bụng, đầy hơi, ợ hơi, ợ chua thì ăn uống gần như bình thường.

Chế độ ăn hợp lý cho người mắc bệnh viêm loét dạ dày - tá tràng.

Trong trường hợp viêm dạ dày mạn tính, người bệnh thường bị thiếu dinh dưỡng do tiêu hóa hấp thu kém, cơ thể không hấp thu được các loại vitamin cần thiết, đặc biệt là vitamin B12 và sắt, chất đạm, dẫn tới thiếu máu. Chế độ ăn cần phải cung cấp đầy đủ năng lượng và chất đạm, đặc biệt cần bổ sung thêm các loại vitamin và muối khoáng như: B12, acid folic, vitamin A, D, K, canxi, Fe, Zn, Mg.

Trong trường hợp loét dạ dày chế độ ăn nên được chia làm 3 giai đoạn:

Giai đoạn 1:Bắt đầu điều trị cho người loét dạ dày, chỉ nên ăn sữa, cứ 1-2 giờ uống sữa một lần, mỗi lần chỉ khoảng 1/3-1/2 cốc (khoảng 100ml/lần). Tổng năng lượng chỉ cần khoảng 1200 kcal. 2 đến 3 ngày sau dạ dày không thấy đau thì trộn thêm kem vào sữa để tăng thêm năng lượng.

Giai đoạn 2: Khi dạ dày hết đau, thì ăn những đồ mềm nhuyễn như cháo, súp, mỗi lần 100ml sau đó tăng dần lên, nên ăn 6 bữa/ngày, sau đó ăn các loại thức ăn như: cơm nếp, bánh mỳ, bánh quy, thịt cá nghiền nát. Khi ăn nên nhai kĩ để đồ ăn thấm nước trước khi nuốt.

Giai đoạn 3:Vẫn tiếp tục ăn 5-6 bữa/ngày; Ăn thức ăn mềm, nấu chín nhừ.

Với mỗi một bệnh nhân, bác sĩ sẽ có thực đơn riêng. Bệnh nhân cần tuân thủ theo chế độ ăn để cải thiện bệnh.

ThS. BS. Lê Thị Hải