Nhiều cơ sở y tế triển khai các giải pháp giảm thiểu chất thải nhựa y tế

Cần tăng cường sử dụng các sản phẩm thay thế sản phẩm nhựa dùng một lần bằng các sản phẩm dễ tiêu hủy, hạn chế phát sinh chất thải nhựa. Ảnh: D.H

Giảm phát sinh từ đầu nguồn

Hưởng ứng phong trào 'Chống rác thải nhựa' do Bộ TN&MT phát động và Chỉ thị số 08/CT-BYT của Bộ trưởng Bộ Y tế về giảm thiểu chất thải nhựa y tế, tại một số địa phương, Sở Y tế và các cơ sở y tế cũng đã sớm tổ chức các hoạt động giảm thiểu chất thải nhựa tại cơ sở. Nhiều đơn vị đã có các hoạt động hưởng ứng phong trào 'Chống rác thải nhựa' của cơ sở y tế trên cả nước.

Tại một số bệnh viện, đã có sáng kiến, giải pháp thay đổi nhận thức, thói quen cho nhân viên y tế, bệnh nhân và người nhà bệnh nhân về thay thế sản phẩm nhựa dùng một lần, hạn chế việc phát sinh chất thải, chất thải nhựa.

Bệnh viện Trung ương Huế là một trong những bệnh viện đã thực hiện các biện pháp giảm phát sinh từ đầu nguồn như ưu tiên chọn sản phẩm ít phát sinh chất thải, hạn chế các hoạt động phát thải không cần thiết. Đồng thời Bệnh viện Trung ương Huế cũng đưa ra các khẩu hiệu hành động: 'Hạn chế phát sinh – phân loại đúng – thu gom đủ - tái sử dụng hợp lý – xử lý an toàn' và tuân thủ nguyên tắc 'Giảm thiểu – Tái sử dụng – Tái chế' (nguyên tắc 3R = Reduce – Reuse – Recycle).

Cũng trong các hoạt động giảm phát sinh chất thải, từ cuối năm 2018 đến tháng 3/2019, các cơ sở y tế tại tỉnh Bình Định đã xây dựng và triển khai các hoạt động 'Chống rác thải nhựa' gắn với thực hiện nhiệm vụ công tác của từng đơn vị; thực hiện 'Nói không với sản phẩm nhựa dùng một lần và túi nilon khó phân hủy'. Trong 4 tháng đầu triển khai, các cơ sở y tế tỉnh Bình Định đã thu gom, phân loại và giao cho các cơ sở có giấy phép hành nghề xử lý gần 73.340 kg chất thải nguy hại; 6.500kg chất thải nhựa có thể tái chế. Việc tái chế, tái sử dụng túi nilon đã giảm thiểu 10.000 túi nilon dung tích 15 lít thải ra môi trường.

Bệnh viện Hùng Vương nói không với sản phẩm nhựa.

Tại Bệnh viện Hùng Vương, TPHCM đã triển khai chuỗi phong trào 'Chống rác thải nhựa' cho nhân viên y tế, bệnh nhân và thân nhân người bệnh tại bệnh viện. Chuỗi phong trào bắt đầu với 'Ngày hội chống rác thải nhựa và phát động tuần triển lãm cuộc chiến chống rác thải nhựa trên toàn thế giới và tại Việt Nam'. Tiếp đến là chương trình tập huấn về các phương pháp giảm thiểu rác thải nhựa cho nhân viên y tế để ứng dụng trong bệnh viện và trong cuộc sống hàng ngày. Ngoài ra, bệnh viện còn truyền thông hướng dẫn 'Chống rác thải nhựa' thông qua các kênh truyền thông của bệnh viện cho người bệnh và người nhà của bệnh nhân, thông qua các bảng truyền thông, tờ rơi, bảng quy định, sinh hoạt với người bệnh.

Ở Bệnh viện Thể thao Việt Nam, dù hiện tại việc tổ chức thu gom, phân loại rác do Công ty Urenco thực hiện nhưng hàng ngày các cán bộ, y bác sĩ bệnh viện vẫn phải chủ động phân loại rác thải bệnh viện, rác thải sắc nhọn theo quy định của Bộ Y tế… Bệnh viện vừa đề xuất 1 dự án đến năm 2025 bệnh viện mua túi rác có thể phân hủy được thay túi nilon. Hiện tại, Bệnh viện không dùng cốc nhựa trong các buổi họp, hội nghị… mà thay thế bằng cốc thủy tinh.

Tiến tới chấm dứt sử dụng vật liệu nhựa một lần có thể thay thế

Bộ Y tế sử dụng chai thủy tinh đựng nước thay chai nhựa dùng một lần tại các cuộc họp. Ảnh: T.N

Chất thải nhựa là vấn đề có tính toàn cầu, nguy cơ ảnh hưởng sinh thái môi trường, phát triển bền vững và sức khỏe con người, Bộ Y tế đề nghị các đơn vị ngành Y tế cần tăng cường tập huấn, hướng dẫn nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi thói quen sử dụng túi nilon khó phân hủy, sản phẩm nhựa dùng một lần cho nhân viên y tế, bệnh nhân, người nhà bệnh nhân...

Tuy nhiên, việc thay đổi các sản phẩm nhựa dùng một lần sang sản phẩm thân thiện môi trường là một thách thức. Thực tế, việc tiếp cận những sản phẩm thân thiện môi trường về chủng loại, mặt hàng, số lượng, giá thành, khả năng cung ứng tại các địa phương cũng rất khác nhau, và hầu hết là chưa bảo đảm cho việc sớm thay thế, loại trừ hoàn toàn việc sử dụng sản phẩm nhựa dùng một lần. Bên cạnh đó, để thay đổi nhận thức, hình thành thói quen cho nhân viên y tế, bệnh nhân và người bệnh nhân về thay thế sản phẩm nhựa dùng một lần, hạn chế việc phát sinh chất thải, chất thải nhựa là một quá trình.

Bộ Y tế cũng đề nghị các tổ chức, cá nhân có liên quan phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, đơn vị thuộc ngành Y tế dừng sử dụng túi nilon khó phân hủy, sản phẩm nhựa một lần. Các cơ sở y tế cần có lộ trình giảm thiểu chất thải nhựa từ hoạt động chuyên môn y tế; từ sinh hoạt thường ngày; thực hiện phân loại triệt để chất thải nhựa, nilon khó phân hủy để thu gom, tái chế đúng quy định. Phấn đấu tiến tới chấm dứt hoàn toàn việc sử dụng vật liệu nhựa một lần có thể thay thế và nilon khó phân hủy trong đơn vị.

Đi đầu trong phong trào, ngành Y tế sử dụng chai thủy tinh đựng nước thay chai nhựa dùng một lần tại các cuộc họp. Trong đó, nhiều giải pháp nhằm tuyên truyền, vận động, kêu gọi cộng đồng cùng nhau thay đổi hành vi, thói quen sử dụng sản phẩm nhựa dùng một lần, túi nilon khó phân hủy, góp phần giảm thiểu ô nhiễm môi trường, bảo vệ sức khỏe con người và hệ sinh thái được thực hiện.

Cục trưởng Cục Quản lý môi trường y tế Nguyễn Thị Liên Hương cho biết: Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Y tế đã ban hành Chỉ thị số 08/CT-BYT ngày 29/7/2019 về Giảm thiểu chất thải nhựa trong ngành Y tế. Bộ Y tế yêu cầu các Sở Y tế, các cơ quan, đơn vị, tổ chức, cá nhân trong ngành Y tế nghiêm túc thực hiện một số nội dung như: Thực hiện đúng chỉ định dùng thuốc, tăng cường sử dụng thuốc bằng đường uống nếu có thể; sử dụng các vật dụng, vật tư, thiết bị y tế, bao bì, dụng cụ đóng gói, chứa, đựng thuốc, hóa chất làm từ vật liệu thân thiện với môi trường hoặc có thể tái sử dụng trong quá trình khám, chẩn đoán, điều trị, chăm sóc người bệnh, trong hoạt động nghiên cứu, kiểm nghiệm, kiểm định và các hoạt động chuyên môn y tế khác nhằm giảm phát sinh chất thải nhựa. Hạn chế sử dụng túi, chai, cốc, bát, đĩa, ống hút và các vật dụng khác làm từ nhựa dùng một lần hoặc nilon khó phân hủy cho mục đích ăn, uống của người bệnh, người nhà bệnh nhân, nhân viên y tế tại các cuộc họp, hội nghị, hội thảo, đào tạo, tập huấn của đơn vị… thay thế bằng các vận dụng làm từ vật liệu thân thiện với môi trường hoặc có thể tái sử dụng.