Vô sinh hay hiếm muộn là tình trạng một cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh sản, có quan hệ tình dục đều đặn, không áp dụng biện pháp tranh thai nào mà vẫn không có con sau thời gian 1 năm.
Vô sinh được chia làm 2 loại là vô sinh nguyên phát (khi chưa có thai lần nào) và vô sinh thứ phát (đã có thai nhưng sau hơn 1 năm vẫn không có thai lại).
Tần suất vô sinh khoảng 10-15%, trong đó nguyên nhân do vợ chiếm 40%, do chồng 40%, cả hai vợ chồng 10% và không rõ nguyên nhân chiếm 10%.
Ảnh minh họa
Nguyên nhân gây vô sinh
Nguyên nhân do vợ
- Nguyên nhân do cổ tử cung: Nhờ chất nhầy ở cổ tử cung và cấu trúc bình thường của cổ tử cung giúp tinh trùng bơi qua dễ dàng. Nếu vì một lý do nào đó gây ảnh hưởng tới chất nhầy hoặc cấu trúc của cổ tử cung làm cho tinh trùng khó sống sót và không thể bơi qua được sẽ làm cho tỉ lệ có thai giảm. Tiền sử có đốt lạnh hay đốt điện cổ tử cung làm phá huỷ các tế bào tiết chất nhầy, tiền căn nạo thai, sảy thai, tổn thương cổ tử cung sau sinh gây chít ép hoặc hở cổ tử cung. Viêm nhiễm cổ tử cung làm ảnh hưởng tới khả năng sống của tinh trùng.
- Nguyên nhân do tử cung và ống dẫn trứng: Phụ nữ có tiền sử về nhiễm trùng sinh dục như viêm cổ tử cung, tử cung, ống dẫn trứng làm chít hẹp hoặc tắc ống dẫn trứng do đó trứng không thể di chuyển vào buồng tử cung. Phụ nữ trước đây có đặt vòng, nạo thai, sảy thai hoặc thai ngoài tử cung cũng sẽ làm thay đổi cấu trúc bình thường của tử cung và ống dẫn trứng dính như buồng tử cung hoặc tắc ống dẫn trứng. Ngoài ra còn có một số nguyên nhân khác như dị dạng tử cung, u xơ tử cung, tiền căn phẫu thuật vùng chậu, viêm vùng chậu…
- Nguyên nhân do rối loạn rụng trứng: Rối loạn rụng trứng thường được biểu hiện qua tình trạng kinh nguyệt như kinh thưa (chu kỳ kinh nguyệt trên 35 ngày) hay vô kinh (không có kinh từ 3 hoặc 6 tháng trở lên). Nguyên nhân rối loạn rụng trứng rất nhiều như rối loạn về yếu tố tâm lý, thể thao quá mức, tăng cân hoặc giảm cân trên 20% trọng lượng cơ thể hoặc các bệnh lý như buồng trứng đa năng, suy buồng trứng sớm…
- Nguyên nhân do tuổi: Tuổi phụ nữ càng cao, khả năng sinh sản càng giảm và tỉ lệ sảy thai càng tăng.
- Nguyên nhân khác: Một số bệnh lý liên quan đến nội tiết có thể gây vô sinh như bệnh bướu cổ, bệnh gan, thận, thượng thận…
Nguyên nhân do chồng
- Rối loạn trong quá trình sinh tinh, trưởng thành của tinh trùng: Suy tuyến sinh dục nguyên phát, thứ phát, nhiễm trùng đường sinh dục, quai bị, giãn tĩnh mạch thừng tinh, tiếp xúc với các hoá chất, tia xạ làm tinh trùng yếu, giảm hoặc không có tinh trùng.
- Rối loạn chức năng tính dục: Các rối loạn chức năng cương dương vật (bất lực), và rối loạn về phóng tinh (xuất tinh ngược dòng) giảm khả năng có thai.
- Bất thường về cấu trúc của cơ quan sinh dục: Không có ống dẫn tinh, tắc ống dẫn tinh, tinh hoàn ẩn, hay giãn tĩnh mạch thừng tinh…gây giảm hoặc không có tinh trùng.
Có rất nhiều nguyên nhân gây vô sinh, tỉ lệ xuất hiện đều ở nam và nữ. Do đó, nên đi khám sớm tại các bệnh viện phụ sản có chuyên khoa hiếm muộn để tìm hiểu nguyên nhân và từ đó điều trị mới có kết quả.
ThS. Vũ Thị Tuyết Mai
Thấy hữu ích thì LIKE và SHARE ngay nhé!