Lưu ý không nên bỏ qua về liệu pháp thay thế nicotine

Liệu pháp thay thế nicotine là một trong những phương pháp hỗ trợ cai thuốc phổ biến trên thế giới và thu hút ngày càng nhiều sự quan tâm từ dư luận Việt Nam. Nếu bạn có ý định áp dụng liệu pháp thay thế nicotine trong kế hoạch cai thuốc lá của mình, những lưu ý dưới đây sẽ rất hữu ích cho bạn.

Bạn nên chọn liệu pháp thay thế nicotine dựa vào gì?

Hầu hết các sản phẩm thay thế nicotine được chỉ định dùng dựa trên lượng thuốc lá bạn hút. Dù hiện nay vẫn chưa có tiêu chuẩn phân loại rõ ràng nào về mức độ hút thuốc của một người nhưng nói chung, một người hút thuốc ít là người hút ít hơn 10 điếu mỗi ngày. Người hút một gói một ngày hoặc hơn được coi như người nghiện hút thuốc nặng. Người hút thuốc mức trung bình nằm ở khoảng giữa.

Đôi khi bác sĩ sử dụng “pack year” để phân tích thời gian hút và lượng thuốc hút. Pack year là số lượng gói thuốc lá một người đã hút mỗi ngày nhân với số năm mà người đó đã hút thuốc. Vì một gói chứa 20 điếu, một người đã hút 20 điếu thuốc một ngày trong 1 năm được coi như đã hút 1 pack year.

Bạn có thể bắt đầu liệu pháp thay thế nicotine khi vẫn còn hút thuốc hay không?

Nhiều người hút thuốc thắc mắc rằng liệu họ có thể bắt đầu liệu pháp thay thế nicotine trong khi họ vẫn đang hút thuốc lá hay không. Một số nghiên cứu đã được thực hiện với những người sử dụng liệu pháp thay thế nicotine trong khi vẫn còn hút thuốc, với mục đích cắt giảm việc hút thuốc lá. Sau một thời gian, họ đã dừng hút hoàn toàn. Nhìn chung, những người tiến hành liệu pháp thay thế nicotine có nhiều khả năng bỏ hút thuốc hơn so với những người sử dụng giả dược (giả liệu pháp thay thế nicotine). Thế nhưng, bạn cần đảm bảo không sử dụng nicotine quá liều, đây là điều rất quan trọng, vì nó có thể gây ảnh hưởng đến tim mạch và hệ tuần hoàn máu. Tuy nhiên, cách an toàn nhất là bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ nếu muốn sử dụng liệu pháp thay thế nicotine trong khi vẫn còn hút thuốc.

Bạn nên sử dụng liệu pháp thay thế nicotine trong bao lâu?

Như đã đề cập, hầu hết các dạng liệu pháp thay thế nicotine chỉ có thể sử dụng trong một thời gian hạn chế. Cho đến nay, các nghiên cứu vẫn chưa xác nhận việc kéo dài thời gian sử dụng liệu pháp thay thế nicotine so với thời gian khuyến cáo có ảnh hưởng đáng kể tới kết quả của việc bỏ thuốc hay không. Tốt nhất bạn nên sử dụng theo sự hướng dẫn của bác sĩ. Nếu bạn muốn ngưng sử dụng liệu pháp này, bạn nên giảm dần liều lượng sử dụng trước khi ngừng hẳn việc sử dụng.

Hiện nay có khá nhiều nghiên cứu về ảnh hưởng của thời gian sử dụng miếng dán nicotine. Ví dụ, mặc dù miếng dán thường được sử dụng trong 3 – 5 tháng, một số nghiên cứu đã đề nghị rằng viêc sử dụng nó trong 8 tuần hoặc ít hơn cũng có thể mang lại hiệu quả tương tự. Nhưng các nhà nghiên cứu khác cũng lưu ý rằng nguy cơ tái phát có thể tăng lên khi dừng sử dụng các phương pháp thay thế nicotine, ngay cả sau khi bạn đã sử dụng trong 5 tháng. Do có nhiều luồng ý kiến khác nhau về liệu pháp này, nên tốt nhất nếu cảm thấy cần đến liệu pháp thay thế nicotine trong khoảng thời gian khác so với khuyến cáo, bạn nên xin ý kiến của bác sĩ. 

Những ai không nên sử dụng liệu pháp thay thế nicotine?

Liệu pháp thay thế nicotine (NRT) có thể được sử dụng một cách an toàn dưới sự theo dõi cẩn thận của bác sĩ, ngay cả ở những người có bệnh tim hoặc máu. Các nghiên cứu đã phát hiện những lợi ích của việc bỏ thuốc đáng kể hơn là các nguy cơ của liệu pháp thay thế nicotine ở những người bị bệnh tim mạch. Khi nhìn vào việc sử dụng các liệu pháp thay thế nicotine, những lợi ích của việc bỏ thuốc tất nhiên lớn hơn so với những rủi ro sức khỏe của liệu pháp.

Tính đến năm 2014 vẫn chưa đủ bằng chứng chắc chắn rằng NRT là an toàn đối với phụ nữ mang thai. Một phân tích năm 2012 của 6 nghiên cứu thực hiện trên NRT trong 1.745 phụ nữ mang thai cho thấy các phản ứng bệnh không khác biệt đáng kể như sẩy thai, sinh non, sinh con nhẹ cân và yêu cầu chăm sóc đặc biệt giữa các nhóm sử dụng NRT và các nhóm không sử dụng NRT. Hơn nữa, hút thuốc trong khi mang thai có thể gây ra những vấn đề này và nhiều vấn đề khác nên nhiều bác sĩ cho rằng sử dụng NRT ít hại hơn là hút thuốc trong khi mang thai.

Ngoài ra, tuy sử dụng NRT thai nhi sẽ phải tiếp xúc với nicotine nhưng nếu hút thuốc thai nhi cũng sẽ phải phơi nhiễm nicotine và một số hóa chất khác. Tác động của nicotine khi bé lớn lên vẫn chưa được xác định. Do đó, tốt nhất bạn nên bỏ hút thuốc trước khi có thai. Những người hút thuốc phát hiện mình có thai nên trao đổi với bác sĩ ngay lập tức để được giúp đỡ trong việc lựa chọn cách tốt nhất để bỏ thuốc.

Lưu ý rằng NRT vẫn chưa được chứng minh có thể giúp được những người hút ít hơn 10 điếu một ngày. Bạn có thể trao đổi với bác sĩ về việc sử dụng liều thấp NRT nếu bạn hút thuốc ít hơn nhưng cảm thấy vẫn cần phương pháp thay thế nicotine.

Đã từng có trường hợp quá liều nicotine không?

Trường hợp quá liều nicotine là rất hiếm, nhưng vẫn có thể xảy ra. Sản phẩm điều trị thay thế nicotine được dán nhãn để phù hợp giữa lượng nicotine bạn nhận được và lượng bạn hấp thụ khi hút thuốc. Nếu sử dụng theo cách này, bạn nên dùng liều lượng nicotine gần tương đương với lượng bạn nhận từ việc hút thuốc lá. Bạn không nên sử dụng nhiều hơn, vì có thể gây hại. Thậm chí chỉ cần quá liều một lượng ít cũng có thể gây ra một số hậu quả khôn lường. Để phòng tránh, hãy làm theo hướng dẫn dùng thuốc một cách cẩn thận. Ngoài ra, không sử dụng nhiệt (như miếng đệm nóng hoặc đèn nhiệt) trên da gần miếng dán nicotine – bạn có thể hấp thụ lượng chất nicotine cao hơn do lượng máu được cung cấp tăng lên.

Nicotine được hấp thụ qua da và màng nhầy, vì vậy phải bảo quản và xử lý sản phẩm thay thế nicotine một cách an toàn. Sử dụng quá liều nicotine có thể gây tử vong. Tránh xa tầm tay trẻ nhỏ và thú nuôi. Đừng vứt chúng lung tung trên đường phố hoặc trong thùng rác mở.

Rất hiếm có người làm theo các hướng dẫn sử dụng mà bị quá liều. Tuy nhiên, đặc biệt là với các sản phẩm chứa chất lỏng (như thuốc xịt và thuốc hít) hấp thu nhanh chóng qua da và màng nhầy, tình trạng quá liều có khả năng xảy ra nhiều hơn. Dưới đây là một số triệu chứng sử dụng nicotine quá nhiều:

• Nhức đầu;
• Buồn nôn và ói mửa;
• Đau bụng;
• Tiêu chảy;
• Kích động, bồn chồn;
• Nhịp tim nhanh hoặc bất thường;
• Đổ mồ hôi lạnh;
• Da và miệng tái nhợt;
• Yếu ớt;
• Rùng mình (run rẩy);
• Nhầm lẫn;
• Tầm nhìn và thính giác bị rối loạn;
• Huyết áp tăng, sau đó giảm;
• Chóng mặt hoặc ngất do huyết áp thấp;
• Động kinh;
• Thở gấp khi mới ngộ độc, sau đó có thể tắc thở.

Nếu đang dùng liệu pháp thay thế nicotine theo toa và vẫn mắc các triệu chứng nhẹ như đau đầu, nôn mửa, tiêu chảy, hay ra mồ hôi, giảm liều thì hãy trao đổi với bác sĩ. Hãy gọi cấp cứu ngay nếu nghi ngờ mình đã sử dụng quá liều.

Bạn có thể tham khảo thêm về liệu pháp thay thế nicotine:

Những thắc mắc, lo âu về liệu pháp thay thế nicotine 

Áp dụng hiệu quả liệu pháp thay thế nicotine