Điều trị cúm và tác dụng phụ của Tamiflu

Nhiều bệnh nhân cúm chưa được điều trị đúng cách

Một nghiên cứu mới của Cơ quan phòng chống bệnh (CDC) Mỹ cho thấy thuốc kháng vi-rút thường không được kê đơn cho bệnh nhân có nguy cơ cao bị biến chứng cúm, trong khi quá nhiều bệnh nhân lại phải dùng kháng sinh vô ích.

Phát hiện trên cho thấy các bác sĩ cần được đào tạo thêm về sử dụng hợp lý thuốc kháng vi-rút và thuốc kháng sinh trong điều trị bệnh nhân cúm. Sử dụng kháng sinh không đúng sẽ góp phần gây ra tình trạng kháng kháng sinh.

Các nhà nghiên cứu ở CDC Mỹ đã phân tích dữ liệu của khoảng 6.800 bệnh nhân có các triệu chứng cúm được theo dõi ở 5 cơ sở điều trị ngoại trú ở Michigan, Pennsylvania, Texas, Wisconsin và bang Washington trong mùa cúm năm 2012-2013. Nhóm nghiên cứu tập trung vào các hồ sơ bệnh án kê đơn hai loại thuốc kháng vi-rút cúm là oseltamivir (Tamiflu) và zanamivir (Relenza) - và 3 loại thuốc kháng sinh được sử dụng rộng rãi (amoxicillin-clavulanate, amoxicillin, và azithromycin).

Các thuốc kháng vi-rút chỉ được kê đơn cho 19% bệnh nhân có nguy cơ cao bị biến chứng cúm và đến khám ở cơ sở chăm sóc sức khoẻ ban đầu trong vòng 2 ngày sau khi các triệu chứng cúm xuất hiện. Và chỉ có 16% bệnh nhân có kết quả xét nghiệm xác nhận bị cúm được dùng oseltamivir hoặc zanamivir.

Tuy nhiên, 30% số bệnh nhân này được kê đơn thuốc kháng sinh không có tác dụng điều trị cúm trừ khi có bội nhiễm. Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Clinical Infectious Diseases số ra ngày 17/7.

Lợi ích của liệu pháp kháng vi-rút trong điều trị cúm gồm giảm số nhiễm trùng đường hô hấp dưới và nhập viện,  giảm sử dụng thuốc kháng sinh và nguy cơ đột quỵ.

Người già, trẻ nhỏ và người mắc bệnh mạn tính được cho là có nguy cơ cao bị biến chứng cúm, gồm viêm phổi và viêm phế quản. Phụ nữ mang thai cũng được xếp vào nhóm có nguy cơ cao.

Tác dụng phụ của Tamiflu

Ảnh minh họa

Cùng với các tác dụng cần thiết, oseltamivir (hoạt chất trong thuốc Tamiflu) có thể gây ra một số tác dụng không mong muốn.

Hãy đi gặp bác sĩ ngay nếu có bất kỳ tác dụng phụ nào dưới đây xảy ra trong khi dùng oseltamivir:

Ít gặp

-  Ho có đờm
- Thở khò khè

Hiếm gặp

- Đau bụng hoặc hoặc chướng bụng
- Đau cánh tay, đau lưng, hoặc đau hàm
- Đầy hơi
- Đau ngực hoặc khó chịu ở ngực
- Tiêu chảy, nhiều nước và nặng, có thể có máu
- Chảy nước dãi
- Sưng mặt
- Nhịp tim nhanh hoặc không đều
- Khản giọng
- Khát nước nhiều
- Đau
- Khó thở
- Giảm cân bất thường

Chưa rõ tỷ lệ mắc

- Rộp da, bong da, hoặc nhẽo da
- Co giật (động kinh)
- Nước tiểu sẫm màu
- Khó nuốt
- Ngất
- Nhịp tim nhanh, chậm hoặc không đều
- Phát ban hoặc mề đay
- Ngứa hoặc sưng mí mắt hoặc xung quanh mắt, mặt,  môi hoặc lưỡi
- Đau khớp hoặc đau cơ 
- Phân bạc màu
- Mất kiểm soát bàng quang
- Mất ý thức 
- Co thắt cơ hoặc co giật các đầu chi
- Tổn thương đỏ da, thường ở giữa có màu tím
- Mắt kích ứng đỏ
- Phát ban da hoặc ngứa toàn thân
- Mụn, loét, hoặc đốm trắng trong miệng hoặc môi
- Ra nhiều  mồ hôi
- Đau bụng trên bên phải hoặc đau dạ dày
- Vàng mắt và vàng da

Một số tác dụng phụ của oseltamivir có thể không cần chăm sóc y tế vì có thể hết trong quá trình điều trị khi cơ thể điều chỉnh với thuốc. Thầy thuốc cũng có thể tư vấn về các biện pháp phòng ngừa hoặc giảm một số tác dụng phụ. Hãy đi khám nếu những tác dụng phụ dưới đây tiếp tục xảy ra hoặc gây khó chịu:

Thường gặp

- Tiêu chảy
- Buồn nôn
- Nôn

Ít gặp

- Đau bụng
- Chảy máu mũi không rõ nguyên nhân (chủ yếu xảy ra ở trẻ em)
- Rát, khô, ngứa mắt (chủ yếu ở trẻ em)
- Chóng mặt
- Ù tai (chủ yếu ở trẻ em)
- Chảy nước mắt (chủ yếu ở trẻ em)
- Đỏ, đau, hoặc sưng mắt hoặc mi mắt (chủ yếu ở trẻ em)
- Rối loạn giấc ngủ

Hiếm gặp

- Da nhợt nhạt
- Khó thở
- Chảy máu hoặc bầm tím bất thường

Chưa rõ tỷ lệ mắc

- Nhìn mờ
- Da nứt nẻ, khô, hoặc có vảy
- Khô miệng
- Da khô, bốc hỏa
- Thay đổi tâm trạng hay tinh thần
- Da phát ban, đóng vảy, hoặc rỉ nước

Thúy Anh (Dịch tổng hợp)