Cùng là kháng sinh tại sao phải uống ở các thời điểm khác nhau?

Khi đi khám bệnh, có lúc bác sĩ kê đơn dùng thuốc kháng sinh dặn uống trước bữa ăn, có lần lại dặn là uống sau khi ăn. Vậy tại sao cùng là thuốc kháng sinh mà phải uống khác thời điểm như vậy?

Lê Hà (Hà Nội)

Không biết rõ bạn đi khám bệnh được bác sĩ kê dùng loại kháng sinh nào, tuy nhiên mỗi lần khám bệnh, có thể là những bệnh khác nhau hoặc thậm chí cùng một loại bệnh, căn cứ vào tình trạng bệnh cụ thể, có thể kháng sinh được dùng cũng không giống nhau.

Kháng sinh lại có rất nhiều loại. Tùy vào đặc điểm của từng loại thuốc kháng sinh, dạng bào chế… mà có thời điểm uống phù hợp để thuốc có hiệu quả tốt nhất. Cụ thể:

Những loại thuốc kém bền vững trong môi trường dịch vị hoặc bị giảm hấp thu do thức ăn, cần uống xa bữa ăn (lúc đói). Thời điểm uống tốt nhất là 1 giờ trước bữa ăn hoặc 2 giờ sau khi ăn. Các loại kháng sinh này bao gồm: nhóm penicillin (penicillin V, ampicillin, amoxycillin... ); nhóm cephalosporin (cefuroxime, cefixim...); nhóm macrolid (clarythromycin, azithromycin, erythromycin...).

Tuy nhiên, cũng có một số kháng sinh không bị giảm hấp thu do thức ăn, mà lại cần phải uống khi no mới phát huy được tác dụng của thuốc, vì thế cần uống trong hoặc ngay sau bữa ăn chính như nhóm quinolon (milosacin, rosoxacin, ciprofloxacin...); nhóm nitroimidazol (metronidazol, tinidazol...); nhóm cyclin (tetracyclin, doxycyclin...).

Riêng loại viên bao tan trong ruột, không kể thuộc nhóm kháng sinh nào đều không bị ảnh hưởng bởi bữa ăn nhưng tốt nhất vẫn nên uống lúc đói với một cốc nước nguội.

Vì thế, khi được bác sĩ kê đơn và dặn dò về thời điểm uống thuốc, bạn cần tuân thủ thời điểm này để đạt hiệu quả điều trị bệnh cao nhất.

Ngoài ra, trong thời gian uống kháng sinh, có một số thức ăn cụ thể cần hạn chế, đó là sữa và các sản phẩm chế biến từ sữa (phô mai, sữa chua...). Bởi vì, canxi trong sữa kết hợp với thuốc kháng sinh, tạo ra muối canxi không tan trong nước. Hậu quả là thuốc không phát huy được tác dụng vì đã bị canxi kìm hãm, giảm đáng kể hiệu quả điều trị. Khi uống các kháng sinh như tetracycline, doxycyclin, không nên ăn tôm, cua. Đặc biệt là nhiều người cho rằng khi uống kháng sinh thì tăng cường uống nước cam, quýt cho “mát”. Tuy nhiên, trong nước cam, quýt có chứa nhiều axit, mà các kháng sinh thường kém bền vững ở môi trường axit. Do đó, cần phải uống xa các loại nước này cách thời điểm uống kháng sinh khoảng 3 giờ.

BS. Nguyễn Thị Thúy