Những thực phẩm người bệnh đái tháo đường cần hạn chế “đụng đũa”

ThS.BS Nguyễn Văn Nguyên – Phó Trưởng khoa Nhi, BVĐK Nông nghiệp cho biết, bệnh đái tháo đường là bệnh rối loạn chuyển hóa không đồng nhất, có đặc điểm tăng glucose huyết do khiếm khuyết về tiết insulin, về tác động của insulin, hoặc cả hai.

Bệnh nhân mắc ĐTĐ có các biến chứng thường gặp gồm biến chứng cấp tính như: Hạ đường máu, toan keton, toan acid lactic và Hôn mê do tăng áp lực thẩm thấu. Các biến chứng mạn tính như: Tăng glucose mạn tính trong thời gian dài gây nên những rối loạn chuyển hóa carbohydrate, protide, lipide, gây tổn thương ở nhiều cơ quan khác nhau, đặc biệt ở tim, mạch máu (cắt cụt chi), thận, mắt, thần kinh.

Theo BS. Nguyên, bên cạnh việc điều trị thuốc, chế độ dinh dưỡng cho người bệnh có vai trò rất quan trọng trong việc hỗ trợ điều trị bệnh. Với người bệnh ĐTĐ, thức ăn cần phải được coi như thuốc để duy trì chỉ số đường huyết ổn đinh.

Chỉ số đường huyết chính là khả năng làm tăng đường máu sau khi ăn của loại thức ăn đó. Chỉ số đường huyết được coi là một chỉ tiêu để lựa chọn thực phẩm. Các thực phẩm với chỉ số đường huyết thấp làm tăng đường máu từ từ và chậm sau ăn. Các thực phẩm với chỉ số đường huyết cao làm tăng đường máu nhanh và cao mức sau ăn – BS. Nguyên cho hay.

Lựa chọn thực phẩm cho người bệnh ĐTĐ thế nào?

BS. Nguyên lưu ý về nguyên tắc dinh dưỡng cần đảm bảo đủ năng lượng, các chất glucid, protid, chất xơ, chất béo (ưu tiên lựa chọn chất béo có nguồn gốc thực vật). Bên cạnh đó, đảm bảo đủ vitamin và khoáng chất, chú ý tăng cường canxi, vitamin A, vitamin C, vitamin E. Thường ăn 3 bữa/ngày và ổn định giờ ăn, chọn thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp.

Thực phẩm nên dùng

- Nhóm chất bột: gạo, mỳ, ngô, khoai, sắn... Nên chọn: gạo lứt, bánh mỳ đen hoặc ngũ cốc xay xát dối thay cho gạo trắng, bún, phở, gạo trắng hoặc các thực phẩm qua tinh chế.

- Nhóm chất đạm: tăng cường các thực phẩm giàu đạm nguồn gốc động vật ít béo: thịt bò, thịt gà, cá, tôm…Đạm thực vật: đậu tương, đậu nành.

- Nhóm chất béo: Dầu thực vật (dầu đậu nành, dầu vừng...

- Nhóm rau: Đa dạng các loại rau, nhất là các loại rau mềm, non

- Nhóm quả: Các loại quả có hàm lượng đường ít, trung bình: gioi, thanh long, bưởi, ổi, cam, đu đủ chín

- Nhóm sữa: các loại sữa có chỉ số đường huyết thấp.

Thực phẩm hạn chế

Các thực phẩm có chỉ số đường huyết cao như: miến dong, bánh mỳ trắng, khoai củ chế biến dưới dạng nướng…

Phủ tạng động vật như: tim, gan, bầu dục, những thực phẩm chế biến sẵn như thịt, cá hộp, giò chả…

Mỡ động vật

Các loại quả có hàm lượng đường cao: táo, na, nhãn, vải, mít, chuối, hồng xiêm, chôm chôm…

Thực phẩm không nên dùng

Các loại bánh kẹo ngọt chứa nhiều đường.

Các loại quả sấy khô.

Rượu, bia, nước ngọt có đường

Khi chế biến thực phẩm cần hạn chế các món rán. Các loại mỡ động vật (thịt gà ăn bỏ da). Các loại củ không nên chế biến dưới dạng nướng vì có chỉ số đường huyết cao. Hạn chế các loại nước quả ép, xay sinh tố; nên ăn cả múi, miếng để có chất xơ.

Nên ăn món luộc, hấp, chế biến mềm nhừ dễ tiêu hóa. Hạn chế các món rán, các loại mỡ động vật. Thịt gà ăn nên bỏ da.

Theo Tổ chức Y tế thế giới năm 2016 cứ 11 người (từ 19 – 79 tuổi) có 1 người bị ĐTĐ. Tại Việt Nam, năm 2015, ước tính trong độ tuổi từ 18-69 tuổi, tỉ lệ ĐTĐ toàn quốc là 4,1%.

Nhằm nâng cao kiến thức cho bệnh nhân ĐTĐ, BVĐK Nông nghiệp tổ chức buổi sinh hoạt Câu lạc bộ bệnh nhân tăng huyết áp, đái tháo đường. Đây là 2 bệnh lý nằm trong top 10 nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên thế giới. 

Thông qua các buổi sinh hoạt, các bác sĩ sẽ trao đổi các kiến thức về bệnh tăng huyết áp, đái tháo đường; tư vấn chế độ dinh dưỡng cho bệnh nhân, đồng thời xây dựng chế độ ăn và hoạt động thể lực cho người bệnh. Bệnh nhân cũng sẽ nghe hướng dẫn cách phát hiện, xử trí và dự phòng hạ đường máu; giải pháp sống chung khỏe mạnh với bệnh đái tháo đường... Người bệnh cũng được thăm khám và đo huyết áp, đường huyết miễn phí.