Hoạt chất điều trị bướu lành tiền liệt tuyến

Về phương diện giải phẫu, tuyến tiền liệt là một tổ chức bao quanh niệu đạo, có trọng lượng khoảng 15 - 20g, nằm ngay sát cổ bàng quang, phía sau xương mu và trước trực tràng, chia thành 2 hoặc 3 thùy, bọc xung quanh một phần niệu đạo, là đoạn dẫn nước tiểu từ bàng quang ra ngoài khi đi tiểu, đoạn niệu đạo này còn được gọi là niệu đạo tuyến tiền liệt.

Tuyến tiền liệt sẽ phát triển lớn dần theo thời gian; từ tuổi 50 phát triển lành tính, vượt quá kích thước bình thường gọi là bướu lành tiền liệt tuyến. Từ sự phát triển này sẽ chèn ép vào niệu đạo gây cản trở khi đi tiểu, từ tiểu khó, lắt nhắt nhiều lần, có khi bí tiểu.

Về nguyên nhân của bệnh: hiện tại các nhà khoa học vẫn chưa biết rõ, nhưng đều thống nhất là bệnh có liên quan mật thiết đến yếu tố nội tiết tố sinh dục nam.

Vượt quá kích thước bình thường gọi là bướu lành tiền liệt tuyến

Về triệu chứng: điển hình cho khởi đầu của bệnh là tình trạng rối loạn về tầng xuất đi tiểu, người bệnh thường đi tiểu lắt nhắt, nhiều lần có cảm giác tiểu không hết nước tiểu, sự chú ý này nhất là về đêm, nặng hơn nữa là tình trạng tiểu khó, tia nước tiểu yếu, tiểu rắt, tiểu đêm nhiều lần với số lần nhiều hơn, khiến người bệnh mất ngủ, nặng hơn nữa có thể gây bí tiểu mạn tính dẫn đến viêm bàng quang, viêm đường tiết niệu thậm chí suy thận, hoặc bí tiểu cấp tính.

Về phát hiện bệnh: hiện tại có nhiều phương pháp, trong đó siêu âm là phương pháp được áp dụng rộng rãi ở nước ta. Siêu âm tuyến tiền liệt là kỹ thuật dùng sóng âm thanh có tần số cao đưa vào trong cơ thể rồi ghi nhận và phân tích sóng dội ngược về để tạo nên hình ảnh ở màn hình máy siêu âm, là một phương tiện khám an toàn, nhanh chóng, đơn giản, là thủ thuật không xâm lấn vào tuyến tiền liệt, không đau, rẻ tiền, không gây độc hại.

Nếu siêu âm qua đường bên ngoài da vùng bụng, người bệnh chỉ cần nhịn đi tiểu để cho bàng quang căng to đẩy tuyến tiền liệt lên sẽ hình ảnh rõ và kết quã sẽ chính xác hơn và sẽ khó thấy khi trong bàng quang ít nước tiểu, hoặc có thể siêu âm đầu dò qua ngả trực tràng. Siêu âm không những đánh giá về mặt hình thể mà còn giúp đánh giá được khối lượng của tuyến tiền liệt, kích thước, tính chất như của khối u đồng nhất hay không đồng nhất, đo được lượng nước tiểu tồn lưu trong bàng quang.

Tuy nhiên, siêu âm chỉ là cảm nhận có tính chất chủ quan của bác sĩ siêu âm, nên kết quả còn phụ thuộc vào chất lượng của máy và kinh nghiệm của bác sĩ; nên cần phối hợp thăm khám tuyến tiền liệt qua đường hậu môn - trực tràng, khi cần thiết có thể áp dụng một số kỹ thuật khác như: chụp cắt lớp hay chụp cộng hưởng từ.

Về điều trị, trong đầu thập niên này, các nhà khoa học đã, tìm ra hoạt chất Dutasteride, được xếp vào thuốc thuộc nhóm ức chế 5 anpha reductase, đặc hiệu cả type 1 và type 2 của Isoenzym 5 anpha reductase, từ đó làm giảm các yếu tố phát triển biểu mô nội mạch, ức chế sự tăng sinh mạch máu. Kết quả là Dutasteride làm giảm thể tích tiền liệt tuyến và thể tích vùng chuyển tiếp rõ rệt, thuốc với tên thương mại là Avodart, uống với liều 0,5mg uống 1 lần trong ngày, hiệu quả được ghi nhận thường là sau 6 tháng đến 1năm điều trị.

BS.CKI. Trần Quốc Long