Khoa học nói rằng: Nhiều chị em béo do gen, không đơn giản là 'cái miệng hại cái thân'

Theo nghiên cứu mới của các nhà khoa học Na Uy: Kể từ năm 1975 đến nay, người trưởng thành bị béo phì trên thế giới ngày một tăng lên vì chế độ ăn uống không lành mạnh, lười vận động.

Tuy nhiên, nếu đổ hết lỗi cho 'cái mồm' thì oan cho nó quá. Sự thật là gen di truyền cũng đóng vai trò không nhỏ trong việc quyết định thể hình của con người.

Từ khi y tế và khoa học phát triển, chỉ số khối cơ thể (BMI) được coi là thước đo tiêu chuẩn để xác định một người có béo phì hay không.

BMI được tính toán dựa trên tương quan giữa chiều cao và cân nặng (trọng lượng cơ thể chia chiều cao nhân hai). Cụ thể: nếu ở mức 25-30, chị em sẽ bị tính là thừa cân; trên 30 là béo phì. Nếu con số này càng cao, đồng nghĩa với tỉ lệ bệnh tim mạch, đột quỵ, tiểu đường cũng tăng lên.

Theo AFP, vào giữa những năm 1970, chỉ có khoảng 4% người trưởng thành có chỉ số BMI từ 30 trở lên. Tuy nhiên, theo số liệu của WHO (Tổ chức Y tế Thế giới) vào năm 2016, tỷ lệ đó đã tăng vọt lên 13%. Điều đáng buồn là tỷ lệ béo phì ở nữ giới cao hơn nam giới!

Hiện tại có khoảng 2 tỷ người từ 18 tuổi trở lên, tương đương 39% tổng số người trưởng thành có chỉ số BMI trên ngưỡng thừa cân, tức là trên 25 và khoảng 700 triệu người béo phì. Tỷ lệ thừa cân thậm chí còn tăng mạnh ở cả trẻ em, từ mức 4% vào năm 1975 đến hơn 18% trong năm 2016.

Nhằm đánh giá tác động của môi trường và gen đối với bệnh béo phì bên cạnh yếu tố dinh dưỡng, các nhà khoa học tại Đại học Khoa học và Công nghệ Na Uy (Norwegian University of Science and Technology) đã thực hiện một nghiên cứu, dẫn dắt bởi nhà khoa học Maria Brandkvist.

Họ đã kết hợp bộ dữ liệu chiều cao và cân nặng của gần 120.000 người ở Na Uy trong giai đoạn từ năm 1963 đến 2008. Trong đó, người trưởng thành bắt đầu béo phì kể từ những năm 1980 và 1990. Đặc biệt những người sinh sau năm 1970 nhiều khả năng có chỉ số BMI cao hơn đáng kể so với những đứa trẻ thế hệ trước. Một nửa số người trong nghiên cứu được chia ra thành 5 nhóm tùy thuộc vào mức độ nhạy cảm di truyền của họ đối với béo phì.

Nếu chẳng may mang 'gen béo phì' bẩm sinh, lối sống không lành mạnh sẽ kích hoạt nó triệt để nhất có thể

Khi tiến hành so sánh các nhóm người trong nghiên cứu, các nhà khoa học phát hiện ra: Một số người đàn ông 35 tuổi có biến thể gen tiềm ẩn, khiến trọng lượng vượt xa đàn ông cùng độ tuổi không có gen kiểu này.

Còn với phụ nữ, tỷ lệ béo phì đã gia tăng mạnh trong khoảng 40 năm trở lại đây. Brandkvist giải thích rằng, khuynh hướng di truyền sẽ khiến con người ở tuổi 35 với chiều cao trung bình nặng hơn gần 4kg so với những năm 1960.

Tác nhân gây nên điều này vẫn chưa được xác định rõ, tuy nhiên, biến thể tiềm ẩn này có thể là kết quả của những gen bị tổn thương. Chưa hết, lại sở hữu thêm lối sống không lành mạnh, thức đêm ngủ ngày, các gen này sẽ được kích hoạt triệt để khiến trọng lượng cơ thể tăng mất kiểm soát.

Theo Ctvnews