Gai đôi cột sống là dị tật bẩm sinh của cột sống. Dị tật này có từ lúc sinh do trong qua trình hình thành từ bào thai, ống thần kinh không đóng hoàn toàn và phần xương sống nằm phía trên của phần dây sống cũng không đóng hoàn toàn.
Tỉ lệ bị gai đôi cột sống khá cao, ước tính trong số 1000 trẻ sinh ra có 1-2 trẻ sơ sinh bị gai đôi cột sống. Tỉ lệ này có khác nhau tùy theo dân tộc và vùng địa lí.
Gai đôi cột sống chia làm 3 thể: gai đôi cột sống ẩn, gai đôi có nang và thoát vị màng não. Vị trí hay gặp là vùng thắt lưng và vùng xương cùng. Biểu hiện bệnh thay đổi theo từng thể.
Thể gai đôi có nang có thể dẫn tới mất chức năng một phần cơ thể của người bệnh và cho dù có mổ để đóng lại thì cũng không cải thiện chức năng của dây sống.
Thể ẩn là loại nhẹ, ống sống không bị hở mà chỉ có phần xương không đóng kín thôi, lỗ cột sống cũng nhỏ nên dây sống không trồi ra ngoài được.
Rất nhiều người bị thể ẩn nhưng không có triệu chứng gì. Một số người có thể bị đau mãn tính, thỉnh thoảng có những đợt đau cấp.
Ảnh minh họa
Khi nghe đến bệnh gai đôi cột sống, nhiều người thường nghĩ ngay đến việc phẫu thuật cắt gai. Nhưng trên thực tế, trong trường hợp không có rối loạn thần kinh, người bệnh không cần điều trị gì cả.
Nếu có triệu chứng, điều trị chủ yếu là nội khoa bảo tồn, chỉ phẫu thuật khi có biểu hiện chèn ép thần kinh, tổn thương khác trong ống tủy. Nên xác định sẽ chung sống hòa bình với bệnh. Khi nào bị đau nhiều hoặc có biểu hiện chèn ép, rối loạn thần kinh thì cần đi khám bác sĩ để được chỉ định dùng thuốc hoặc tư vấn cách điều trị.
Nếu hay đau lưng thì cần thường xuyên tập thể dục, vận động nhẹ nhàng và xoa bóp. Nếu vẫn đau lưng nhiều thì đi khám bác sĩ, nhưng cách điều trị chủ yếu vẫn là nội khoa, kết hợp với vật lí trị liệu.
Những thuốc thường dùng là thuốc giảm đau kháng viêm không steroid, thuốc giãn cơ, hoặc kết hợp dùng một số dụng cụ nâng đỡ như áo nẹp lưng để giảm bớt gánh nặng lên các đốt sống bị bệnh.
Các phương pháp điều trị hỗ trợ gồm châm cứu, vật lí trị liệu. Bệnh nhân cần phải chú ý tập thể dục đều đặn, chơi các môn thể thao như bơi lội, thể dục nhịp điệu, yoga... để giúp giảm sức nặng của cơ thể lên cột sống.
Nếu bị gai đôi xương cụt và thắt lưng thì không nên tập các động tác xoay, vặn, cúi vì sẽ làm đau nhiều hơn.
Bệnh nhân cũng cần lưu ý giữ cân nặng hợp lí, tránh để quá cân hay béo phì.
Trong trường hợp đã đi khám chuyên khoa mà sau 1 tuần điều trị không thấy đỡ đau, người bệnh nên tái khám để được bác sĩ đánh giá lại tình trạng bệnh, có thể thay đổi liều dùng hoặc bổ sung, thay thế loại thuốc khác nếu cần.
ThS. Vũ Thị Tuyết Mai
Thấy hữu ích thì LIKE và SHARE ngay nhé!